Düztabanlık Nedir? Düz Taban Belirtileri

Düztabanlık (pes planus), medial longitudinal arkın yetersizliği ile karakterize olup topuk valgusu ve aşırı pronasyonla birliktelik gösterebilir. Çocukluk çağında görülen esnek düztabanlık genellikle iyi seyirlidir; erişkinde edinilmiş tipin en sık nedeni posterior tibial tendon yetmezliğidir ve obezite, diyabet, romatizmal hastalıklar gibi durumlarla ilişkilidir. Tanıda öykü ve fizik muayenenin yanı sıra, kemik ve eklem değerlendirmesinde röntgen/BT; tendon ve yumuşak dokuda ultrason/MR görüntüleme kullanılabilir. Yönetim basamaklıdır: ortopedik tabanlık, destekleyici ayakkabı, kas güçlendirme ve aşil germe egzersizleri ile kilo kontrolü ilk basamaktır. Kalıcı ağrı, fonksiyon kaybı veya progresif deformitede tendon transferi, osteotomi ve artrodez gibi cerrahi seçenekler gündeme gelir. Cerrahi endikasyon ve maliyet, hastanın semptomlarına, deformite derecesine ve eşlik eden durumlara göre kişiselleştirilmelidir.

Düz Taban (Pes Planus) Nedir?

Düztabanlık (pes planus), ayağın iç tarafındaki uzunlamasına kavisın zayıflaması ya da çökmesi nedeniyle tabanın yere daha geniş yüzeyle temas ettiği bir durumdur. Bu tabloya sıklıkla topuğun dışa kayması ve ayak bileğinin içe dönmesi (aşırı pronasyon) eşlik eder. Esnek ve rijit tipleri vardır; durum doğuştan olabileceği gibi erişkin dönemde de gelişebilir. Çocuklarda esnek düztabanlık çoğunlukla fizyolojik olup zamanla düzelebilir; erişkinlerde ise posterior tibial tendon zayıflığı, obezite ve diyabet gibi etkenlerle ortaya çıkabilir. Birçok bireyde şikayet olmazken, bazılarında ağrı ve yürüme sorunları gelişebilir.

Düz Taban Ayak Neden Olur?

Düztabanlık; doğuştan anatomik farklılıklar, bağ gevşekliği, yaşlanma ile tendonlarda zayıflama, gebelik, aşırı kilo, uygunsuz ayakkabı seçimi ve uzun süre ayakta kalma gibi nedenlerle görülebilir. Travmalar, aşil tendonunun kısalığı, romatoid artrit ve nöromüsküler hastalıklar da riski artırır. Bebek ve küçük çocuklarda kavis gelişiminin tamamlanmamış olması fizyolojiktir; esnek düztabanlık çoğu çocukta zamanla geriler.

Genetik yatkınlık: Aile öyküsü varlığı
Konjenital anormallikler: Kemerin gelişim kusurları
Aşırı kilo: Ayağa binen yükün artması
Yaşlanma ve gebelik: Tendon zayıflığı ve bağ gevşemesi
Travma ve tendon sorunları: Özellikle posterior tibial tendon
Romatizmal/nöromüsküler hastalıklar
Uygunsuz ayakkabı ve uzun süre ayakta kalma

Düz Taban Ayak Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler bireyseldir; bazı kişilerde yakınma olmaz. Şikayet varlığında en sık ayak iç kenarı ve topuk çevresinde ağrı, uzun süre ayakta kalınca yorgunluk, ayakkabıların içten aşınması, ayağın içe dönmesi (pronasyon), ayak bileğinde şişlik ve sertlik, dengesizlik; ileri olgularda diz, kalça ve bel ağrısı görülebilir.

Ayakta ağrı: Medial ark, topuk ve ayak iç kenarı
Çabuk yorulma: Yürüme ve ayakta durmada artış
Ayakkabı aşınması: İç kenarda belirgin yıpranma
Pronasyon ve dengesizlik
Ayak bileğinde şişlik/sertlik
Diz/kalça ve bel ağrısı

Düz Taban Ayak Nasıl Teşhis Edilir?

Tanıda ayrıntılı öykü ve fizik muayene esastır. Hekim ayağı önden-arkadan değerlendirir, parmak ucu yükselme testini uygular, aşil tendon esnekliğini ve ayakkabı aşınma izlerini inceler. Gerekli durumlarda kemik-eklem yapısını görmek için röntgen/BT; tendon ve yumuşak dokuyu değerlendirmek için ultrason veya MR istenebilir.

Düz Taban Ayak Nasıl Tedavi Edilir?

Yaklaşım kademelidir ve çoğu vakada cerrahi olmayan yöntemlerle rahatlama sağlanır. Destekleyici ayakkabılar ve kişiye özel/standart ortopedik tabanlıklar, ayak iç kaslarını güçlendiren egzersizler, aşil germe ve denge çalışmaları temel yaklaşımlardır. Kilo kontrolü, aktivite düzenlemesi, istirahat-buz ve hekimin uygun gördüğü ağrı kesiciler eklenebilir. Tendon sorunlarında kısa süreli atel veya yürüyüş botu tercih edilebilir. Konservatif tedaviye yanıt alınamaz, deformite ilerler veya ağrı kalıcı olursa tendon transferi, kemik düzeltme (osteotomi), eklem dondurma (artrodez) gibi cerrahi seçenekler değerlendirilir.

Tabanlık ve ayakkabı desteği
Fizik tedavi: Kas güçlendirme, aşil germe, denge
Yaşam tarzı: Kilo yönetimi ve aktivite düzenlemesi
Ağrı kontrolü: Dinlenme, buz, ilaçlar (hekim önerisiyle)
Atel/yürüyüş botu: Seçilmiş tendon problemlerinde
Cerrahi: Tendon transferi, osteotomi, artrodez

Düz Taban Ameliyatı Fiyatı

Cerrahi genellikle yalnızca ağrının sürmesi, deformitenin ilerlemesi ve konservatif tedaviye yanıtsızlık halinde gündeme gelir. Maliyet; uygulanacak cerrahi tekniğe, merkeze ve hastanın klinik özelliklerine göre değiştiğinden net bilgi için ortopedi uzmanı değerlendirmesi gereklidir.

Düz Taban Ayağı Olanlar İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Evde Bakım

Yakınmalar hafifse aktif istirahat, kavis desteği kullanımı, uygun ayakkabı seçimi, kilonun kontrolü ve gerekirse hekim önerisiyle ağrı kesiciler faydalı olabilir. Zıplama/koşu gibi yüksek darbe içeren sporlardansa yürüyüş, bisiklet ve yüzme gibi düşük etkili egzersizler tercih edilebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Düz Taban Nedir?

Ayakta bulunması gereken kavisli yapının yetersiz olması veya çökmesi nedeniyle tabanın yere daha fazla temas ettiği durumdur.

Düz Tabanlık Ayakta Hangi Sorunlara Yol Açar?

Ağrı, çabuk yorulma, yürüyüş bozukluğu ve zamanla diz, kalça veya bel ağrıları görülebilir.

Düz Tabanlık Doğuştan Mı Olur, Sonradan Mı Gelişir?

Her iki şekilde de olabilir; çocuklarda esnek düztabanlık çoğu zaman iyi seyirlidir, erişkinde ise tendon zayıflığı ve diğer risklerle sonradan gelişebilir.

Düz Tabanlık Nasıl Anlaşılır?

Ayağın yere düz basması, yürüyüşte pronasyon, çabuk yorulma ve ayakkabıda içten aşınma ipucu olabilir; kesin tanı muayene ve gerekirse görüntüleme ile konur.

Düz Tabanlık Tedavi Edilebilir Mi?

Çoğu vakada destekleyici ayakkabı/tabanlık ve egzersizlerle kontrol sağlanır; ileri olgularda cerrahi seçenekler değerlendirilebilir.