Entübasyon Nedir? Entübe Ne Demek?

Entübasyon, endotrakeal tüp ile hava yolunun güvenceye alınmasını ve yeterli oksijenlenmenin sağlanmasını amaçlayan, özellikle anestezi ve solunum yetmezliğinde kullanılan yaşam kurtarıcı bir girişimdir. İşlem hazırlık, tüpün yerleştirilmesi ve konum doğrulaması adımlarından oluşur; kapnografi ve akciğer seslerinin dinlenmesi ile doğrulama yapılır. Komplikasyonlar arasında ağız-diş yaralanmaları, ses teli hasarı, aspirasyon, enfeksiyon ve nadiren pnömotoraks bulunur; risk, komorbiditeler ve entübasyon süresiyle artar. Kısa süreli olgularda damar içi sıvılar yeterliyken, uzayan vakalarda OG/NG tüple enteral beslenme tercih edilir; gerekirse TPN uygulanır. Entübasyon sonrası bakım, solunum fonksiyonlarının izlenmesi, ağız ve tüp bakımının sürdürülmesi ve komplikasyonların önlenmesi üzerine odaklanır. Ekstübasyon için yeterli spontan solunum ve uygun oksijenlenme şarttır, uzun süreli gereksinimde trakeostomi değerlendirilebilir.

Entübasyon (Entübe) Nedir?

Entübasyon; solunum yolunu açık tutmak, yeterli oksijen ve ventilasyonu sağlamak için endotrakeal tüpün ağızdan ya da burundan trakeaya yerleştirilmesi işlemidir. Bu uygulama, anestezi altında yapılan ameliyatlarda, solunum yetmezliğinde veya hava yolu korunamadığında hayat kurtarıcıdır.

Burun Entübasyonu Nedir?

Nazotrakeal entübasyon, ağız yolunun uygun olmadığı veya ağız-boğaz bölgesine cerrahi planlandığı durumlarda tüpün burun içinden ilerletilmesiyle yapılan entübasyondur. Daha nadir tercih edilir; çünkü ağız yoluyla entübasyon genellikle daha kolaydır.

Pediatrik Entübasyon Nedir?

Çocuklarda yöntem prensipte yetişkinlerle benzerdir; ancak hava yolu daha dardır ve kullanılan ekipman daha küçüktür. Fiberoptik görüntüleme gibi yardımcı araçlar, yerleştirmeyi kolaylaştırabilir. Yenidoğan ve bebeklerde nazal yol daha sık tercih edilebilir.

Entübasyon Neden Yapılır?

Genel anestezikler solunum kaslarını baskılayabildiğinden birçok ameliyatta entübasyon ve ventilatör desteği gerekir. Ameliyat sonrası çoğu hasta hızla ekstübe edilir; ancak ağır hastalık, akciğer hasarı, şiddetli zatürre veya KOAH alevlenmesi gibi durumlarda destek uzatılabilir.

Entübasyon Süreci Nasıl Gerçekleşir?

Güvenli bir entübasyon; dikkatli hazırlık, doğru yerleştirme ve konum doğrulamasından oluşur.

Hazırlık Aşaması

İşlemin başarısı iyi bir hazırlığa bağlıdır. Hastanın hava yolu ve genel durumu değerlendirilir, ekipman eksiksiz hazırlanır ve hasta uygun şekilde oksijenlendirilir.

Hava yolu anatomisi ve klinik durumun değerlendirilmesi
Laringoskop, uygun boy tüp, stilet ve aspirasyon sisteminin hazırlanması
Preoksijenasyon, sedasyon ve kas gevşetici uygulanması
Hava yolu açıklığının sağlanması

Tüpün Yerleştirilmesi

Laringoskopi ile glottis görüntülenir ve tüp trakeaya ilerletilir, ardından tüp güvenli şekilde sabitlenir.

Laringoskop ile vokal kordların görülmesi
Tüpün trakeaya dikkatlice yerleştirilmesi
Tüpün balonunun şişirilmesi ve sabitlenmesi

Doğru Pozisyonun Kontrolü

Yanlış yerleşim ciddi risk taşır; bu nedenle çoklu yöntemle doğrulama yapılır.

Kapnografi ile ekshale CO₂ doğrulaması
Her iki hemitoraksta akciğer seslerinin auskültasyonu
Göğüs hareketlerinin simetrisinin gözlenmesi
Gerektiğinde akciğer grafisi ile yer doğrulaması

Entübasyonun Riskleri Nelerdir?

Entübasyonda; ağız, diş, dil ve larenks travması; boğaz ağrısı ve ses kısıklığı; kanama; özofageal yanlış yerleşim; trakeal travma; aspirasyon ve buna bağlı zatürre; uzun süreli uygulamada yumuşak doku hasarı ve nadiren pnömotoraks görülebilir. KOAH, sigara, obezite veya boyun-omurga yaralanmaları riski artırabilir.

Enfeksiyon Riski

Tüpün uzun süre kalması ve yetersiz hijyen uygulamaları bakteri kolonizasyonunu artırır ve solunum yolu enfeksiyonlarına yol açabilir.

Ses Teli Yaralanmaları

Tüpün vokal kordlarla teması tahriş, ödem ve nadiren kalıcı hasar oluşturabilir; ses kısıklığı ve ağrılı konuşma gelişebilir.

Diş ve Ağız Yaralanmaları

Laringoskop ve diğer aletler özellikle gevşek/zayıf dişlerde kırık-çatlaklara, ağız içi yumuşak doku travmasına neden olabilir.

Entübasyon Sırasında Beslenme

Kısa süreli ventilasyon gereken olgularda ek beslenme genellikle gerekmez; sıvılar damar yoluyla verilebilir. İki gün ve üzeri sürecek destek öngörülüyorsa enteral beslenme OG/NG tüple başlatılır; gerekirse TPN uygulanabilir ancak mümkün olduğunda bağırsak yolu tercih edilir.

Entübasyon Sonrası Bakım ve İzlem

İşlem sonrası hedef; yeterli oksijenlenme/ventilasyonu sürdürmek, komplikasyonları önlemek ve güvenli ekstübasyona hazırlamaktır.

Solunum Fonksiyonlarının İzlenmesi

Oksijen satürasyonu, solunum hızı ve ventilatör parametreleri kesintisiz takip edilir; tüp konumu düzenli kontrol edilir.

Ağız ve Tüp Bakımı

Düzenli ağız hijyeni enfeksiyon riskini azaltır. Tüp sabitlemesi ve pozisyonu doku basısını azaltacak şekilde ayarlanır.

Olumsuz Etkilerin Önlenmesi

Ateş, artan sekresyon ve solunum sıkıntısı gibi bulgular yakından izlenir. Uzun süreli gereksinimde trakeostomi düşünülebilir.

Tüpün Çıkarılmasına Hazırlık

Spontan solunum yeterli olduğunda ve oksijen düzeyleri uygun seyrettiğinde ekstübasyon planlanır; işlem sonrası yakın takip sürdürülür.

Entübasyon Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Entübe Etmek Ne Demek?

Endotrakeal tüp ile hava yolunu güvenceye almak ve solunumu desteklemek anlamına gelir.

Entübe Hasta Yaşar mı?

Entübasyon, solunum yetmezliğinde yaşamı sürdürmeye yardımcı olur; nihai sonuç altta yatan hastalığın ciddiyetine bağlıdır.

Entübasyon Nasıl Yapılır?

Genellikle sedasyon altında, steril ekipmanla yapılır. Laringoskopi ile yerleştirilir ve kapnografi ile doğrulanır.

Entübasyon En Fazla Kaç Gün Sürer?

Süre klinik gereksinime göre değişir; uzun sürecekse trakeostomi gibi alternatifler gündeme gelir.

Kaç Çeşit Entübasyon Vardır?

Başlıca orotrakeal ve nazotrakeal yöntemler vardır; özel durumlarda fiberoptik teknikler kullanılır.

Entübe Tehlikeli midir?

Uzman ekip tarafından yapıldığında güvenlidir; ancak enfeksiyon, ses teli ve ağız-diş yaralanmaları gibi riskler taşır.

Entübasyon Yapılmazsa Ne Olur?

Şiddetli solunum yetmezliğinde entübasyon yapılmazsa ağır hipoksi, organ hasarı ve ölüm gelişebilir.