Bartholin Kisti Nedir, Neden Olur, Belirtileri Nelerdir?

Bartholin kisti, Bartholin bezi kanalının tıkanması sonucu gelişen, çoğunlukla tek taraflı ve iyi huylu bir kistik oluşumdur. Enfeksiyon eklendiğinde apse ve belirgin ağrı ortaya çıkar; klinik tablo şişlik, hassasiyet, yürüme/oturma güçlüğü ve ateş ile karakterizedir. Tanı temel olarak pelvik muayene ile konur; akıntı varlığında mikrobiyolojik inceleme yapılır ve ileri yaşta maligniteyi dışlamak amacıyla biyopsi düşünülebilir. Tedavide kistin özelliklerine göre ılık oturma banyosu, antibiyotik, insizyon+drenaj, balon kateter yerleştirilmesi, marsupyalizasyon ve nükslerde bezin eksizyonu seçenekleri kullanılır. Korunmada kesin bir yöntem olmamakla birlikte hijyen, güvenli cinsel ilişki ve yeterli lubrikasyon enfeksiyon ve tıkanma riskini azaltabilir.

Bartholin Kisti Nedir?

Bartholin kisti, vajina girişinin iki yanında bulunan Bartholin bezlerinin boşaltım kanalının tıkanmasına bağlı olarak bez içinde sıvı birikmesiyle oluşan, genellikle iyi huylu ve içi sıvı dolu bir şişliktir. Çoğu zaman tek taraflıdır; küçük kistler fark edilmeyebilirken, büyüdüğünde rahatsızlık verebilir. Kist enfekte olduğunda ağrılı apse tablosu gelişir.

Bartholin Kisti Neden Olur?

Uzun süreli tahriş ve sürtünme, doğum veya diğer travmalar, bel soğukluğu ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ile E. coli dahil bakteriyel enfeksiyonlar kanalda tıkanmaya yol açabilir. Kistlerin çoğunda enfeksiyon oluşmaz ve cilt temasıyla bulaş söz konusu değildir. Üreme çağında daha sık görülür; menopozdan sonra yeni gelişen kitleler mutlaka değerlendirilmelidir.

Bartholin Kisti Belirtileri Nelerdir?

Kist enfekte değilse çoğu zaman küçük ve ağrısızdır; büyüdüğünde vajina girişinde şişlik, kızarıklık, hassasiyet, yürürken/otururken rahatsızlık, cinsel ilişki ve tampon kullanımında ağrı hissedilebilir. Büyük kistler dış genital bölgede asimetriye neden olabilir. Enfeksiyon geliştiğinde yakınmalar hızla başlar; şiddetli ağrı, dokunmakla hassas kitle, akıntı, ateş ve titreme görülebilir.

Ilık oturma banyosuna rağmen 2-3 gün içinde düzelmeyen ağrılı kitle, şiddetli ağrı veya 40 yaş üzerindeyseniz yeni kitle varlığında gecikmeden jinekoloji uzmanına başvurun.

Bartholin Kisti Teşhisi

Tanı, pelvik muayene ile konur; bazı küçük kistler tesadüfen rutin kontrollerde saptanabilir. Akıntı olduğunda örnek alınıp enfeksiyon yönünden incelenebilir. 40 yaş ve üzerindeki bireylerde, nadir de olsa vulva kanserini dışlamak için kistten biyopsi istenebilir.

Bartholin Kisti Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Küçük ve ağrısız kistler için ilk seçenek, günde birkaç kez 10-15 dakika ılık suya oturma banyosudur. Enfekte kist/apse varlığında hekim değerlendirmesiyle uygun antibiyotik başlanır. Büyük, ağrılı veya tekrarlayan kistlerde klinik koşullarda kistin boşaltılması (drenaj) uygulanabilir.

Bartholin Kisti Ameliyatı

Kistin boşaltılması ve yinelemeyi önlemek için farklı cerrahi teknikler tercih edilir.

Balon Kateter Yerleştirilmesi (Fistülizasyon)

Lokal anestezi altında kiste küçük bir kesi yapılarak sıvı boşaltılır ve içine balon uçlu ince bir kateter yerleştirilir. Balon şişirilerek yeni ve kalıcı bir drenaj yolu oluşturulur. Kateter genellikle yaklaşık 4 hafta sonra çıkarılır.

Marsupyalizasyon

Nüks eden kist veya apselerde kist kesilerek açılır, içeriği boşaltılır ve kist duvarı cilt kenarlarına dikilerek kalıcı bir ağızlaştırma sağlanır. Genellikle genel ya da lokal anestezi ile yapılabilir.

Bartholin Bezinin Çıkarılması

Diğer yöntemlere rağmen tekrarlayan olgularda bezin tamamen çıkarılması düşünülebilir. Genellikle genel anestezi altında uygulanır; cerrahi sonrası hekim önerilerine göre kısa süreli hastane izlemi gerekebilir.

Bartholin Kisti Nasıl Önlenir?

Kesin bir önleme yöntemi yoktur; güvenli cinsel ilişki ve düzenli genital hijyen enfeksiyon riskini azaltabilir.
Cinsel aktivite sırasında yeterli lubrikasyon sağlamak, kanalda tıkanma riskini düşürebilir.
Düzenli ılık oturma banyoları/sıcak kompresler kanalın açılmasına yardımcı olabilir.
Genel sağlık için dengeli beslenme ve yeterli sıvı alımı iyileşmeyi destekler.

Sık Sorulan Sorular

Bartholin Kisti Evde Patlatılır mı?

Hayır. Evde patlatma enfeksiyonu ağırlaştırabilir ve komplikasyonlara yol açabilir. Mutlaka tıbbi değerlendirme gerekir.

Bartholin Kisti Nasıl Geçer?

Küçük ve ağrısız kistler çoğu zaman ılık oturma banyosu ile gerileyebilir. Enfeksiyon varsa antibiyotik ve gerekirse cerrahi girişimler uygulanır.

Bartholin Kisti Nasıl Anlaşılır?

Vajina girişinde şişlik, hassasiyet, oturma-yürüme sırasında rahatsızlık, cinsel ilişkide ağrı ve bazı durumlarda akıntı ile kendini gösterir.

Bartholin Kisti Nerede Oluşur?

Vajina girişinin her iki yanında yer alan Bartholin bezlerinde oluşur; bazen çıplak gözle fark edilir, bazen muayenede saptanır.

Bartholin Kistine Hangi Bölüm Bakar?

Başvuru birimi jinekoloji (kadın hastalıkları ve doğum) bölümüdür.

Bartholin Kisti Ağrısına Ne İyi Gelir?

Günde birkaç kez 10-15 dakikalık ılık oturma banyosu rahatlama sağlayabilir. Hekimin uygun görmesi halinde ağrı kesiciler ve enfeksiyon varsa antibiyotik verilebilir.

Bartholin Kisti Nasıl Boşaltılır?

Kistler yalnızca sağlık kuruluşlarında, steril koşullarda hekim tarafından drenaj ve gerekli cerrahi tekniklerle boşaltılmalıdır.

Bartholin Kisti Patlarsa Ne Olur?

Kendiliğinden boşalma geçici rahatlama sağlayabilir ancak enfeksiyon ve tekrar dolma riski vardır. Tıbbi değerlendirme geciktirilmemelidir.

Bartholin Kisti Nasıl Oluşur?

Bez kanalının tıkanması sonucu salgının içeride birikmesiyle kistik yapı gelişir.

Bartholin Kisti Ne Demek?

Vajina girişindeki Bartholin bezlerinde oluşan, içi sıvı dolu iyi huylu kistik şişlikleri tanımlar.