Çocuklarda Baş Ağrısı Neden Olur? Çocuklarda Baş Ağrısı Nasıl Geçer?

Çocuklarda baş ağrısı yaygındır ve en sık enfeksiyonlara eşlik eder; primer nedenler arasında migren ve gerilim tipi baş ağrısı öne çıkar. Çocuk migreni genellikle kısa sürer, iki yanlı alın yerleşimlidir ve bulantı, kusma, ışık-ses hassasiyeti ile seyreder. Gerilim tipi baş ağrısı daha hafif, iki yanlı basınç tarzındadır ve çoğu çocuğun günlük aktivitelerini belirgin olarak kısıtlamaz. Stres, uyku düzensizliği, öğün atlama ve ekran maruziyeti önemli tetikleyicilerdir. Ani şiddetli başlangıç, ense sertliği-ateş, travma, nörolojik bulgu ve gece uykudan uyandıran ağrı gibi kırmızı bayraklarda acil tıbbi değerlendirme gerekir. Tedavide yaşam tarzı düzenlemeleri esastır; hekim önerisiyle uygun analjezikler kısa süreli kullanılabilir.

Çocuklarda Baş Ağrısı Nedir?

Çocukluk çağında baş ağrısı sık görülür ve çoğu zaman belirgin bir neden saptanamayabilir. En yaygın kaynaklardan biri, viral veya bakteriyel enfeksiyonlara eşlik eden ve enfeksiyon düzeldikçe gerileyen baş ağrılarıdır. Primer (birincil) baş ağrıları arasında migren ve gerilim tipi baş ağrısı en sık karşılaşılanlardır. Özellikle başın arka tarafına yerleşen alışılmadık, şiddetli ağrılarda ailelerin tıbbi değerlendirme alması önerilir.

Sık Görülen Nedenler

Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar (üst solunum yolu enfeksiyonları, sinüzit vb.)
Uykusuzluk, düzensiz uyku ya da yetersiz sıvı alımı
Öğün atlama, yetersiz beslenme veya kafein
Stres, sınav kaygısı ve okula gitmekten kaçınma
Uzun ekran süresi, görsel yorgunluk, kötü duruş
Çevresel tetikleyiciler (parlak ışık, gürültü, yoğun koku)

Endişe Verici Belirtiler

Ani başlayan çok şiddetli baş ağrısı
Ateş, ense sertliği, döküntü gibi enfeksiyon bulgularının eşlik etmesi
Baş yaralanması sonrası gelişen baş ağrısı
Tekrarlayan şiddetli kusma ya da gece uykudan uyandıran ağrı
Görme, konuşma, denge bozukluğu veya kol-bacak güçsüzlüğü
Başın arka kısmına yerleşen alışılmadık ağrı

Çocuk Migreni Erişkin Migreninden Farklı Mı?

Çocukluk çağındaki migren atakları erişkinlere göre daha kısa sürer ve çoğu kez iki yanlı, alın veya şakak bölgesinde hissedilir. Ağrı zonklayıcı ya da baskı tarzında olabilir ve çocuk, atağı tolere etmek için sakin bir ortamda dinlenmek veya uyumak isteyebilir.

Belirtiler

Zonklayıcı ya da basınç hissi şeklinde ağrı
Bulantı, kusma
Işık (fotofobi) ve sesten (fonofobi) rahatsız olma
Atak süresinin çoğu zaman iki saatten kısa olması

Kimlerde Daha Sık?

Okul çağında migren erkek çocuklarda biraz daha sık görülebilirken, ergenlik döneminden sonra hormonal etkilerle kızlarda daha yaygın hale gelir.

Çocuklarda Gerilim Tipi Baş Ağrısı

Gerilim tipi baş ağrısı çocuklukta yaygındır ve genellikle iki yanlı, baskı veya ağırlık hissi şeklindedir. Migren kadar şiddetli değildir; çoğu çocuk okul ve oyun gibi günlük aktivitelerine devam edebilir.

Özellikler

İki yanlı, bant tarzında basınç/ağırlık hissi
Aktiviteleri genellikle kısıtlamaz
Stres ve okula gitmekten kaçınma öyküsü eşlik edebilir
Uzun ekran süresi, yanlış duruş ve diş sıkma tetikleyici olabilir

Çocuklarda Migren Ağrısı Tedavisi

Tedavide ilk adım, yaşam tarzının düzenlenmesidir; tetikleyicilerin azaltılması çoğu çocukta belirgin rahatlama sağlar. İlaç ihtiyacı ve planı mutlaka hekimle belirlenmelidir.

İlaç Dışı Yaklaşımlar

Düzenli uyku ve yeterli sıvı alımı
Öğün atlamamak, dengeli beslenmek
Ekran süresini sınırlamak, mola vermek
Hafif egzersiz, gevşeme ve nefes teknikleri
Tetikleyici günlüğü tutmak (yemekler, stres, uyku, ortam)

İlaçlar ve Doktor Kontrolü

Hekim önerisiyle uygun dozda parasetamol veya ibuprofenin kısa süreli kullanımı
Aşırı ağrı kesici kullanımından kaçınma (ilaç aşırı kullanım baş ağrısı riski)
Enfeksiyona bağlı ağrıda altta yatan hastalığın tedavisi
Sık tekrar eden ataklarda kişiye özel koruyucu stratejilerin planlanması

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Ani başlayan, giderek artan veya uykudan uyandıran baş ağrıları
Ateş, ense sertliği, nörolojik bulgular ya da travma öyküsü
Günlük yaşamı belirgin kısıtlayan, sıklaşan ataklar