Bel Soğukluğu Nedir? Bel Soğukluğu Belirtileri Nelerdir?

Bel soğukluğu (gonore), Neisseria gonorrhoeae’nin neden olduğu ve sıklıkla asemptomatik seyredebilen bir cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur. Ürogenital, rektal ve orofarengeal bölgeleri etkiler; tanıda idrar ya da sürüntü örneklerinden yapılan NAAT testleri en duyarlı yöntemdir. Güncel tedavide tek doz intramüsküler seftriakson temel yaklaşım olup, klamidya dışlanmadıysa ek oral tedavi gerekebilir; partner yönetimi ve tedavi tamamlanana dek cinsel perhiz önemlidir. Tedavi edilmediğinde pelvik inflamatuvar hastalık, epididimit, dissemine gonokokkal enfeksiyon ve neonatal konjonktivit gibi komplikasyonlar görülebilir. Düzenli tarama, prezervatif kullanımı ve risk azaltma stratejileri bulaşın önlenmesinde etkilidir.

Bel Soğukluğu Nedir?

Bel soğukluğu (gonore), Neisseria gonorrhoeae bakterisinin yol açtığı, vajina/serviks, üretra, rektum, boğaz ve gözleri tutabilen cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Çoğu kişide belirti vermeden ilerleyebilir ve bu nedenle fark edilmeden yayılabilir.

Başlıca bulaş yolu korunmasız vajinal, anal ve oral cinsel temastır. Enfekte anneden doğum sırasında bebeğe geçebilir.

Bel Soğukluğu Neden Olur?

Hastalık, enfekte kişinin genital salgılarındaki bakterinin cinsel temas sırasında karşı tarafa aktarılmasıyla ortaya çıkar. Risk; korunmasız ilişki, birden fazla partner, semptomsuz taşıyıcıyla temas ve ortak cinsel oyuncak kullanımında artar.

Korunmasız cinsel ilişki (vajinal/anal/oral)
Çoklu cinsel partner
Semptomsuz taşıyıcıyla temas
Doğum sırasında anneden bebeğe geçiş
Ortak cinsel oyuncakların korunmasız kullanımı

Bel Soğukluğu Nasıl Bulaşır?

Bakteri, temas eden mukoza yüzeylerinden vücuda girer. Orofarengeal tutulum varsa öpüşmeyle bulaş olasılığı düşük de olsa mümkündür; esas bulaş yolu yine cinsel temastır.

Korunmasız vajinal/anal/oral seks
Anneden bebeğe doğumda geçiş
Korunmasız/ortak cinsel oyuncak

Bel Soğukluğu Belirtileri

Şikayetler sıklıkla maruziyetten 4–6 gün sonra başlar; ancak belirti olmayabilir. İdrarda yanma ve ağrı, genital akıntı, kasık/pelvik ağrı, cinsel ilişki sırasında ağrı ve kadınlarda adet dışı kanama görülebilir. Boğaz tutulumu farenjit; rektal tutulum ağrı, akıntı ve kanamaya yol açabilir.

Erkeklerde Belirtiler

Erkeklerde hastalık çoğunlukla üretrayı etkiler.

İdrar yaparken yanma ve ağrı
Penisten beyaz-sarı-yeşil akıntı
Penis ucunda kızarıklık/rahatsızlık
Nadiren testislerde ağrı ve şişlik (epididimit)

Kadınlarda Belirtiler

Kadınlarda yakınmalar hafif olabilir ve idrar yolu ya da vajinal enfeksiyonlarla karışabilir.

Vajinal akıntı
İdrarda yanma ve ağrı
Cinsel ilişkide ağrı
Adet dışı kanama
Alt karın/pelvik ağrı

Bel Soğukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Tanıda öykü ve fizik muayenenin yanı sıra laboratuvar testleri kullanılır.

NAAT: İdrar veya vajina/serviks, üretra, rektum ya da boğazdan sürüntü ile yüksek duyarlılık sağlar.
Kültür ve duyarlılık: Tedavi başarısızlığı veya direnç şüphesinde tercih edilir.
Diğer CYBH testleri: Klamidya, HIV ve sifiliz için eş zamanlı tarama önerilir.

Bel Soğukluğu Tedavisi

Tedavi bakteriye etkili antibiyotiklerle yapılır. Güncel rehberlere göre tek doz kas içi seftriakson ön plandadır; klamidya dışlanmadıysa ek oral tedavi gerekebilir. Tedavi, hekiminiz tarafından kişisel durumunuza göre düzenlenmelidir.

Partnerlerin eş zamanlı değerlendirilmesi ve tedavisi
Tedavi bitene ve semptomlar geçene kadar cinsel ilişkiden kaçınma
Gereken durumlarda kontrol testi (özellikle boğaz tutulumunda veya tedavi şüphesinde)

Olası Komplikasyonlar

Kadınlarda pelvik inflamatuvar hastalık, dış gebelik ve kısırlık
Erkeklerde epididimit ve nadiren kısırlık
Dissemine gonokokkal enfeksiyon: eklem iltihabı, cilt lezyonları
HIV bulaş riskinde artış
Yenidoğanda göz enfeksiyonu ve görme sorunları

Bel Soğukluğu Nasıl Geçer?

Uygun antibiyotik tedavisi ile tamamen iyileşebilir. Erken tanı, partner tedavisi ve tedavi sonrası önerilere uyum kalıcı hasar riskini azaltır.

Tek doz IM tedavi ve gerekirse ek oral antibiyotik
Partnerlerin aynı anda tedavisi
Tedavi süresince cinsel perhiz ve prezervatif kullanımına geri dönüş
Gerektiğinde kontrol testi ve yeniden enfeksiyon için 3 ay içinde retest

Bel Soğukluğu Nasıl Önlenir?

Her ilişkide prezervatif kullanımı, partner sayısını azaltma/tek eşlilik ve düzenli cinsel sağlık taramaları en etkili korunma yollarıdır. Cinsel oyuncaklar prezervatifle kullanılmalı ve her partner/temasta değiştirilmelidir.

Prezervatifin doğru ve tutarlı kullanımı
Tek eşlilik ve partnerle açık iletişim
Düzenli tarama ve riskli temas sonrası test
Semptomlar varken cinsel ilişkiden kaçınma

Sık Sorulan Sorular

Bel soğukluğu kendi kendine geçer mi?

Hayır. Tedavi edilmediğinde ilerler ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir; mutlaka hekim reçeteli antibiyotik gerekir.

Tuvaletten bulaşır mı?

Gonore genellikle tuvalet gibi cansız yüzeylerden bulaşmaz; esas bulaş cinsel temastır.

Öpüşme ile bulaşır mı?

Boğaz tutulumu varsa nadiren mümkün olsa da ana bulaş yolu değildir.

Kaç günde geçer?

Uygun tedavi sonrası belirtiler birkaç gün içinde geriler; hekimin önerdiği süre tamamlanmalıdır.

Boğazda gonore olur mu?

Evet. Boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü yapabilir; tanı için boğaz sürüntüsüyle NAAT/kültür gerekebilir.

Peniste şeffaf/renkli akıntı ne anlama gelir?

Bel soğukluğu, klamidya veya diğer enfeksiyonların belirtisi olabilir; tıbbi değerlendirme ve test gerekir.