Femur Kırığı Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Femur kırıkları genellikle yüksek enerjili travmaların sonucu olup, yaşlı ve osteoporotik bireylerde düşük enerjili düşmelerle de görülebilir. Klinik tablo şiddetli ağrı, deformite, şişlik, morarma ve etkilenen ekstremiteye yük verememe ile karakterizedir; nörovasküler değerlendirmenin erken yapılması gerekir. Tanıda standart anteroposterior ve lateral radyografiler temel iken, parçalı ve eklem içi kırıklarda BT; yumuşak doku yaralanmalarında MRG yararlıdır. Tedavide altın standart çoğu diafizer kırık için intramedüller çivileme olup, uygun seçilmiş olgularda plak-vida veya eksternal fiksasyon tercih edilebilir; konservatif tedavi sınırlı endikasyonlara sahiptir. Postoperatif dönemde ağrı yönetimi, tromboembolizm profilaksisi ve erken mobilizasyon ile fizyoterapi fonksiyonel sonuçları iyileştirir.

Femur Kırığı Nedir?

Femur kırığı, uyluk kemiğinin bir veya daha fazla yerinden kırılmasıyla ortaya çıkan ciddi bir yaralanmadır. En sık nedenler; trafik kazaları, yüksekten düşme ve doğrudan şiddetli darbelerdir. Yaşlı bireylerde osteoporoz, daha düşük enerjili travmalarla bile kırığa yol açabilir. Bu kırıklar çoğu kez cerrahi tedavi gerektirir ve günlük yaşamı uzun süre etkileyebilir.

Femur Kırığının Nedenleri

Femur kırığı farklı mekanizmalarla gelişebilir; risk, yaş, kemik kalitesi ve travmanın şiddetine göre değişir.

Yüksek enerjili travmalar: Trafik kazaları, yüksekten düşme
Spor ve iş kazaları: Temas sporları, endüstriyel darbeler
Osteoporoz: Kemik mineral yoğunluğunun azalması
Patolojik kırıklar: Tümör, metastaz veya metabolik kemik hastalıkları

Femur Kırığının Belirtileri

Uyluk bölgesinde şiddetli, hareketle artan ağrı
Yaralı bacak üzerine basamama ve belirgin hareket kısıtlılığı
Şişlik, morarma ve hassasiyet
Şekil bozukluğu, bacakta kısalma veya anormal pozisyon
Açık kırıklarda yara ve kanama
Uyuşma/karıncalanma (olası sinir hasarı)

Femur Kırığında Tanı Yöntemleri

Fizik Muayene ve Öykü

Hekim, yaralanma mekanizmasını ve semptomları sorgular; deformite, şişlik, morarma ve duyusal-motor durum değerlendirilir. Dolaşım ve sinir muayenesi mutlaka yapılır.

Görüntüleme Yöntemleri

Röntgen: İlk basamak, kırığın yeri, tipi ve parçalanma durumunu gösterir.
BT (Bilgisayarlı Tomografi): Karmaşık/parçalı veya eklem içi kırıklarda ayrıntılı değerlendirme ve cerrahi planlama için.
MRG (Manyetik Rezonans): Yumuşak doku, kemik iliği ödemi ve eşlik eden yaralanmaların saptanmasında.
Ultrason: Radyasyondan kaçınılması gereken durumlarda sınırlı ek bilgi sağlayabilir.

Laboratuvar Değerlendirmeleri

Rutin değildir; enfeksiyon, metabolik kemik hastalığı şüphesi veya preoperatif hazırlık için istenebilir.

Femur Kırığının Tedavi Seçenekleri

Tedavi planı; kırığın tipi/yerleşimi, hastanın yaşı ve eşlik eden hastalıklara göre belirlenir. Çoğu olguda cerrahi yaklaşım tercih edilir.

Cerrahi Tedavi

İntramedüller çivileme: Kemiğin kanalına yerleştirilen çivi ile stabilizasyon; diafizer kırıklarda sıklıkla ilk seçenek.
Plak-vida ile tespit: Kırık parçalarının anatomik hizalanması gerektiğinde uygulanır.
Eksternal fiksasyon: Yumuşak doku hasarı veya geçici stabilizasyon gereken durumlarda dıştan uygulanan sistemler.

Konservatif Tedavi

Seçilmiş, stabil ve yer değiştirmemiş kırıklarda alçı/atel ile immobilizasyon düşünülebilir; femur gibi yük taşıyan bir kemikte endikasyonlar sınırlıdır.

Femur Kırığının İyileşme Süreci

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Kas gücünü geri kazanma, eklem hareket açıklığını artırma ve güvenli yürüme için kişiye özel programlar uygulanır; kademeli yük verme planlanır.

Ağrı Yönetimi

Ağrı kesiciler, soğuk uygulamalar ve istirahat; gerekli hastalarda multimodal analjezi stratejileri tercih edilir.

İyileşme Süreleri ve İzlem

Tam iyileşme birkaç ay sürebilir. Düzenli kontroller, görüntüleme ile kaynama takibi ve komplikasyonların (enfeksiyon, tromboz, kaynamama) erken yönetimi önemlidir.