LH (Lüteinizan Hormon) Nedir? LH Ne İşe Yarar?

Lüteinizan hormon (LH), hipofiz ön lobundan salgılanır ve kadınlarda ovulasyonu tetikleyip korpus luteumu desteklerken, erkeklerde Leydig hücrelerinden testosteron üretimini uyarır. LH düzeyleri kadınlarda menstrual döngü boyunca dalgalanır; bu nedenle sonuçlar döngü fazı, eş zamanlı hormonlar ve klinik bulgularla birlikte değerlendirilmelidir. LH testi; infertilite, adet düzensizlikleri, ovulasyon bozuklukları, ergenlik zamanlaması ve hipofiz-hipotalamus işlev bozukluklarının araştırılmasında kullanılır. Yüksek LH, kadınlarda PCOS veya over yetmezliğini; erkeklerde primer testis yetmezliğini düşündürebilir. Düşük LH sıklıkla hipotalamo-hipofizer disfonksiyon, ağır stres, yeme bozukluğu veya ilaçlara bağlıdır. Tedavi yaklaşımı altta yatan nedene yöneliktir ve yaşam tarzı düzenlemeleri ile gerekirse medikal ve üreme tıbbı yöntemlerini içerir.

LH (Lüteinizan Hormon) Nedir?

LH, hipofiz bezinin ön lobunda üretilen ve üreme sisteminin sağlıklı işlemesi için gerekli olan bir hormondur. Kadınlarda yumurtlamayı başlatır ve ovulasyon sonrası korpus luteumun gelişimini destekleyerek progesteron ile bir miktar östrojen üretimini sürdürür. Erkeklerde ise testislerdeki Leydig hücrelerini uyararak testosteron sentezini artırır.

LH Ne İşe Yarar?

LH’nin etkileri cinsiyete göre farklılaşır:

Kadınlarda: Ovulasyonun tetiklenmesi, korpus luteum oluşumu ve erken gebelik için uygun hormonal ortamın sağlanması.
Erkeklerde: Testosteron üretiminin uyarılması ve dolaylı olarak spermatogenezin desteklenmesi.

LH Testi Nedir?

LH testi, kanda lüteinizan hormon düzeyini ölçer. Adet düzensizlikleri, infertilite, ovulasyon bozuklukları, ergenliğin erken veya geç başlaması ve hipofiz-hipotalamus kökenli sorunların araştırılmasında kullanılır. Sonuçlar; FSH, estradiol, progesteron, prolaktin ve testosteron gibi diğer hormonlarla birlikte değerlendirilmelidir.

Kadınlarda döngü zamanlaması yorum için kritiktir; LH düzeyi foliküler fazda düşükken ovulasyon öncesi ani yükselir ve luteal fazda yeniden düşer.

Kadınlarda LH Değeri Ne Olmalı?

LH düzeyleri adet döngüsü boyunca değişkenlik gösterir. Tek bir “normal” sayı yerine, laboratuvarın referans aralıkları ve hastanın döngü fazı esas alınır:

Foliküler faz (adet başlangıcı ile ovulasyon arası)
Ovulasyon dönemi (LH dalgası)
Luteal faz (yumurtlama sonrası)

Sonuçlar mutlaka klinik yakınmalar ve diğer hormonlarla birlikte bir hekim tarafından yorumlanmalıdır.

LH Testine Ne Zaman Başvurulur?

İnfertilite ve ovulasyon bozukluklarının araştırılması
Adet düzensizliklerinin nedeninin belirlenmesi
Ergenliğin erken ya da geç başlamasının değerlendirilmesi
Hipofiz-hipotalamus işlev bozukluklarının incelenmesi
Erkeklerde testosteron/sperm üretimiyle ilişkili sorunların araştırılması

Lüteinizan Hormon Seviyeleri Nasıl Yorumlanır?

LH’nin yüksek veya düşük bulunması, altta yatan sorunun gonadlarda mı (primer) yoksa hipotalamo-hipofizer eksende mi (sekonder) olduğuna dair ipuçları verir. Kadınlarda döngü fazı, erkeklerde ise eşlik eden testosteron düzeyleri ve klinik bulgular yorum için önemlidir.

Yüksek ve Düşük LH Düzeylerinin Belirtileri ve Nedenleri

LH yüksekliği: Kadınlarda ovulasyon dönemi dışında saptanırsa polikistik over sendromu, over rezervinde azalma/menopoz, overlerin cerrahi olarak çıkarılması veya gonadotoksik tedavi sonrası durumlar düşünülebilir. Erkeklerde primer testis yetmezliği olasılığını artırır.
LH düşüklüğü: Genellikle hipotalamus-hipofiz kaynaklı disfonksiyon, hipofiz tümörleri ve cerrahileri, ciddi kilo kaybı/yeme bozukluğu, yoğun stres veya bazı ilaçlara bağlı olabilir.
Olası belirtiler: Kadınlarda adet düzensizliği, ovulasyon sorunları, infertilite; erkeklerde libido azalması, enerji düşüklüğü; her iki cinste de ilgili hormon dengesizliklerine ait bulgular.

LH Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Kadınlarda siklus ortasında LH yükselmesi fizyolojiktir. Bunun dışındaki dönemlerde yüksek ölçülmesi; polikistik over sendromu, over yetmezliği veya menopoz gibi durumlara işaret edebilir. Erkeklerde yüksek LH çoğunlukla primer testis yetmezliğini düşündürür. Kesin tanı için eş zamanlı FSH, seks steroidleri ve klinik değerlendirme gerekir.

LH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

LH düşüklüğü, hipotalamus ya da hipofiz kaynaklı sorunları akla getirir ve sıklıkla diğer hipofizer hormon değişiklikleri ile birliktedir. Değerlendirme; semptomlar, görüntüleme ve diğer laboratuvar testleri ile birlikte yapılmalı, tedavi altta yatan nedene göre planlanmalıdır.

LH Hormonu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

LH Nasıl Yükseltilir?

LH’yi doğrudan yükseltmekten ziyade altta yatan nedenin tedavisi esastır. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, yeterli uyku, sigara ve aşırı alkolden kaçınma gibi yaşam tarzı değişiklikleri destekleyicidir. Gerekli hallerde hekim, uygun medikal veya üreme tedavilerini planlayabilir.

Yüksek FSH Değeri ile Hamile Kalınabilir Mi?

Yüksek FSH genellikle over rezervinin azaldığını gösterir ve kendiliğinden gebelik şansını düşürür; ancak yaş, AMH ve antral folikül sayısı gibi parametrelere bağlı olarak gebelik yine de mümkün olabilir. Tedavi seçenekleri kişiye özeldir.

LH / FSH Oranı Neden Önemlidir?

LH/FSH oranı özellikle polikistik over sendromunun değerlendirilmesinde yardımcı bir göstergedir; ancak tek başına tanı koydurmaz ve mutlaka klinik bulgular ile diğer testlerle birlikte ele alınmalıdır.

FSH ile LH Arasındaki Fark Nedir?

FSH, kadınlarda folikül gelişimini ve erkeklerde spermatogenezi destekler; LH ise ovulasyonu tetikler, korpus luteumu sürdürür ve erkeklerde Leydig hücrelerinden testosteron salınımını uyarır. Her iki hormonun dengesi üreme sağlığı için kritik öneme sahiptir.