Göz İçi Lens Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Göz içi lensler, uygun hastalarda kırma kusurlarını cerrahi olarak düzeltmek için etkili seçeneklerdir. Fakik göz içi lensler, doğal merceği koruyarak iris önüne/arkasına yerleştirilir ve yüksek miyopi/hipermetropi ile astigmatizmanın düzeltilmesinde, lazer cerrahiye uygun olmayan gözlerde tercih edilir. Trifokal lensler ise presbiyopi tedavisinde doğal lensin çıkarılıp çok odaklı bir intraoküler lensin implante edilmesiyle uzak-orta-yakın görmeyi hedefler. Her iki yaklaşım da günübirlik uygulanabilir ve standart bir takip şemasıyla izlenir. Olası komplikasyonlar arasında kornea ödemi, göz içi basınç artışı, enfeksiyon, katarakt (fakik lenslerde), kapsül yırtığı ve retinal komplikasyonlar yer alır. Kalan kırma kusuru, uygun olgularda Excimer lazerle tamamlanabilir ve fakik lensler ileride planlanacak katarakt cerrahisine engel oluşturmaz.

Göz İçi Lenslere Genel Bakış

Göz içi lensler (GİL), görme kusurlarını düzeltmek için gözün içine yerleştirilen yapay merceklerdir. Lazer cerrahiye uygun olmayan, kırma kusuru yüksek veya kornea kalınlığı yetersiz hastalarda fakik GİL; yaşa bağlı yakını görme kaybında ise trifokal GİL seçenekleri gündeme gelebilir.

Fakik Göz İçi Lens Nedir?

Fakik GİL, doğal mercek yerinde bırakılarak gözün renkli kısmı olan iris önüne ya da arkasına yerleştirilen bir mercektir. Miyopi, hipermetropi ve astigmatizma gibi kırma kusurlarının yüksek olduğu ve kornea lazerine uygun olunmadığı durumlarda etkili bir alternatiftir.

Kimler Fakik GİL İçin Uygundur?

Genellikle 21 yaş üzeri, son 12 ayda numarası değişmeyen hastalar ayrıntılı muayene sonrası aday olabilir. Değerlendirmede kornea yapısı, ön kamara derinliği ve genel göz sağlığı incelenir. Güncel uygulamada yaklaşık −8 ila −10 diyoptri miyopi ve +5 diyoptri üzeri hipermetropi olguları, uygun anatomi varsa tedavi kapsamına girebilir.

Fakik GİL Uygulama Adımları

Hasta genel anestezi ile uyutulur; işlem sırasında ağrı hissedilmez.
Korneada üç küçük kesi açılır; yaklaşık 3,2 mm genişliğindeki tünelden lens uygun konuma yerleştirilir.
Mercek, irisin önüne ya da arkasına konumlandırılır; doğal merceğe müdahale edilmez.
Antibiyotikli damlalar uygulanır ve işlem sonlandırılır.

Ameliyat tek göz için ortalama 15 dakika sürer. İki göz çoğunlukla farklı günlerde yapılır, ancak seçilmiş olgularda aynı gün de uygulanabilir.

Ameliyat Sonrası Bakım (Fakik GİL)

Ameliyat günü koruyucu gözlük kullanılır ve hastanede kalış gerekmez. Korneada ödem gelişmezse ertesi gün görme belirgin şekilde toparlayabilir. Antibiyotikli, kortizonlu ve suni gözyaşı damlaları hekim önerisine göre düzenlenir. Rutin kontroller genellikle 1. gün, 1. hafta, 1. ay ve 3. ayda yapılır.

Olası Riskler ve Komplikasyonlar (Fakik GİL)

Gözde numara kalması; uygun ise Excimer lazer ile düzeltme yapılabilir.
Kornea ödemi; çoğu zaman damla tedavisiyle geriler.
Göz içi basıncında artış (glokom); genellikle damlalarla kontrol edilir, nadiren ek girişim gerekebilir.
Doğal mercekte kesifleşme (katarakt); nadiren katarakt cerrahisi gerekebilir.
Göz içi enfeksiyonu; çok nadir fakat acil tedavi gerektiren bir durumdur.
Kanama; çoğunlukla kolaylıkla kontrol edilir.
Retinada yırtık; retina uzmanı müdahalesi gerektirir.

Astigmat Düzeltmesi (Fakik GİL)

Özel tasarlanmış torik fakik lenslerle astigmatizma düzeltilebilir. Ameliyat sonrası kalabilecek küçük kırma kusurları uygun vakalarda Excimer lazer ile tamamlanabilir.

Gelecekteki Ameliyatlarla Uyumluluk

İleri yaşlarda katarakt gelişmesi durumunda fakik lens çıkarılarak katarakt cerrahisi yapılabilir ve hesaplanan göz içi mercek kapsül içine yerleştirilir. Fakik GİL, ileride planlanacak göz içi ameliyatlarına engel değildir.

Trifokal Göz İçi Lens

Trifokal GİL, yaşla birlikte akomodasyon kaybına bağlı yakını görme sorununun (presbiyopi) cerrahi tedavisinde kullanılan çok odaklı lenslerdir. Doğal mercek çıkarılır ve uzak-orta-yakın mesafede görmeyi hedefleyen trifokal mercek yerleştirilir.

Presbiyopi ve Yakın Görme

Yaş ilerledikçe mercek esnekliğini kaybeder; siliyer kasların uyum yapma kapasitesi azalır ve yakın görme bozulur. Bu durum genellikle 40’lı yaşların başında fark edilir ve zamanla artar.

Kimlere Uygulanır?

Trifokal GİL, sarı nokta hastalığı veya diyabete bağlı retinopati gibi eşlik eden ciddi retina patolojisi olmayan hastalarda tercih edilir. Uygunluk ayrıntılı göz muayenesi ile belirlenir.

Ameliyat ve İyileşme

Ameliyat günübirliktir; hastanede yatış gerekmez. İlk hafta hekimin önerdiği şekilde istirahat ve damla tedavisi uygulanır. Kontroller tipik olarak 1. gün, 1. hafta, 1. ay ve 6. ayda planlanır.

Diğer Yöntemlerle Karşılaştırma

İleri yaş grubunda, uygun olgularda trifokal lensler diğer yakın görme lazer yöntemlerine kıyasla yakın ve orta mesafe görüşünde daha öngörülebilir sonuçlar sağlayabilir.

Olası Sorunlar (Trifokal GİL)

Lens kapsülünde yırtık; trifokal lensin merkezlenmesini zorlaştırabilir.
Lensin veya parçalarının göz içine düşmesi; retina cerrahisi gerektirebilir.
Kanama; ameliyat sırasında kontrol edilir.
Gözde numara kalması; Excimer lazer ile düzeltme düşünülebilir.
Kornea ödemi; çoğu vakada damlalarla düzelir, nadiren kalıcı olabilir.
Lensin yer değiştirmesi; kapsül desteği yetersizse monofokal alternatif lens gerekebilir.
Göz içi basınç artışı (glokom); genellikle damlalarla kontrol edilir.
Göz içi enfeksiyonu; nadir fakat acil tedavi gerektirir.
Retinada yırtık/dekolman ve sarı nokta (maküla) ödemi; retina uzmanı değerlendirmesi gerekir.