CA-125 Testi Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
CA-125, özellikle yumurtalık kanseriyle ilişkili olmakla birlikte pek çok benign ve malign durumda yükselebilen bir tümör belirtecidir. CA-125 testinin duyarlılık ve özgüllüğü sınırlıdır; bu nedenle genel popülasyonda tarama testi olarak önerilmez ve sonuçlar mutlaka klinik bulgular ve diğer tetkiklerle birlikte yorumlanmalıdır. Normal kabul edilen aralık çoğunlukla 0–35 U/mL’dir; 35 U/mL üzeri yükselme lehinedir ancak tek başına kanser tanısı veya evrelemesi için yeterli değildir. Yüksek sonuçlar endometriozis, pelvik inflamatuar hastalık, menstruasyon, gebelik ve karaciğer hastalıklarında da görülebilir. Test, tanı konmuş yumurtalık kanserinde tedavi yanıtını ve hastalık seyrini izlemek için değerlidir. Düşük CA-125 seviyeleri çoğu zaman normaldir ve klinik müdahale gerektirmez.
CA-125 Nedir?
CA-125 (Kanser Antijeni 125), bazı normal dokular tarafından da üretilebilen, ancak özellikle yumurtalık kanseri başta olmak üzere bazı kanserlerde kandaki düzeyi artabilen bir glikoproteindir. Klinik uygulamada bir tümör belirteci olarak kullanılır; tanı sürecine katkı sunar ve tedavi yanıtının izlenmesinde değerlidir.
CA-125 Testi Nedir?
CA-125 testi, kanda bu proteinin miktarını ölçer. Sağlıklı bireylerde genellikle düşüktür; ancak endometriozis, pelvik inflamatuar hastalık, menstruasyon, gebelik ve karaciğer hastalığı gibi iyi huylu durumlarda da yükselebilir. Bu nedenle test sonucu tek başına kanser tanısı koydurmaz. Testin duyarlılık ve özgüllüğü sınırlı olduğundan genel popülasyonda tarama amacıyla önerilmez; klinik şüphe veya risk varlığında diğer bulgularla birlikte kullanılır.
CA-125 Testi Nasıl Yapılır?
Test basit bir kan örneğiyle gerçekleştirilir ve laboratuvarda analiz edilir. Elde edilen sonuçlar, hastanın şikayetleri, muayene bulguları ve diğer tetkiklerle birlikte değerlendirilir.
- Kol toplardamarından kan örneği alınır.
- Örnek laboratuvara gönderilerek CA-125 düzeyi ölçülür.
- Sonuçlar hekime iletilir ve klinik bağlamda yorumlanır.
CA-125 Testi Ne Zaman Yapılır?
- Yumurtalık kanseri açısından klinik şüphe olduğunda tanıya yardımcı olmak için,
- Yumurtalık kanseri tanısı almış hastalarda tedavi yanıtını ve hastalık seyrini izlemek için,
- Yüksek riskli bireylerde, diğer bulgularla birlikte değerlendirme amacıyla.
CA-125 Testinin Sonuçları Ne Anlama Gelir?
Yüksek CA-125 tek başına kanser anlamına gelmez; birçok benign durumda da artış görülebilir. Öte yandan, bazı yumurtalık kanseri olgularında CA-125 normal kalabilir. Bu nedenle değerler, klinik öykü, muayene, görüntüleme ve gerekirse biyopsi ile birlikte ele alınmalıdır. Takipte CA-125, tedaviye yanıt ve nüks açısından yararlı bir göstergedir.
CA-125 Yüksekliği
CA-125 düzeyleri; inflamasyon, enfeksiyon ve bazı jinekolojik durumlar gibi kanser dışı süreçlerde artabilir. Yumurtalık kanseri ile ilişkilendirilebilse de tüm olgularda yüksek seyretmeyebilir ve düzeyler hastalığın evresiyle birebir uyumlu olmayabilir.
CA-125 Kaç Olursa Tehlikeli Olur?
Genellikle 35 U/mL üzeri “yüksek” kabul edilir; ancak bu bir tehlike eşiği değildir. Klinik kararlarda yalnızca sayısal değere değil, hastanın yaşı, menopoz durumu, semptomlar ve görüntüleme bulgularına da bakılır. Bazı kaynaklar belirli klinik bağlamlarda daha yüksek eşiklerin kullanılabileceğini tartışsa da, tek başına CA-125 ile kanser tanısı konulmaz.
CA-125 Neden Yüksek Olabilir?
Artışa yol açabilecek başlıca durumlar şunlardır:
- Kanserler: Yumurtalık, rahim, pankreas, akciğer ve meme kanseri gibi bazı tipler.
- Kanser dışı durumlar: Endometriozis, pelvik inflamatuar hastalık, karın zarı iltihabı, menstruasyon, gebelik ve karaciğer hastalıkları.
Bu nedenle sonuçlar, gerekli görüldüğünde ultrason gibi görüntüleme yöntemleri ve başka testlerle desteklenmelidir.
CA-125 Düşüklüğü
Düşük CA-125 seviyesi çoğu zaman normaldir ve klinik müdahale gerektirmez. Tek başına düşük olması bir hastalığı dışlamaz; klinik değerlendirme esastır.
CA-125 Normal Değerleri
Genellikle 0–35 U/mL aralığı normal kabul edilir; kullanılan test yöntemi ve laboratuvara göre referans aralık değişebilir. Sonuçlar mutlaka klinik bağlamda yorumlanmalıdır.