Kronik Baş Ağrısı Nedir? Kronik Baş Ağrısı Nasıl Geçer?

Kronik günlük baş ağrısı, en az üç ay süreyle ayda 15+ gün baş ağrısı yaşanmasıyla tanımlanır ve primer veya sekonder kökenli olabilir. Sekonder nedenler arasında intrakraniyal damar patolojileri, enfeksiyonlar, basınç bozuklukları, neoplaziler, travma ve ilaç aşırı kullanım baş ağrısı bulunur. Alt tipler; kronik migren, kronik gerilim tipi, yeni günlük süreğen baş ağrısı ve hemikrania kontinua olarak sıralanır. Risk faktörleri kadın cinsiyet, anksiyete, depresyon, uyku bozukluğu, obezite, horlama ve aşırı kafein/analjezik kullanımıdır. Tedavi, analjezik aşırı kullanımının düzeltilmesi, uygun profilaktik ilaçlar ve yaşam tarzı-davranışsal müdahalelerin entegrasyonunu içerir. Baş ağrısı günlüğü, tetikleyici yönetimi ve düzenli hekim takibi başarıyı artırır.

Kronik Baş Ağrısı Nedir?

Baş ağrısı herkesin zaman zaman yaşadığı bir yakınmadır; ancak ağrıların en az üç ay boyunca ayın 15’inden fazla gününde görülmesi durumunda kronik günlük baş ağrısından söz edilir. Bu durum iş, okul ve sosyal yaşamda belirgin kısıtlılığa neden olabilir. Kronik baş ağrıları primer (altta belirgin bir neden saptanmayan) ya da sekonder (başka bir hastalığa bağlı) olabilir.

Nedenler ve Risk Faktörleri

İkincil Nedenler

Bazı kronik günlük baş ağrıları altta yatan bir tıbbi sorunla ilişkilidir:

Beyin içi veya çevresindeki damar sorunları, inme
Menenjit gibi enfeksiyonlar
Artmış ya da azalmış kafa içi basıncı
Beyin tümörleri
Travmatik beyin hasarı
İlaç aşırı kullanımına bağlı baş ağrısı

Ağrı kesicileri haftada iki günden sık kullanmak, “rebound” (geri tepme) baş ağrısı riskini artırabilir.

Risk Faktörleri

Kadın cinsiyet
Yüksek kaygı düzeyi
Depresyon veya karamsarlık
Uyku bozuklukları
Obezite
Horlama
Aşırı kafein tüketimi
Ağrı kesicilerin sık kullanımı
Diğer kronik ağrı durumları

Eşlik Eden Durumlar ve Randevuya Hazırlık

Kronik baş ağrısına depresyon, anksiyete ve uyku bozuklukları eşlik edebilir. Değerlendirmeyi kolaylaştırmak için randevudan önce şu hazırlıkları yapabilirsiniz:

Baş ağrısı günlüğü: şiddet, süre, başlangıç zamanı, tetikleyiciler, ilaç alım zamanı ve yanıt
Kullandığınız tüm ilaçlar ve takviyelerin listesi
Son dönem yaşam değişiklikleri ve stres kaynakları
Hekime sorulacak soruların listesi, örn. olası nedenler, gerekli testler, tedavi ve takip planı

Belirtiler ve Alt Tipler

Kronik günlük baş ağrısı; kısa ya da uzun süreli olabilir. Uzun süreli biçimde seyreden olgularda baş ağrısı çoğu gün en az dört saat devam eder. Aşağıdaki alt tipler sık görülür:

Kronik migren
Kronik gerilim tipi baş ağrısı
Yeni günlük süreğen baş ağrısı
Hemikrania kontinua

Kronik Migren

Epizodik migren ataklarının sıklaşıp süreğenleşmesiyle tanımlanır. En az üç ay boyunca ayda 15+ gün ağrı varsa, bu günlerin en az sekizi migren özellikleri taşıyorsa ve ağrılar çoğu zaman 4 saatten uzun sürüyorsa kronik migren düşünülür. Tipik özellikler:

Tek taraflı veya iki taraflı olabilir
Zonklayıcı karakter
Orta-şiddetli ağrı
Rutin fiziksel aktiviteyle artış
Bulantı/kusma ve/veya ışık-ses hassasiyeti

Kronik Gerilim Tipi Baş Ağrısı

Genellikle iki taraflı, baskı veya sıkıştırma şeklinde, hafif-orta şiddette seyreder. Saçlı deride hassasiyet olabilir. Rutin fiziksel aktiviteler ağrıyı genellikle artırmaz.

Yeni Günlük Süreğen Baş Ağrısı

Daha önce baş ağrısı öyküsü olmayan kişilerde ani başlangıç gösterir ve ilk birkaç gün içinde kalıcı bir örüntüye oturur. Çoğunlukla iki taraflı, baskı/sıkma tarzında ve hafif-orta şiddettedir; zonklayıcı değildir ve aktiviteyle artmaz.

Hemikrania Kontinua

Başın yalnızca bir tarafını tutan, günlük ve sürekli seyreden bir ağrı tipidir; ağrısız dönemler yoktur. Çoğu olgu indometazine iyi yanıt verir. Eşlik edebilen bulgular:

Göz yaşarması ve kızarması
Burun tıkanıklığı veya akıntısı
Göz bebeğinde küçülme, göz kapağı düşüklüğü
Huzursuzluk

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Aralıklı baş ağrıları genellikle kendiliğinden geçebilir; ancak ağrılar haftada iki günden sık görülüyorsa, giderek şiddetleniyorsa ya da her atakta ağrı kesici gerektiriyorsa bir hekime başvurun. Primer kronik baş ağrılarında görüntülemede altta yatan bir neden bulunmayabilir; yine de klinik değerlendirme gereklidir.

Tedavi Yaklaşımları

Tedavinin temel hedefi ağrı sıklığı ve şiddetini azaltmaktır. Ağrı kesicileri haftada üç gün veya daha sık kullanıyorsanız, hekim gözetiminde bu ilaçları azaltma veya bırakma planı yapılmalıdır. Uygun koruyucu ilaçlar, tetikleyicilerden kaçınma, uyku ve stres yönetimi gibi yaşam tarzı düzenlemeleri ve davranışsal yöntemler tedavi başarısını artırır.