Erkeklerde Meme Kanseri Nedir, Neden Olur ve Tedavisi
Erkeklerde meme kanseri, tüm meme kanserlerinin %1’inden azını oluşturan nadir bir tablodur ve genellikle 50 yaş üzerinde görülür. En sık saptanan riskler arasında aile öyküsü, kalıtsal mutasyonlar (ör. BRCA), Klinefelter sendromu, radyasyon maruziyeti, alkol kullanımı, karaciğer hastalıkları ve obezite yer alır. Klinik olarak meme başı-areola arkasında sert, düzensiz kenarlı ve çoğu kez ağrısız kitle ile meme başından şeffaf ya da kanlı akıntı tipiktir; deri değişiklikleri de eşlik edebilir. Tanıda fizik muayene, mamografi ve biyopsi esastır; evreleme için PET-CT, BT ve MR kullanılabilir. Tedavi evreye göre cerrahi, radyoterapi, kemoterapi ve hormon reseptör pozitif tümörlerde hormon tedavisini içerir. Erken başvuru ve düzenli takip, sağkalımı artırır.
Erkeklerde Meme Kanseri Nedir?
Erkeklerde meme kanseri, memede yer alan hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla gelişen ve tüm meme kanserlerinin çok küçük bir kısmını oluşturan (yaklaşık %1’den az) bir hastalıktır. Daha çok 50 yaş sonrası ortaya çıkar; 35 yaş altında seyrektir. Erken belirtilerin fark edilmesi ve hızlı değerlendirme, tedavi başarısını belirgin biçimde artırır.
Erkeklerde Meme Kanseri Nedenleri
Erkekler kadınlara göre daha düşük risk taşır; ancak bazı durumlar riski yükseltir.
Başlıca risk faktörleri
- İleri yaş
- Ailede meme kanseri öyküsü
- Kalıtsal gen mutasyonları (ör. BRCA)
- Klinefelter sendromu
- Göğüs bölgesine radyasyon maruziyeti
- Aşırı alkol kullanımı
- Karaciğer hastalıkları ve siroz
- Östrojen kullanımı
- Obezite
- Orşiektomi (testisin cerrahi olarak çıkarılması)
- İnmemiş testis (kriptorşidizm)
- Jinekomasti dahil memede büyümeye yol açan çeşitli tıbbi durumlar
Erkek olgularda tümörlerin önemli bir kısmı östrojen ve progesteron reseptörü pozitiftir; HER2 (c-erbB-2) pozitifliği ise daha nadirdir.
Erkeklerde Meme Kanseri Belirtileri
Belirtiler genellikle kadınlardaki bulgulara benzer; en sık görülen işaret, meme başı ve areola arkasında sert, düzensiz kenarlı ve çoğu kez ağrısız bir kitledir.
- Memede tek ya da çoklu kitle
- Meme dokusu ve memenin şeklinde değişiklik
- Meme başının görünümünde, renginde veya dokusunda farklılaşma
- Meme başından şeffaf ya da kanlı akıntı
- Meme derisinde çökme, kabuklanma veya tahriş
Kanlı akıntı ayırt ettirici bir belirti olsa da çoğu zaman geç döneme işaret eder; bu nedenle daha erken form değişiklikleri fark edildiğinde tıbbi değerlendirme geciktirilmemelidir.
Ayırıcı tanıda düşünülebilecek durumlar
- Jinekomasti
- Meme veya göğüs duvarı enfeksiyonları
- Yağ bezesi (lipom)
- İyi huylu meme kitleleri
- Mastit
- Alerjik döküntüler ve egzama, mantar, sedef gibi dermatolojik durumlar
Erkeklerde Meme Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Erken tanı, prognoz açısından belirleyicidir. İlk değerlendirmede fizik muayene yapılır; görüntülemede mamografi tercih edilebilir ve kesin tanı için biyopsi uygulanır. Hastalığın yaygınlığını belirlemek amacıyla PET-CT, BT ve MR gibi tetkiklerle evreleme yapılabilir. Tedavi planı, tanı ve evreleme sonuçlarına göre oluşturulur.
Erkeklerde Meme Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Erkeklerde temel tedavi yaklaşımları, kadınlarda uygulanan yöntemlerle benzerdir; seçim, tümörün evresine ve biyolojik özelliklerine göre yapılır.
- Cerrahi: En sık uygulanan yöntemdir; çoğu hastada modifiye radikal mastektomi tercih edilir. Gerekli hallerde koltukaltı lenf bezleri değerlendirilir.
- Radyoterapi: Cerrahiye ek olarak ya da belirli metastaz alanlarında uygulanabilir; göğüs duvarı ışınlaması tümör yayılımına göre planlanır.
- Kemoterapi: İleri evre, tekrarlayan hastalık veya cerrahi öncesi/sonrası durumlarda tümör özelliklerine göre kullanılabilir.
- Hormon tedavisi: Hormon reseptör pozitifliğinin sık olması nedeniyle erkek hastalarda önemli bir seçenektir.
Yaşam tarzı ve destekleyici öneriler
- Sigara ve aşırı alkolden kaçının.
- Dengeli beslenin, düzenli egzersiz yapın ve yeterli uyku alın.
- Stresi yönetin ve sıvı alımını yeterli düzeyde tutun.
- Meme bölgesinde kalıcı bir değişiklik fark ederseniz gecikmeden bir hekime başvurun.