Kanal Tedavisi (Endodonti) Nedir? Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Endodontik tedavi, enfekte veya hasarlı pulpanın uzaklaştırılması, kök kanallarının dezenfeksiyonu ve sızdırmaz biçimde doldurulması yoluyla dişi ağızda tutmayı amaçlar. İşlem lokal anestezi, radyografik değerlendirme, izolasyon (rubber dam), mekanik-kimyasal preparasyon ve biyouyumlu dolgu adımlarını içerir. Tedavi süresi dişin kanal anatomisi ve enfeksiyon şiddetine bağlı olup çoğu vakada tek seansta, karmaşık durumlarda ise birden fazla seansta tamamlanır. Uygun restorasyon ve düzenli kontroller, uzun dönem başarının belirleyici unsurudur. Tedavi edilmemiş pulpa patolojileri ağrı, apse ve kemik destrüksiyonuna yol açabilirken, endodontik tedavi bu riskleri anlamlı biçimde azaltır.

Kanal Tedavisi (Endodonti) Nedir?

Kanal tedavisi, dişin içindeki pulpa dokusunun iltihaplanması veya hasar görmesi halinde, enfekte dokuyu uzaklaştırıp kök kanallarını temizleyerek dişi ağızda tutmayı hedefleyen bir işlemdir. Bu yaklaşım, ağrıyı ve enfeksiyonu kontrol altına alır, diş çekiminin önüne geçebilir.

Uygulamanın temel adımları; tanısal görüntüleme, izolasyon, mekanik-kimyasal preparasyon ve sızdırmaz bir kanal dolgusu ile uygun koruyucu restorasyonu içerir.

Kanal Tedavisi Hangi Durumlarda Uygulanır?

Aşağıdaki durumlarda endodontik tedavi gündeme gelebilir:

Derin çürüğün pulpa dokusuna ulaşması
Geçmeyen hassasiyet ve spontan diş ağrısı
Kök ucunda apse, şişlik veya fistül oluşumu
Travma sonrası pulpanın açığa çıkması ya da pulpa nekrozu
Çiğneme ile artan ağrı ve perküsyon hassasiyeti
Radyografide kök ucu lezyonları ve enfeksiyon bulguları

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavi genellikle lokal anestezi altında, hasta konforu gözetilerek yapılır. İşlem öncesi röntgen ile kök kanallarının anatomisi değerlendirilir ve rubber dam ile tedavi alanı tükürükten izole edilir.

Erişim: Dişin kron kısmından kanallara ulaşmak için küçük bir giriş açılır.
Temizleme: Enfekte pulpa uzaklaştırılır, kanallar özel aletlerle şekillendirilir.
Dezenfeksiyon: Kanallar irrigasyon solüsyonları ile kimyasal olarak temizlenir.
Dolgu: Kanallar biyouyumlu materyalle sızdırmaz şekilde doldurulur.
Restorasyon: Diş, geçici veya kalıcı dolgu/kron ile güçlendirilir.

Kompleks vakalarda mikroskop ve gelişmiş nikel-titanyum aletler tedavi başarısını artırabilir.

Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Süre; dişin kanal sayısı, enfeksiyon düzeyi ve anatomik zorluklara göre değişir. Ön dişlerde süreç genelde daha kısa, çok kanallı azı dişlerinde daha uzundur.

Tek seans: Uygun vakalarda 30–90 dakika
Çoklu seans: İleri enfeksiyon ve semptomlarda 2–3 seans
Ara: Gerekli durumlarda seanslar arası ilaçlı bekleme

Kanal Tedavisi Neden Yapılır?

Amaç, doğal dişi çekmeden fonksiyonda tutmaktır. Tedavi edilmeyen pulpa patolojileri şiddetli ağrı, apse ve kemik kaybına yol açabilir; nadiren sistemik etkiler görülebilir.

Derin çürük ve mikrobiyal invazyon
Travma, çatlak veya kırık
Önceki restorasyonların başarısızlığı
Pulpanın canlılığını yitirmesi (nekroz)

Kanal Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sert ve kabuklu gıdalardan kaçının
Diş temizliğine özen gösterin
Diş ipi kullanın
Şekerli ve asitli gıdalardan uzak durun
Ağrı kesici ve ilaç kullanımı
Kontrolleri aksatmayın

Sert ve kabuklu gıdalardan kaçının

İyileşmenin erken döneminde hassasiyet ve kırık riski artabilir; yumuşak gıdalar tercih edilmelidir.

Diş temizliğine özen gösterin

Düzenli ve nazik fırçalama, uygun diş macunu kullanımı ve plak kontrolü enfeksiyon riskini azaltır.

Diş ipi kullanın

Ara yüzlerde kalan artıklar mikrobiyal yükü artırır; ipi diş etine zarar vermeden uygulayın.

Şekerli ve asitli gıdalardan uzak durun

Bu gıdalar çürük riskini ve plak oluşumunu yükseltir; tüketimi sınırlayın.

Ağrı kesici ve ilaç kullanımı

Hekimin önerdiği analjezikleri gerekirse kullanın; artan veya uzun süren ağrıda kontrol randevusu alın.

Kontrolleri aksatmayın

Tedavinin başarısını doğrulamak ve gerekli restoratif güçlendirmeleri tamamlamak için takip randevularına gidin.

Kanal Tedavisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kanal tedavisi sırasında ağrı olur mu?

Lokal anestezi altında işlem genellikle ağrısızdır; sonrasında hafif hassasiyet görülebilir ve kısa sürede geçer.

Kanal tedavisinin alternatifleri nelerdir?

Dişin çekimi sonrası implant, köprü veya hareketli protez seçenekleri değerlendirilebilir.

Kanal tedavisi tekrar yapılabilir mi?

Evet. Başarısızlık veya yeni enfeksiyon gelişmesi halinde yeniden endodontik tedavi uygulanabilir.

Kanal tedavisi yapılmazsa ne olur?

Enfeksiyon ilerleyerek apse, kemik kaybı ve hatta sistemik komplikasyonlara yol açabilir.

Hamilelikte kanal tedavisi güvenli mi?

Acil durumlarda, uygun koruyucu önlemler ve trimester planlaması ile güvenle uygulanabilir; hekim değerlendirmesi esastır.

Kanal tedavisi sonrası diş ne kadar dayanır?

Uygun restorasyon ve iyi ağız bakımı ile tedavi görmüş dişler uzun yıllar, çoğu zaman ömür boyu işlev görebilir.