Balon Genişletme Ameliyatı Nedir? Uygulama Alanları ve Yöntemleri
Balon genişletme ameliyatı, daralmış veya tıkalı vücut kanallarını kateter ucundaki balonla geçici olarak şişirip genişleten minimal invaziv bir yöntemdir. İşlem, fluoroskopi veya endoskopi gibi görüntüleme teknikleri eşliğinde gerçekleştirilir ve çoğu olguda kısa sürede iyileşme sağlar. Kardiyolojide koroner anjiyoplasti ve aortik valvüloplasti, KBB’de balon sinoplasti ve östaki tüpü dilatasyonu, gastroenterolojide özofagus darlıkları ve akalazya başlıca endikasyonlardır. Olası riskler arasında kanama, enfeksiyon, doku hasarı, pıhtı, ritim bozukluğu ve restenoz yer alır. Uygun hasta seçimi, doğru teknik ve düzenli takip, etkinlik ve güvenliği artırır.
Balon genişletme ameliyatı nedir?
Balon genişletme ameliyatı (balon dilatasyon), daralmış veya tıkalı anatomik kanalların ucunda sönük balon bulunan bir kateter yardımıyla kısa süreli şişirilip genişletilmesi esasına dayanan minimal invaziv bir yöntemdir. Görüntüleme rehberliğiyle hedefe yerleştirilen balonun kontrollü şişirilip indirilmesi, açıklığın artmasını ve fonksiyonun düzelmesini amaçlar.
Balon genişletme ameliyatı neden yapılır?
Bu işlem, kan akışını veya hava/salgı drenajını bozan darlık ve tıkanıklıkları gidermek; nefes alma, yutma ve sinüs drenajı gibi işlevleri geri kazandırmak için uygulanır. Bazı kalp kapak darlıklarında kalıcı cerrahiye kadar geçici rahatlama sağlamak amacıyla da tercih edilebilir.
- Aort darlığında aortik valvüloplastinin uygulanması ve seçilmiş olgularda köprü tedavisi
- Fetüste ciddi kapak darlığında fetal valvüloplasti ile ilerleyici hasarın sınırlanması
- Özofagus darlıklarında yutma güçlüğünün azaltılması
- Akalazyada alt özofagus sfinkterinin basıtlı genişletilmesi
- Kronik sinüzitte doğal sinüs açıklıklarının balonla genişletilmesi
- Östaki tüpü disfonksiyonunda basınç dengelenmesinin iyileştirilmesi
- Trakeal/subglottik darlıklarda solunumun rahatlatılması
Balon genişletme ameliyatı nasıl yapılır?
İnce kateter, doğal bir açıklıktan veya küçük bir kesiden darlığın bulunduğu bölgeye ilerletilir. Fluoroskopi, endoskopi ya da benzeri tekniklerle yer doğrulandıktan sonra balon kontrollü şekilde şişirilir, birkaç saniye-dakika tutulur, ardından indirilip çıkarılır. Duruma göre lokal anestezi, sedasyon veya genel anestezi tercih edilebilir.
- Kateterin uygun giriş yolundan hedef bölgeye ilerletilmesi
- Görüntüleme rehberliği ile doğru konumun doğrulanması
- Balonun kontrollü basınçla şişirilmesi
- Gerekli bekleme süresi sonrası balonun indirilmesi
- Kateterin çıkarılması ve kısa gözlem
Balon genişletme ameliyatının uygulama alanları
Yöntem kardiyoloji, gastroenteroloji, kulak burun boğaz ve solunum yolu darlıklarında yaygın kullanılır.
- Kardiyoloji: Koroner anjiyoplasti ile tıkalı damarın açılması; aortik valvüloplasti ile kapak darlığının geçici hafifletilmesi
- Gastroenteroloji: Özofagus darlıklarının genişletilmesi; akalazyada alt özofagus sfinkterinin dilatasyonu
- Kulak burun boğaz: Balon sinoplasti ile sinüs ostiumlarının; östaki tüpü balon dilatasyonu ile orta kulak havalanmasının iyileştirilmesi
- Solunum yolları: Trakeal ve subglottik stenozlarda hava yolunun açıklığının artırılması
Balon genişletme ameliyatı riskleri ve yan etkileri
İşlem genel olarak güvenli olmakla birlikte her girişimde olduğu gibi bazı komplikasyon riskleri taşır. Risk profili hedef organa, eşlik eden hastalıklara ve kullanılan tekniğe göre değişir.
- Kanama, enfeksiyon ve giriş yeri problemleri
- Damar veya doku yaralanması, diseksiyon ya da perforasyon
- Pıhtı oluşumu ve ritim bozuklukları (kardiyak uygulamalarda)
- Yutma güçlüğü, geçici ses değişiklikleri (özofagus/hava yolu işlemlerinde)
- Burun kanaması, sinüs hassasiyeti, kulakta dolgunluk (KBB işlemlerinde)
- Yeniden daralma (restenoz) ve nadiren ek müdahale gereksinimi
Balon genişletme ameliyatı sonrası iyileşme
Vakaların çoğunda hasta aynı gün veya ertesi gün taburcu edilir ve kısa sürede günlük aktivitelere döner. Hafif ağrı veya baskı hissi birkaç günde geriler. Reçete edilen ilaçların düzenli kullanımı, komplikasyon belirtilerinin izlenmesi ve planlı kontroller önemlidir.
Sıkça sorulan sorular (SSS)
Balon genişletme ameliyatı ağrılı mı?
İşlem sırasında uygulanan anestezi nedeniyle ağrı beklenmez; sonrasında hafif rahatsızlık görülebilir ve genellikle kısa sürelidir.
İşlem ne kadar sürer?
Uygulama alanına bağlı olarak çoğu girişim 15 ila 60 dakika içinde tamamlanır.
Kimler için uygundur?
Damar, sinüs, östaki tüpü, yemek borusu veya hava yolu darlığı bulunan ve hekim değerlendirmesiyle uygun görülen hastalarda tercih edilir.
Tekrar daralma olur mu?
Altta yatan nedene bağlı olarak zaman içinde yeniden daralma gelişebilir; gerekirse işlem tekrarlanabilir veya tamamlayıcı tedaviler planlanabilir.