Bağırsakların İç İçe Girme Tıkanıklığı ve Tedavi Yöntemleri
Bağırsakların iç içe girmesi (invajinasyon), bir bağırsak segmentinin komşu segment içine teleskopik ilerlemesiyle oluşan ve en sık 4–12 aylık bebeklerde görülen akut tıkanıklık nedenidir. Klinik tablo aralıklı kolik tarzı ağrı, kusma, karın şişliği ve çilek jölesi görünümünde kanlı-mukuslu dışkı ile karakterizedir. Erken dönemde ultrasonografi eşliğinde anüsten verilen sıvı veya hava ile yapılan nonoperatif redüksiyon, ilk 24–48 saatte başvuran olguların yaklaşık %85–90’ında başarılıdır. Ameliyatsız yaklaşım başarısız olduğunda ya da gecikmiş başvurularda cerrahiye geçilir; önce manuel redüksiyon, gerekirse etkilenmiş segmentin rezeksiyonu ve uç uca anastomoz uygulanır.
Genel Bilgiler
Bağırsakların iç içe girmesi (invajinasyon), bir bağırsak segmentinin komşu segmentin içine teleskopik şekilde ilerlemesiyle oluşan, en sık 4–12 aylık bebeklerde görülen bir tıkanıklık nedenidir. Hastalığın başlangıcında belirtiler aralıklı olabilir; ancak erken tanı konmazsa tablo hızla ağırlaşabilir.
Belirti ve Bulgular
- Aralıklı, kramp tarzında şiddetlenen karın ağrısı
- Çilek jölesini andıran kanlı-mukuslu dışkı
- Dışkılamada azalma ya da yapamama
- Erken dönemde ataklar arasında sakinleşme
- İlerlemiş olgularda kusma, karın şişliği, ateş ve belirgin halsizlik
- Sıvı kaybına bağlı dehidrasyon bulguları
Nedenler ve Risk Etkenleri
Vakaların çoğunda belirgin bir sebep saptanmaz. Daha büyük çocuklarda polipler, kitleler ve doğuştan gelen bazı yapılar (örneğin divertikül) invajinasyonu tetikleyebilir.
Tedavi Yöntemleri
Öncelik hastanın genel durumunu düzeltmektir; sıvı ve elektrolit kayıpları yerine konur. Tedavi basamaklıdır ve hastanın klinik durumuna göre ilerlenir.
Birinci Aşama (Ameliyatsız-Nonoperatif Tedavi)
Görüntüleme kılavuzluğunda anüsten verilen sıvı ya da hava ile basınç oluşturularak içe kaçmış bağırsak segmentinin geri çıkarılması hedeflenir. En sık ultrasonografi eşliğinde uygulanan bu yöntem, ilk 24–48 saatte başvuran olguların yaklaşık %85–90’ında başarılıdır ve uygun durumlarda tekrarlanabilir.
İkinci Aşama (Ameliyat)
Ameliyatsız yaklaşım başarısız olduğunda ya da belirtilerin üzerinden uzun süre geçtiğinde cerrahiye geçilir. Ameliyatta öncelikle bağırsaklar elle dikkatle düzeltilir (manuel redüksiyon).
Üçüncü Aşama (Ameliyat)
Manuel redüksiyonun mümkün olmadığı durumlarda, etkilenmiş bağırsak bölümü çıkarılır ve bağırsak uç uca dikilir (rezeksiyon ve anastomoz). Bu yaklaşım, gecikmiş olgularda daha sık gerekebilir.