Hepatit D Nedir, Nasıl Bulaşır? Hepatit D Belirtileri Nelerdir?

Hepatit D (HDV), yalnızca Hepatit B (HBV) varlığında çoğalabilen, kan ve vücut sıvılarıyla bulaşan, karaciğerde ağır hasara yol açabilen bir enfeksiyondur. Akut ya da kronik formda seyredebilir ve HBV ile eşlik ettiğinde belirtiler ağırlaşabilir; sarılık, halsizlik, bulantı, karın ağrısı gibi semptomlar görülebilir. Tanıda anti-HDV antikorları ve karaciğer fonksiyon testleri yol göstericidir. Spesifik ve yaygın olarak etkili bir tedavi bulunmamakla birlikte bazı ilaçlar sınırlı yarar sağlayabilir; ileri olgularda karaciğer nakli gündeme gelebilir. HDV’ye karşı aşı yoktur; HBV aşılaması ve kan/vücut sıvılarıyla temastan kaçınma, korunmada temel yaklaşımlardır.

Hepatit D Nedir?

Hepatit D (HDV), yalnızca Hepatit B (HBV) varlığında çoğalabilen ve karaciğerde ciddi hasara yol açabilen bir viral enfeksiyondur. Akut ya da kronik seyredebilir; bazı kişilerde belirti vermeden ilerlese de siroz, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri riskini artırabilir. Bulaşıcıdır ve enfekte kişinin kanı ile diğer vücut sıvılarıyla temas yoluyla yayılır. HDV için özel bir aşı bulunmaz; ancak HBV’ye karşı gelişen bağışıklık (anti-HBs pozitifliği) HDV enfeksiyonuna yakalanmayı engellemeye yardımcı olur.

Hepatit D Nasıl Bulaşır ve Nedenleri

HDV, yalnızca Hepatit B ile enfekte kişilerde hastalık yapar. Temel bulaş yolu, enfekte kan ve vücut sıvılarıyla doğrudan temastır.

Ko-enfeksiyon ve Süper Enfeksiyon

Ko-enfeksiyon: HBV ve HDV’nin aynı anda alınmasıdır.
Süper enfeksiyon: Daha önce HBV taşıyıcısı olan kişinin sonradan HDV ile enfekte olmasıdır; genellikle daha ağır seyreder.

Hepatit D Risk Faktörleri

HDV’ye yakalanma olasılığı aşağıdaki durumlarda artar:

Hepatit B taşıyıcısı olmak
Damar içi madde kullanımı ve iğne paylaşımı
HBV/HDV taşıyıcılarıyla korunmasız cinsel ilişki
Kan ve vücut sıvılarına mesleki maruziyet
Doğum sırasında anneden bebeğe geçiş (nadir)

Hepatit D En Çok Kimleri Etkiler?

HBV enfeksiyon riski yüksek gruplar şunları içerir:

Enfekte annelerden doğan bebekler
Enfekte kişilerin cinsel eşleri
Damar içi madde kullanıcıları
Hemodiyaliz hastaları
Kronik HBV’lilerle aynı evi paylaşanlar
Kan ve vücut sıvılarıyla temas riski olan sağlık ve bakım çalışanları

Hepatit D Belirtileri

Hepatit D her zaman belirti vermez. Belirti görüldüğünde aşağıdakiler ortaya çıkabilir:

Sarılık (ciltte ve gözlerde sararma)
Mide bulantısı ve kusma
Karın ağrısı
Halsizlik ve iştahsızlık
Eklem ağrıları
Koyu renkli idrar
Açık renkli dışkı
HBV varlığında, HDV belirtileri daha ağır seyredebilir.

Hepatit D Tanısı

Doktor, semptomlar ve maruziyet öyküsüne göre kan testleri ister. Anti-HDV (anti hepatit D) antikorlarının saptanması maruziyeti düşündürür. Karaciğer fonksiyon testleriyle enzimler, proteinler ve bilirubin düzeyleri değerlendirilerek karaciğer hasarı araştırılır.

Hepatit D Tedavisi

Hepatit D için kesin ve herkeste etkili bir tedavi bulunmamaktadır. Kullanılabilen ilaçların etkinliği sınırlı olabilir ve yan etkileri nedeniyle herkes için uygun olmayabilir. Ko-enfeksiyon yaşayanlarda seyir genellikle daha iyi iken, süper enfeksiyonda virüsün kaybolma olasılığı daha düşüktür. İleri karaciğer hastalığında karaciğer nakli bir seçenek olabilir.

Hepatit D’den Korunma

HDV’yi doğrudan önleyen bir aşı yoktur; en etkili yaklaşım, Hepatit B enfeksiyonunu önlemektir. HBV aşısı olmak, kan ve vücut sıvılarıyla temastan kaçınmak ve steril koşullarda işlem yaptırmak temel önlemlerdir. HDV taşıyıcılarının doku, organ, kan ve vücut sıvısı bağışlaması güvenli değildir.

Hepatit B riskini azaltma önerileri

Kişisel eşyaları (tıraş bıçağı, diş fırçası) paylaşmayın.
HBV aşısı olun.
Korunmalı cinsel ilişkiyi tercih edin.
Dövme ve piercing için steril ortamları seçin.
Yaralara çıplak elle temas etmeyin; gerekirse eldiven kullanın.
HDV varsa, karaciğeri korumak için sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinin ve alkolden kaçının.