Kulunç Nedir? Kulunç Nasıl Geçer?

Kulunç, çoğunlukla miyofasiyal tetik noktalarla ilişkili, kas ve fasya kaynaklı lokal hassasiyet, sertlik ve spazmla karakterize bir ağrı durumudur. Risk ve tetikleyiciler arasında mekanik zorlanma, postür bozukluğu, soğuk maruziyeti, fiziksel inaktivite, uyku bozuklukları, psikososyal stres ve bazı sistemik hastalıklar bulunur. Belirti yelpazesi lokal ağrı ve tutukluktan yansıyan ağrı, baş ağrıları ve uyku sorunlarına kadar uzanabilir; yakınmalar kimi olgularda fibromiyaljiyle örtüşür. Yönetim multidisipliner olup bireyselleştirilmiş egzersiz ve postür eğitimi, ilaçlar, fizik tedavi modaliteleri, manuel terapi ve gerekirse tetik nokta odaklı girişimleri içerebilir. Yaşam tarzı düzenlemeleri (esneme, uyku hijyeni, stres yönetimi) semptom kontrolünde temel rol oynar. Uygulama seçimi ve sıralaması hasta özellikleri, klinik yanıt ve kanıt düzeyi göz önüne alınarak uzmanlarca planlanmalıdır.

Kulunç Nedir?

Kulunç, kas ve çevresini saran bağ dokuda (miyofasyal yapı) gelişen hassasiyet, sertlik ve spazm ile karakterize bir durumdur. Halk arasında “yel girmesi” olarak da anılır. Baskıyla ağrının artması, zaman zaman yayılan sızı ve kasın gevşemekte zorlanması tipiktir. Boyun, sırt ve omuz başta olmak üzere farklı kas gruplarında görülebilir; her yaşta ortaya çıkabilir ve kadınlarda daha sık izlenir.

Kulunç Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler kişiden kişiye değişir; en sık görülen bulgular şunlardır:

İlgili kas bölgesinde sertlik ve tutukluk
Dokunmakla artan hassasiyet ve ağrı
Uyuşma veya karıncalanma hissi
Nefes alırken batma şeklinde ağrı
Tekrarlayan kas spazmları ve yayılım gösterebilen ağrı
Baş ağrıları veya migren atakları ile eşlik edebilme
Uykusuzluk, uykuya dalmada güçlük ve huzursuz bacak yakınmaları

Yakınmalar bazı olgularda fibromiyalji semptomlarıyla örtüşebilir.

Kulunç Ağrısı Neden Olur?

Kulunç ağrısını başlatan ya da alevlendiren birçok faktör vardır:

Aşırı yüklenme, ağır kaldırma ve tekrarlayıcı zorlanmalar
Soğuğa veya hava akımına maruz kalma
Yanlış duruş ve uzun süre aynı pozisyonda kalma
Hareketsiz yaşam ve yetersiz kas kullanımı
Vitamin-mineral eksiklikleri ve hormonal değişiklikler
Kilo artışı/obezite
Uykusuzluk ve düzensiz uyku
Romatoid artrit, lupus, osteoartrit gibi eşlik eden hastalıklar
İklim/ortam değişiklikleri
Tütün ve alkol kullanımı
Stres, kaygı ve depresyon gibi psikososyal etmenler

Çocuklarda Kulunç Ağrısı Neden Olur?

Çocuklarda da bel ve sırt bölgesinde kulunç yakınmaları görülebilir; huzursuzluk ve uyku sorunlarına yol açabilir. Olası nedenler:

Bilgisayar/tablet kullanırken uzun süre yanlış pozisyonda oturma
Aşırı ağır veya ağırlığı dengesiz sırt çantası taşıma
Oyun sırasında kas zorlanması ya da eklem burkulmaları
Hareketsizlik
Okul stresi veya akran zorbalığı gibi psikososyal etkenler

Genç Kızlarda Kulunç Ağrısı Neden Olur?

Ergenlikle gelişen hormonal ve bedensel değişimler kas-iskelet sistemini etkileyerek kulunç yakınmalarını artırabilir. Ayrıca:

Beden algısı ve benzeri konuların yarattığı stres
Âdet dönemi öncesi/sırasında hormonal dalgalanmalar
Yanlış ya da aşırı yük bindiren spor uygulamaları
Duruş bozukluğu
Yetersiz ve dengesiz beslenme

Hamilelikte Kulunç Ağrısı Neden Olur?

Hamilelik süreci; ağırlık artışı, hormonal değişiklikler ve postür farklılıklarıyla kulunç ağrısına zemin hazırlayabilir. Katkıda bulunan etkenler:

Vücut ağırlığının artması ve kas-eklemlere binen yük
Hormon seviyelerindeki değişimler
Karın çevresinin büyümesine bağlı duruş bozuklukları
Uyku düzenindeki değişiklikler
Stres/anksiyete (doğum ve gelecek kaygısı)
Uygun olmayan egzersiz ya da kontrolsüz fiziksel aktiviteler

Yaşlı Kadınlarda Kulunç Ağrısı Neden Olur?

Yaşla birlikte kas-kemik kütlesinde azalma ve hareket kapasitesinde düşüş görülebilir. Menopozda östrojen düzeylerinin azalması da kas-iskelet sistemini etkileyebilir. Diğer etkenler:

Kasların zayıflaması ve düzenli güçlendirme eksikliği
Artrit veya osteoporoz gibi hastalıklar
Uzun süre aynı pozisyonda kalma
Kaygı ve stres gibi psikolojik faktörler

Kulunç Ağrısına Ne İyi Gelir?

Günlük alışkanlıklarda yapılacak düzenlemeler çoğu kişide belirgin rahatlama sağlayabilir:

Düzenli esneme ve germe egzersizleri
Vitamin-mineral yönünden zengin, dengeli beslenme
Günlük yeterli su tüketimi
Yoga, nefes egzersizleri ve meditasyon
Uyku hijyenine özen ve düzenli uyku
Kafein tüketimini sınırlama
Stres yönetimi, sigara ve alkolden kaçınma
Ilık duş veya lokal sıcak uygulamalar

Kulunç Nasıl Geçer?

Kulunç; yeri, şiddeti ve eşlik eden durumlar açısından kişiye özeldir. En etkili sonuç için bireyselleştirilmiş bir plan gerekir. Sık kullanılan yöntemler:

İlaç tedavileri (oral veya topikal, hekim önerisiyle)
Fizik tedavi ve egzersiz programları
Masaj terapisi ve myofasyal gevşetme
Postür ve ergonomi eğitimi
Gerektiğinde psikolojik destek

Sırtta ve Omuzda Kulunç Nasıl Geçer?

Sırt ve omuz bölgesine yönelik hedefli fizik tedavi egzersizleri etkilidir. Omuz yuvarlama, skapula çevresi güçlendirme ve torasik omurga esnetme gibi hareketler fizyoterapist eşliğinde ve doğru teknikle uygulanmalıdır. Bu yaklaşım ağrıyı azaltırken fonksiyon ve hareket açıklığını artırmayı hedefler.

Kulunç Tedavisi

Tanı çoğunlukla klinik muayene ile konur; ayırıcı tanı gerektiren durumlarda ek değerlendirmeler yapılabilir. Tedavi, hastanın öyküsü ve muayene bulgularına göre planlanır. Uygulanabilecek yöntemler:

İlaç tedavisi (oral/topikal analjezik ve kas gevşeticiler, hekim kontrolünde)
Fizik tedavi modaliteleri ve kişiye özel egzersiz reçetesi
Manuel terapi ve myofasyal gevşetme
Kuru iğneleme ve tetik nokta enjeksiyonları (uygun hastada)
Seçilmiş olgularda, kanıt düzeyi değişken girişimler: proloterapi, PRP, ozon uygulamaları
Psikoterapi veya stres yönetimi yaklaşımları

Kulunç Nasıl Kırılır?

“Kulunç kırma” terimi, gerçekte myofasyal dokuda gevşeme sağlamayı hedefleyen fizyoterapi ve manuel terapi tekniklerini ifade eder. Uygulamalar uzman eşliğinde ve hastaya özel seçilmelidir. Sık kullanılan teknikler:

Manuel terapi yaklaşımları
Duruş/beden farkındalığı ve eğitim programları
Üç boyutlu ayak-vücut-omurga analizleri ile kişiselleştirme
Osteopati temelli teknikler
GTOS, Graston gibi myofasyal tedavi yöntemleri
Kinezyo bantlama