Kök Hücrelerin Tutunması
Engrafman, hematopoietik kök hücre transplantasyonu sonrası kök hücrelerin kemik iliğine homing yapıp proliferasyon ve farklılaşma ile efektif hematopoezi yeniden başlatmasıdır. Klinik olarak, periferik kan sayımlarında toparlanmanın görülmesi çoğunlukla 10–20 gün içinde olur; bazı özel koşullarda 40 güne uzayabilir. Engrafman tipik olarak nakilden 2–4 hafta sonra gerçekleşir ve immün yeniden yapılanmanın başlangıcını işaret eder. Otolog nakillerde tam hematolojik ve fonksiyonel toparlanma birkaç ayda; allojenik nakillerde ise yaklaşık bir yılda tamamlanabilir. Hastalar, hastane yatışı ve ayaktan takip boyunca günlük/periyodik tam kan sayımı ile izlenir; süreçte kanama, enfeksiyon ve yorgunluk riski artmıştır.
Engrafman (tutunma) nedir?
Engrafman, nakledilen kök hücrelerin kemik iliğine yerleşip çoğalarak kan dolaşımında ölçülebilir düzeyde yeni kan hücreleri üretmeye başlamasıdır. Bu süreç, kan yapımının ve bağışıklık sisteminin yeniden kurulmasını sağlar.
Süreç ve zamanlama
Kök hücreler nakilden kısa süre sonra kemik iliğine yönelir ve yeni kan hücreleri üretmeye başlar. Engrafmanın laboratuvarda doğrulanması belirli zaman aralıklarında olur.
- Genellikle 10–20 gün içinde kan örneklerinde tutunma saptanır.
- Bazı özel nakillerde bu süre 40 güne kadar uzayabilir.
- Çoğu hastada engrafman nakilden 2–4 hafta sonra gerçekleşir ve bağışıklık toparlanmasının başlangıcını gösterir.
İzlem ve değerlendirme
Kan sayımları ve kontroller
Hastanede kaldığınız sürede her sabah kan örneği alınarak değerleriniz izlenir. Ayaktan takip döneminde de klinik ziyaretleriniz sırasında kan sayımlarınız düzenli olarak kontrol edilir.
İyileşme süreleri
Taburculuk sonrası toparlanma hızı nakil tipine göre değişir. Otolog nakillerde tam toparlanma genellikle birkaç ay içinde olurken, allojenik nakillerde süreç yaklaşık bir yıla kadar uzayabilir.
Riskler ve olası belirtiler
Engrafman döneminde bazı riskler artar; bu nedenle yakın klinik izlem önemlidir.
- Kanama riski
- Enfeksiyon riski
- Belirgin yorgunluk