Nefrektomi Nedir, Açık Nefrektomi Nasıl Yapılır?
Nefrektomi, böbreğin çıkarılmasını amaçlayan cerrahi işlemdir ve açık ya da laparoskopik tekniklerle uygulanır. Böbrek naklinde alıcı operasyonu, böbreğin iliak bölgeye retroperitoneal yerleştirilmesi ve damar-üreter anastomozlarının yapılması esasına dayanır. Ameliyat sonrası dönemde dren ve geçici üreteral stent kullanımı yaygındır; stent çoğunlukla 3–4 hafta içinde çıkarılır. Hastanın kendi böbrekleri yalnızca enfeksiyon, malignite riski veya polikistik böbrek gibi seçilmiş endikasyonlarda alınır. Laparoskopik nefrektomi, daha küçük kesiler ve daha hızlı iyileşme potansiyeli nedeniyle birçok merkezde tercih edilir; bazı uygun donörlerde NOTES yaklaşımıyla böbrek doğal açıklıktan çıkarılabilir.
Nefrektomi nedir?
Nefrektomi, bir böbreğin cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. En sık iki yöntem uygulanır: açık nefrektomi ve kapalı (laparoskopik) nefrektomi. Bazı merkezlerde, uygun olgularda tam laparoskopik teknikler tercih edilir.
Böbrek naklinde ameliyat süreci
Alıcı ve verici ön değerlendirmeleri tamamlandıktan sonra, böbrek vericiden çıkarılır ve alıcıya nakledilir.
Alıcı operasyonu
Alıcıda böbrek, sağ ya da sol kasık bölgesine retroperitoneal olarak yerleştirilir. Pankreas nakli planlanıyorsa, çoğunlukla pankreas için sağ taraf ayrılırken böbrek sol tarafa konulur. Diğer durumlarda ilk tercih genellikle sağ kasıktır.
Yaklaşık 15–20 cm uzunluğunda J harfi şeklinde bir kesi yapılır. Yeni böbreğin atardamar ve toplardamarı ile idrar yolu bağlantıları gerçekleştirilir. Çoğu hastada 3–4 gün içinde alınmak üzere dren yerleştirilir. Üreter ile mesane arasındaki bağlantıyı korumak için geçici bir stent takılır ve bu stent yaklaşık 3–4 hafta sonra, hafif anestezi altında üroloji ekibi tarafından çıkarılır. Yara alanı dikiş veya stapler ile kapatılır; stapler teller genellikle 3 hafta sonra poliklinikte alınır.
Hasta böbreklerin çıkarılması
Hastanın kendi böbrekleri, enfeksiyon ya da kanser riski bulunan olgularda veya polikistik böbrek hastalığında nakil öncesi ya da nakil sırasında alınabilir. Bu endikasyonlar dışında, yerinde bırakılması tercih edilir.
Açık ve kapalı nefrektomi
Nefrektomi, endikasyona ve cerrahinin hedeflerine göre açık veya laparoskopik yöntemle yapılabilir.
Açık nefrektominin adımları
- Uygun bölgeden tek ve daha geniş bir kesi yapılır.
- Böbrek ve çevre yapılar dikkatle ortaya konur.
- Atardamar, toplardamar ve üreter kontrol altına alınır ve böbrek çıkarılır.
- Kanama kontrolü ve dren yerleştirilmesi ile işlem tamamlanır.
Laparoskopik nefrektominin özellikleri
- Küçük kesilerden kamera ve özel aletlerle yapılır.
- Dokuya daha az travma ve daha küçük iz bırakma potansiyeli vardır.
- Uygun seçilmiş donörlerde sıklıkla tercih edilen yaklaşımdır.
NOTES cerrahisi ile böbrek bağışı
NOTES (Doğal Açıklık Cerrahisi) yaklaşımında, uygun hastalarda böbrek mevcut doğal bir açıklıktan, örneğin vajinal yoldan çıkarılabilir. Bu yöntem, seçilmiş olgularda minimal iz ve konfor hedefiyle uygulanır.