Kolposkopi Nedir? Nasıl Yapılır?

Kolposkopi, serviks, vajina ve vulvayı büyütme ve aydınlatma sağlayan kolposkop ile değerlendirerek premalign ve malign lezyonları erken dönemde saptamayı amaçlar. Anormal smear, yüksek riskli HPV (özellikle 16/18) pozitifliği veya klinik şüphe varlığında önerilir ve gerektiğinde hedefe yönelik biyopsi ile patolojik tanı desteklenir. İşlem poliklinik koşullarında 10-20 dakikada tamamlanır; çoğunlukla ağrısızdır ve komplikasyonlar nadirdir. Düşük dereceli lezyonlar yakından izlenirken, yüksek dereceli lezyonlarda LEEP, soğuk konizasyon veya kriyoterapi gibi ablasyon/eksizyon tedavileri uygulanabilir. Biyopsi normal ise ek işleme gerek duyulmaz; invaziv kanser tespitinde cerrahinin kapsamı doğurganlık isteği ve tümör özelliklerine göre belirlenir.

Kolposkopi, kadın üreme organlarının yüzeyini ayrıntılı şekilde değerlendirmeye yarayan, erken tanı ve hedefe yönelik biyopsiye imkân veren güvenli bir incelemedir.

Kolposkopi Nedir?

Kolposkopi; rahim ağzı (serviks), vajina ve vulvanın ışık ve büyütme sağlayan kolposkop ile incelenmesidir. Çıplak gözle fark edilmeyen anormal alanlar asetik asit veya iyot çözeltisiyle belirginleştirilir. Şüpheli odaklar görülürse aynı seansta küçük doku örnekleri (biyopsi) alınabilir.

Kolposkopi Nasıl Yapılır?

İşlem poliklinikte gerçekleştirilir, genellikle 10-20 dakika sürer ve çoğu kişi için ağrısızdır. Biyopsi gereken durumlarda âdet sancısına benzer geçici bir kramp hissi olabilir; gerekirse lokal anestezi uygulanır.

İşlem adımları

Hasta muayene masasına yerleştirilir ve vajinaya serviksi görüntülemek için spekulum takılır.
Serviks ve vajina yüzeyine anormal dokuları ortaya çıkarmak amacıyla asetik asit/iyot çözeltisi sürülür ve kısa süre beklenir.
Kolposkop cihazı vajina dışında konumlandırılır; cihaz vajina içine girmez.
Şüpheli alan saptanırsa hedefe yönelik biyopsi alınır; anormal odak yoksa biyopsi gerekmeyebilir.

Kolposkopi Hangi Durumlarda Uygulanır?

Kolposkopi; smear testinde anormallik, yüksek riskli HPV pozitifliği (özellikle 16/18) veya servikste şüpheli görünüm olduğunda tercih edilir. Ayrıca altta listelenen yakınma ve bulgularda da önerilebilir:

Smear sonucunda kansere dönüşebilecek hücresel değişiklikler
Serviksin muayenede anormal görünmesi
Cinsel ilişki sonrası kanama
Vulvada uzun süren kaşıntı veya yanma
Serviks/vajina prekanseröz lezyon şüphesi
Genital siğiller
Rahim ağzı iltihabı (servisit)
Polipler

Kolposkopi Öncesi Hazırlık

Kolposkopi genellikle güvenli ve tolere edilebilir bir işlemdir. Aşağıdaki hazırlıklar görüntü kalitesini artırır ve konforu destekler:

Adetli değilken randevu planlayın.
İşlemden 24-48 saat önce cinsel ilişkiden kaçının.
Vajinal ilaç, tampon ve vajinal duş kullanmayın.
İyot, lateks, anesteziklere karşı bilinen alerjilerinizi hekime bildirin.
Gerekirse doktor önerisiyle hafif ağrı kesici alın.
Gebelik şüphesi varsa mutlaka bilgi verin; gebelikte işlem hekim onayıyla uygulanabilir.

Kolposkopi Sonuçları Nasıl Yorumlanır?

Temel amaç, kanser öncüllerini erken saptamak ve gerekirse tedavi ile ilerlemeyi önlemektir. Anormal alan görülmezse rutin taramalarla izlem yeterlidir; şüpheli görünümde alınan biyopsi patolojik değerlendirmeyi yönlendirir.

Lezyon ve tedavi seçenekleri

Düşük dereceli lezyonlar yakın takip edilebilir. Yüksek dereceli lezyonlarda anormal dokuların çıkarılması amaçlanır.

LEEP: İnce elektrikli tel ile anormal dokunun çıkarılması.
Soğuk konizasyon: Bistüri ile koni şeklinde doku çıkarılması.
Kriyoterapi: Lezyonun dondurularak tahrip edilmesi.

Nadir olarak invaziv kanser saptanabilir; cerrahinin kapsamı hastanın yaşı, doğurganlık planı ve tümör özelliklerine göre belirlenir.

Kolposkopi Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Biyopsi yapılmadıysa kişi kısa dinlenmenin ardından günlük yaşamına dönebilir. Biyopsi alındıysa birkaç gün hafif kanama veya koyu renkli akıntı normaldir.

Hekimin önerdiği süre boyunca cinsel ilişkiden kaçının; tampon ve havuz kullanımını erteleyin.
1-2 gün hafif kramplar olabilir; gerekirse basit ağrı kesiciler kullanılabilir.
Ağır egzersiz ve zorlayıcı aktiviteleri kısa süre sınırlayın.

Acil durum belirtileri

Şiddetli veya pıhtılı kanama
Yüksek ateş ve titreme
Alt karında belirgin şiddetli ağrı
Sarı renkli, kötü kokulu vajinal akıntı