Kapalı (Endoskopik) Omurga Cerrahisi Nedir?
Kapalı (endoskopik) omurga cerrahisi; kamera destekli endoskop ve özel enstrümanlar kullanılarak, küçük kesilerden hedefe yönelik dekompresyonun yapıldığı minimal invaziv bir yaklaşımdır. Özellikle disk hernisi, spinal stenoz ve sinir kökü sıkışmalarında seçilmiş olgularda etkili bir tedavi seçeneğidir. Daha az doku travması, daha kısa hastanede kalış, düşük postoperatif ağrı ve potansiyel olarak daha düşük yara/infeksiyon riski ile ilişkilidir. Bununla birlikte yaygın darlık, instabilite veya belirgin deformite varlığında uygunluk sınırlı olabilir ve alternatif cerrahi stratejiler gerekebilir. Erken mobilizasyon ve kişiye özel rehabilitasyon programları fonksiyonel iyileşmeyi hızlandırır ve nüks riskini azaltmaya katkı sağlar.
Kapalı (Endoskopik) Omurga Cerrahisi Nedir?
Kapalı (endoskopik) omurga cerrahisi; omurga kaynaklı ağrı ve sinir baskısını küçük kesilerden, kamera destekli özel aletlerle tedavi etmeyi amaçlayan minimal invaziv bir yöntemdir. Hedef, kas, bağ ve kemik dokulara verilen zararı azaltarak sinir üzerindeki basıyı güvenle kaldırmaktır.
Yöntemin Temel İlkeleri
Bu yaklaşımda büyük kesiler yerine küçük bir giriş kullanılır, hedefe odaklı çalışılır ve sağlıklı dokular mümkün olduğunca korunur. Uygun olgularda hastanede kalış süresi kısalır, ağrı daha az olur ve günlük yaşama dönüş hızlanır.
Kapalı (Endoskopik) Omurga Cerrahisi Nasıl Yapılır?
Genellikle 0.8–1 cm civarında tek bir kesiden tübüler dilatörlerle cerrahi alana ulaşılır. Uca kamera ve ışık entegre endoskop ile hedef bölge büyütülmüş ve aydınlatılmış şekilde izlenir.
Endoskopik Cerrahi Tekniği
Endoskopik diskektomi ile fıtıklaşmış disk parçası çıkarılabilir; daralmış omurilik kanalı veya sinir çıkış deliği, kemik-kıkırdak çıkıntıların temizlenmesiyle genişletilebilir. İşlem bitiminde endoskop çıkarılır, kesi 1–2 dikişle kapatılır ve hasta çoğu zaman saatler içinde mobilize edilir.
Hangi Hastalıklarda Tercih Edilir?
- Bel fıtığı ve boyun fıtığı (endoskopik diskektomi)
- Omurilik kanalı darlığı (spinal stenoz) ve lateral reses/foraminal darlıklar
- Kemik çıkıntılarına veya diske bağlı sinir kökü sıkışmaları
- Seçilmiş kistik oluşumlara bağlı sinir basıları
Kapalı (Endoskopik) Omurga Cerrahisinin Avantajları
Küçük kesi ve sınırlı doku travması sayesinde ameliyat sonrası konfor artar ve toplanma süresi kısalabilir.
Daha Kısa İyileşme ve Daha Az Ağrı
Daha az kas ve yumuşak doku hasarı, daha az ağrı kesici ihtiyacı ve daha kısa hastanede kalış ile ilişkilidir. Pek çok hasta aynı gün ya da ertesi gün taburcu olabilir.
Minimal Doku Hasarı ve Düşük Komplikasyon
Küçük kesi enfeksiyon ve yara sorunları riskini azaltmaya yardımcı olur. Kanama miktarı genellikle daha düşüktür ve günlük hayata dönüş daha hızlıdır.
Kapalı Omurga Cerrahisi Kimlere Uygundur?
İlaç, istirahat ve fizik tedavi gibi yöntemlere 4–6 hafta rağmen yanıt alınamayan; görüntüleme ile sinir baskısı doğrulanan ve yaşam kalitesi etkilenen hastalarda düşünülebilir. Nihai karar, klinik bulgular ve radyolojik verilerin birlikte değerlendirilmesiyle verilir.
Uygunluk Kriterleri
- Devam eden ağrı, uyuşma veya güçsüzlük ile fonksiyon kaybı
- Görüntülemelerde (MR/BT) hedefe yönelik sinir basısı ile uyum
- İlerlemiş nörolojik bulgular veya sık nüks
- Genel sağlık durumu ve anestezi uygunluğu
Kapalı Omurga Cerrahisi Sonrası İyileşme Süreci
Çoğu hastada taburculuk aynı gün veya ertesi gün gerçekleşir. İlk hafta kontrollü mobilizasyon ve yara bakımı önerilir; hafif aktivitelere dönüş genellikle 1 hafta içinde olur, tam toparlanma 2–6 hafta sürebilir.
Ameliyat Sonrası Öneriler
- İlk 24 saat dinlenme ve kısa yürüyüşlerle mobilizasyon
- 2–6 hafta ağır kaldırma, öne eğilme-ani dönme ve uzun süreli oturmadan kaçınma
- Kesinin kuru ve temiz tutulması, kontrollerin aksatılmaması
- Hekimin önerdiği ağrı kontrolü ve ilaç düzeninin sürdürülmesi
Rehabilitasyon ve Fizik Tedavi
Kişiye özel programlarda kor stabilizasyonu, postür eğitimi, esneklik ve kuvvetlendirme egzersizleri ile sinir kaydırma teknikleri uygulanabilir. Bu yaklaşım, kas zayıflığını önler ve nüks riskini azaltmaya yardımcı olur.
Sıkça Sorulan Sorular
Kapalı omurga cerrahisi nedir?
Küçük bir kesiden endoskop yardımıyla sinir üzerindeki baskının giderildiği, dokulara daha az müdahale edilen minimal invaziv cerrahidir.
Kimlere uygulanabilir?
Konservatif tedavilere rağmen yakınmaları süren ve görüntüleme ile uyumlu sinir basısı saptanan uygun olgularda düşünülür.
Ameliyat sonrası ağrı olur mu?
Genellikle açık cerrahiye göre daha az ve yönetilebilir düzeydedir; çoğu hastada ilaçlarla kontrol sağlanır.
Açık cerrahi ile farkları nelerdir?
Kesiler küçüktür, kaslar büyük ölçüde korunur ve iyileşme daha hızlıdır; kanama ve enfeksiyon riski genellikle daha düşüktür.
Hastanede kalış süresi ne kadardır?
Uygun hastalarda çoğunlukla aynı gün veya ertesi gün taburculuk mümkündür.