Göz Kapağı İltihabı (Blefarit) Nedir? Göz Kapağı İltihabına Ne İyi Gelir?

Blefarit, kirpik diplerindeki meibomius bezlerinin tıkanması/iltihabı ile ilişkili, sıklıkla iki taraflı ve kronik seyirli bir kapak kenarı hastalığıdır. Klinik tablo yanma, batma, kabuklanma, kızarıklık ve dalgalanan görme ile karakterizedir ve genellikle sabahları belirgindir. Tanı, biyomikroskopik muayene ile konur; gerekli olgularda kabuklardan örnek alınarak mikrobiyolojik veya alerjik değerlendirme yapılır. Tedavide kapak hijyeni, sıcak kompres, kapak masajı ve temizliği temel olup; topikal/oral antibiyotikler ve kısa süreli antiinflamatuar ajanlar seçilmiş durumlarda kullanılır. Rozasea, seboreik dermatit ve göz kuruluğu gibi eşlik eden durumların yönetimi sonuçları iyileştirir; IPL gibi prosedürlerin etkinliğine dair kanıtlar sınırlıdır. Komplikasyonlar arasında arpacık, şalazyon, konjonktivit ve korneal yüzey hastalıkları bulunur; atipik veya tek taraflı olgularda ayırıcı tanı önemlidir.

Göz Kapağı İltihabı (Blefarit) Nedir?

Blefarit, kirpik dipleri boyunca uzanan yağ bezlerinin tıkanması ve/veya iltihabı ile ortaya çıkan, çoğunlukla iki gözü birden etkileyen kronik bir kapak kenarı hastalığıdır. Kızarıklık, tahriş, kabuklanma ve zaman zaman bulanık görme ile seyreder. Genellikle bulaşıcı değildir ve kalıcı görme kaybına yol açmaz; ancak alevlenmeler tekrar edebilir ve düzenli kapak hijyeni gerektirir.

Blefarit Neden Olur?

Kesin neden kişiden kişiye değişebilir. Sık görülen etkenler arasında alerjik reaksiyonlar (göz ilaçları, kontakt lens solüsyonları, makyaj ürünleri), bakteriyel veya diğer enfeksiyonlar, meibomius bez disfonksiyonu, göz kuruluğu, seboreik dermatit, kirpiklerde akar/bit varlığı ve rozasea bulunur. Nedene bağlı olarak bazı olgularda kişiler arası bulaş söz konusu olabilir.

Blefarit ile İlişkili Olası Sağlık Sorunları

Kirpik sorunları: dökülme, yanlış yöne büyüme, renk değişikliği.
Kapak kenarında skar gelişimi ve kapağın içe (entropion) ya da dışa (ektropion) dönmesi.
Arpacık (akut kirpik dibi enfeksiyonu) ve şalazyon (yağ bez tıkanıklığı).
Tekrarlayan konjonktivit; kornea yüzeyinde tahriş, yara ve enfeksiyon riski.

Blefarit Belirtileri Nelerdir?

Şikayetler çoğu zaman sabahları daha belirgindir. Aşağıdaki belirtiler birlikte ya da ayrı ayrı görülebilir:

Yanma, batma veya yabancı cisim hissi.
Kapak kenarında yağlı görünüm; kızarıklık, şişlik, kaşıntı ve yapışma.
Göz çevresinde kepeklenme ve kirpiklerde çapaklanma.
Sık göz kırpma, ışığa hassasiyet ve dalgalanan/bazen göz kırpmakla düzelen bulanık görme.

Düzenli hijyene rağmen yakınmaların sürmesi halinde göz hekimine başvurulmalıdır.

Blefarit Nasıl Teşhis Edilir?

Tanı, ayrıntılı öykü ve göz muayenesi ile konur. Hekim biyomikroskopla kapak kenarını ve kirpikleri değerlendirir; gerekirse kapak kenarındaki kabuklardan örnek alarak bakteri, mantar ya da alerjik yanıt açısından inceleme isteyebilir.

Blefarit Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavinin temeli kapak hijyeni ve iltihabın kontrolüdür. Topikal antibiyotik damla/merhemler bakteriyel yükü azaltabilir; yanıtsız olgularda ağızdan antibiyotikler düşünülebilir. Seçilmiş durumlarda kısa süreli antiinflamatuar damlalar/merhemler uygulanabilir. Eşlik eden seboreik dermatit, rozasea ve göz kuruluğunun yönetimi tedavi başarısını artırır. Yoğun darbeli ışık gibi bazı prosedürler bez tıkanıklığını açmada yardımcı olabilir; ancak kanıtlar sınırlıdır.

Evde Bakım ve Yaşam Tarzı Önerileri

Günde 1–2 kez, alevlenmelerde 2–4 kez sıcak kompresi kapalı göz kapağı üzerine birkaç dakika uygulayın.
Ardından kapak kenarına nazik masaj yaparak birikintilerin akmasını kolaylaştırın.
Kirpik diplerini seyreltilmiş bebek şampuanı ya da özel kapak temizleyicisi ile, her göz için ayrı temiz bir bez/pamuk kullanarak nazikçe silin.
Ilık suyla durulayın ve temiz bir havluyla nazikçe kurulayın.
Kuru göz yakınmaları için uygun suni gözyaşlarından yararlanın.
Kepek varsa, hekim önerisiyle uygun şampuanları kullanın.
Alevlenme dönemlerinde kontakt lens ve göz makyajından kaçının.

Beslenme ve Takviyeler

Omega-3 yağ asitlerinden zengin beslenme veya takviyeler (somon, ton balığı, alabalık, keten tohumu, ceviz gibi kaynaklar) rozasea ile ilişkili olgularda bazı kişilere fayda sağlayabilir; ancak etkinlik kanıtı sınırlıdır. Takviye kullanımını hekiminizle değerlendirin.

Blefarit Nasıl Geçer?

Blefarit genellikle tamamen ortadan kalkmaz; ancak düzenli kapak hijyeni ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir. Alevlenmelerin önlenmesi için günlük bakım rutini sürdürülmelidir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Evde bakıma rağmen süren veya kötüleşen yakınmalar.
Şiddetli ağrı, görmede azalma ya da belirgin ışık hassasiyeti.
Tek gözde belirgin şikayet, kirpik dökülmesi veya düzensiz kapak kenarı.
Tekrarlayan arpacık/şalazyon atakları.
Kontakt lens kullananlarda kızarıklık ve ağrı gelişmesi.