ASO Testi Nedir? ASO Değerleri Neyi Gösterir?

Antistreptolizin O (ASO) testi, grup A streptokokların ürettiği streptolysin O toksinine karşı gelişen antikorları ölçerek yakın geçmişteki streptokok enfeksiyonuna dolaylı kanıt sağlar. ASO titresi genellikle enfeksiyondan 1–3 hafta sonra yükselir, 3–5 haftada zirve yapar ve aylar boyunca saptanabilir; bu nedenle akut strep farenjiti tanısı için birinci basamak değildir. En sık romatizmal ateş ve post-streptokok glomerülonefriti gibi enfeksiyon sonrası komplikasyonların değerlendirilmesinde kullanılır ve diğer klinik bulgular ile laboratuvar testleriyle birlikte yorumlanmalıdır. Tipik referans aralığı yetişkinlerde <200 U/mL, 5 yaş altı çocuklarda <100 U/mL olmakla birlikte laboratuvarlar arasında yöntem ve eşik farklılıkları vardır. Yüksek sonuçlar yakın zamanda geçirilmiş enfeksiyonla uyumludur; düşük/normal sonuçlar yakın enfeksiyonu dışlayabilir ancak antikor yanıtının değişkenliği nedeniyle seri ölçümler yararlı olabilir.

ASO Nedir?

ASO, Antistreptolizin O’nun kısaltmasıdır. Bu antikor, grup A streptokokların ürettiği streptolysin O adlı toksine karşı bağışıklık sistemi tarafından geliştirilir. Streptolysin O dokulara zarar vererek bakterinin yayılımına katkı sağlar; vücut da bu toksine karşı ASO antikorlarını üretir. Bu nedenle ASO, streptokok enfeksiyonları sırasında ve sonrasında kanda saptanabilir.

ASO Testi Nedir ve Neden Yapılır?

ASO testi bir kan testidir ve kanda streptolysin O’ya karşı oluşan antikor düzeylerini ölçer. Temel amacı, yakın geçmişte bir streptokok enfeksiyonu geçirilip geçirilmediğine dair dolaylı kanıt sağlamaktır. Özellikle romatizmal ateş, post-streptokok glomerülonefriti, bakteriyel endokardit ve kızıl gibi enfeksiyon sonrası durumların değerlendirilmesinde kullanılır. Antikor düzeyi genellikle enfeksiyondan yaklaşık bir hafta sonra yükselmeye başlar, birkaç hafta yüksek kalabilir ve aylarca tespit edilebilir. Akut strep boğazının ilk tanısında tercih edilmez; çünkü erken dönemde antikor henüz yükselmeyebilir. Gerekirse diğer antikor testleri ve kültürlerle birlikte değerlendirilir.

ASO Testi Nasıl Yapılır?

Test için kol damarından kan örneği alınır ve laboratuvarda analiz edilir. Çoğu zaman açlık gerekmez; ancak hekiminiz farklı tetkikler de istediyse açlık gerekebileceğinden talimatları izlemek önemlidir. Kullandığınız ilaçları bildirmeniz gerekir; bazı antibiyotikler ve kortikosteroidler ASO düzeylerini etkileyebilir. Kan alma işlemi kısa sürer, iğne yerinde hafif ağrı veya morarma görülebilir ve genellikle kısa sürede düzelir.

ASO Test Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?

ASO sonucu, yakın dönemde streptokok enfeksiyonu olasılığı hakkında bilgi verir. Yorum yapılırken klinik bulgular, öykü ve diğer laboratuvar sonuçları birlikte dikkate alınır ve laboratuvarın referans aralığı esas alınır.

ASO Yüksekliği

ASO düzeyinin yüksek bulunması, son zamanlarda geçirilmiş streptokok enfeksiyonu ile uyumludur. Bu durum romatizmal ateş, post-streptokok glomerülonefriti, bakteriyel endokardit ve kızıl gibi komplikasyonlar açısından ek inceleme gerektirebilir.

ASO Düşüklüğü

Düşük veya normal ASO değeri, genellikle yakın zamanlı streptokok enfeksiyonu olmadığını düşündürür. Bununla birlikte, bazı kişilerde enfeksiyon geçirilse dahi antikor yanıtı zayıf olabilir; bu nedenle klinik şüphe sürüyorsa seri ölçümler yararlıdır.

ASO Normal Değerleri

Yetişkinlerde sıklıkla 200 U/mL’nin altı, 5 yaş altı çocuklarda 100 U/mL’nin altı normal kabul edilir. Referans aralıkları kullanılan metoda göre laboratuvarlar arasında değişebilir. Bulgular sürüyorsa 2–4 hafta sonra tekrar ölçüm yapılarak eğilim izlenebilir.

ASO Testi İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

ASO testi hangi durumlarda istenir: Enfeksiyon sonrası gelişebilen romatizmal ateş, glomerülonefrit ve streptokokkal endokardit gibi tabloların değerlendirilmesinde.
ASO pozitifliği ne anlama gelir: Yakın zamanda streptokok enfeksiyonu ile uyumludur; tek başına aktif hastalığı kanıtlamaz, klinik ve diğer testlerle birlikte değerlendirilir.
ASO negatifliği ne anlama gelir: Genellikle yakın zamanda enfeksiyon olmadığını gösterir; ancak istisnai olarak antikor yanıtı zayıf olabilir.
ASO için açlık gerekir mi: Çoğu zaman gerekmez; hekiminizin ek tetkik taleplerine göre değişebilir.
Sonuçlar ne kadar sürede çıkar: Laboratuvar yoğunluğu ve yönteme göre genellikle birkaç gün içinde.
Yüksek ASO tedavi edilir mi: ASO yüksekliği bir bağışıklık yanıtını gösterir; tedavi, varsa altta yatan enfeksiyon sonrası komplikasyonlara yöneliktir.
Çocuklarda değerlendirme: Yaşa göre referans aralıkları farklıdır ve sonuçlar pediatrik aralıklara göre yorumlanır.