Çocuklarda Konjonktivit Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Konjonktivit, çocuklarda konjonktival inflamasyonla seyreden ve bakteriyel, viral, alerjik ya da kimyasal irritasyon kaynaklı olabilen bir klinik tablodur. Yenidoğan döneminde kimyasal, gonokokal ve klamidyal etkenler öne çıkarken; daha büyük çocuklarda bakteriler, adenovirüsler ve alerjenler sık nedenlerdir. Tanı çoğunlukla klinik bulgulara dayanır; ağır, atipik veya dirençli vakalarda mikrobiyolojik örnekleme düşünülebilir. Bakteriyel olgularda topikal antibiyotikler, alerjik olgularda antihistaminik/mast hücre stabilize edici damlalar; viral konjonktivitte ise semptomatik destek temel yaklaşımdır. Herpes simpleks kaynaklı olgularda korneal tutulumu dışlamak ve uygun antiviral tedaviyi başlamak için acil oftalmolojik değerlendirme gereklidir. Bulaşın sınırlandırılması için el hijyeni, kişisel eşyaların ayrılması ve okul/kreşe dönüşün uygun zamanlaması önem taşır.

Çocuklarda Konjonktivit Nedir?

Konjonktivit, göz kapaklarının iç yüzeyi ile gözün beyaz kısmını örten konjonktivanın iltihaplanmasıdır. Gözde kızarıklık ve pembe görünüm tipiktir; bu nedenle halk arasında pembe göz olarak anılır.

Çocuklarda tablo iki dönemde değerlendirilir: yenidoğan konjonktiviti ve çocukluk çağı konjonktiviti. Her dönemde nedenler, bulaş yolları ve tedavi seçenekleri farklılık gösterebilir.

Çocuklarda Konjonktivit Çeşitleri

Kimyasal Konjonktivit

Doğumdan sonra uygulanan koruyucu göz damlalarının oluşturduğu geçici tahriş nedeniyle gelişebilir. Kızarıklık ve sulanma genellikle damladan birkaç saat sonra başlar ve çoğu olguda 24–48 saat içinde kendiliğinden düzelir.

Gonokokal Konjonktivit

Neisseria gonorrhoeae ile ilişkili, doğum sırasında bulaşabilen ciddi bir enfeksiyondur. Şiddetli kapak şişliği ve yoğun, irinli akıntı ile seyreder; belirtiler çoğunlukla doğumdan 24–48 saat sonra başlar. Doğum sonrası profilaktik damlalarla büyük ölçüde önlenebilir.

İnklüzyon (Klamidyal) Konjonktiviti

Chlamydia trachomatis kaynaklıdır. Kızarıklık, kapaklarda ödem ve açık renkli akıntı görülür. Bulgular tipik olarak doğumdan 5–14 gün sonra ortaya çıkar.

Diğer Bakteriyel Enfeksiyonlar

Yaşamın ilk haftasından sonra farklı bakteriler konjonktivite yol açabilir. Tedavi etken türüne göre planlanır; sık olarak topikal antibiyotik damla/merhem ve uygun kompresler kullanılır.

Çocukluk Çağı Konjonktiviti

Okul ve kreş gibi kalabalık ortamlarda görülebilen, bakteriyel, viral veya alerjik nedenli olabilen yaygın bir sorundur. Bazı etkenler kolayca bulaşarak küçük salgınlara yol açabilir.

En Yaygın Nedenler

Bakteriler (Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae vb.)
Virüsler (adenovirüs, herpes simpleks vb.)
Alerjiler (polen, ev tozu akarları, hayvan tüyü gibi tetikleyiciler)

Çocuklarda Konjonktivit Belirtileri

Belirtiler çocuğa ve nedene göre değişebilir; sık görülen bulgular şunlardır:

Kaşıntı, batma ve yanma hissi
Göz kapaklarında şişme
Konjonktivada kızarıklık
Işığa hassasiyet ve ışıkta rahatsızlık
Sabahları kapakların birbirine yapışması
Berrak, mukuslu veya yeşilimsi akıntı
Alerjide hapşırma, burun akıntısı ve lifli göz akıntısı

Tanı Yöntemleri

Tanı çoğu zaman öykü ve fizik muayene ile konur. Atypik, şiddetli, tekrarlayan ya da tedaviye dirençli olgularda akıntıdan örnek alınarak laboratuvar testleri ile etken araştırılabilir.

Tedavi Yöntemleri

Tedavi; çocuğun yaşı, semptomları, altta yatan neden ve klinik şiddete göre düzenlenir.

Bakteriyel Enfeksiyon

Topikal antibiyotik damla veya merhemler tercih edilir. Destek olarak uygun kompres ve göz çevresi hijyeni önerilir.

Viral Enfeksiyon

Olguların çoğu kendini sınırlar; soğuk kompres ve suni gözyaşı gibi destek tedavileri rahatlatıcıdır. Klinik gerektiriyorsa hekim antiviral tedavi planlayabilir.

Alerjik Reaksiyon

Antihistaminik veya mast hücre stabilizatörü içeren damlalar ve tetikleyicilerden uzak durma esastır. Gerekirse ağızdan antialerjik ilaçlar eklenebilir.

Herpes Enfeksiyonu

Göz hekimi değerlendirmesi gerekir. Uygun görüldüğünde sistemik ve/veya topikal antiviral tedavi başlanır.

Korunma ve Bulaşın Önlenmesi

Ellerin sık ve doğru yıkanması
Gözlere dokunmaktan kaçınmak; tek kullanımlık mendillerle akıntıyı nazikçe temizlemek
Kişisel havlu, yastık kılıfı ve makyaj/kozmetik ürünlerini paylaşmamak
Yüzey ve oyuncakların düzenli temizliği
Bakteriyel olgularda antibiyotik başlandıktan sonraki ilk 24–48 saatte kalabalık ortamlardan uzak durmak