Mastektomi Nedir? Meme Kanserinde Mastektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Mastektomi, meme kanserinin tedavisinde veya yüksek riskli bireylerde risk azaltma amacıyla memenin tamamının ya da bir kısmının çıkarıldığı cerrahi bir yaklaşımdır. Endikasyonlar; tümörün büyük veya çok odaklı olması, radyoterapiye uygun olmama ve BRCA1/BRCA2 gibi genetik risk faktörlerini içerir. Basit/total, modifiye radikal, radikal, cilt koruyucu, meme ucu koruyucu ve çift taraflı mastektomi gibi seçenekler, tümör özellikleri ve hastanın tercihleri doğrultusunda seçilir. Operasyon genel anestezi altında yapılır; gerekirse lenf düğümleri çıkarılır ve doku patolojik incelemeye gönderilir, uygun olgularda eş zamanlı rekonstrüksiyon uygulanabilir. Olası komplikasyonlar arasında ağrı, seroma, enfeksiyon, kanama, yara sertliği ve lenfödem bulunur. İyileşme sürecinde ağrı yönetimi, yara bakımı, kol-omuz egzersizleri ve aktivite kısıtlamaları önemlidir.

Mastektomi Nedir?

Mastektomi, meme kanserinin tedavisinde memenin tamamının ya da bir kısmının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Meme koruyucu cerrahinin uygun olmadığı durumlarda veya genetik açıdan çok yüksek riskli kişilerde risk azaltma amacıyla da uygulanabilir.

Mastektomi Neden Yapılır?

Mastektomi; tümörün büyük olması, memede birden fazla odakta hastalık bulunması, radyoterapinin önerilmediği durumlar ya da BRCA1/BRCA2 gibi gen mutasyonlarına bağlı yüksek risk varlığında tercih edilebilir. Bazı bireylerde kanser gelişmeden önce koruyucu (profilaktik) mastektomi planlanabilir.

Mastektomi Türleri Nelerdir?

Mastektominin birden fazla tipi vardır ve seçim; tümörün yaygınlığı, lenf düğümü durumu, estetik beklentiler ve planlanan onarım yöntemine göre yapılır.

Basit veya total mastektomi
Modifiye radikal mastektomi
Radikal mastektomi
Cilt koruyucu mastektomi
Meme ucu koruyucu mastektomi
Çift taraflı mastektomi

Basit veya Total Mastektomi

Meme dokusu, meme başı ve areola çıkarılır; duruma göre sınırlı sayıda koltuk altı lenf düğümü örneklenebilir.

Modifiye Radikal Mastektomi

Basit mastektomiye ek olarak koltuk altındaki lenf düğümlerinin çıkarılması işlemini içerir.

Radikal Mastektomi

Tüm meme dokusu, koltuk altı lenf düğümleri ve göğüs duvarı kaslarının çıkarıldığı daha kapsamlı bir cerrahidir; seçilmiş olgularda uygulanır.

Cilt Koruyucu Mastektomi

Meme dokusu çıkarılırken cildin büyük kısmı korunur; daha doğal bir görünüm için rekonstrüksiyona uygun zemin sağlar.

Meme Ucu Koruyucu Mastektomi

Meme derisi korunur ve meme başı-areola yerinde bırakılır. Alttaki dokulardan örnekleme yapılarak kanser varlığı değerlendirilir; kanser saptanırsa meme başı-areola çıkarılabilir.

Çift Taraflı Mastektomi

Her iki memenin çıkarılmasıdır. Genellikle BRCA mutasyonu gibi yüksek riskli kişilerde risk azaltma amacıyla veya tedavi planının bir parçası olarak uygulanır.

Mastektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ameliyat çoğunlukla genel anestezi altında gerçekleştirilir. Cerrah uygun bir kesi yaparak meme dokusunu ve gerekli ise lenf düğümlerini çıkarır; çıkarılan dokular patolojik inceleme için laboratuvara gönderilir. İşlem sonunda kesi dikişlerle kapatılır ve bazı olgularda sıvı birikimini azaltmak için dren yerleştirilebilir.

Mastektomi Sırasında Meme Rekonstrüksiyonu

Uygun hastalarda mastektomi ile aynı seansta veya daha sonra meme rekonstrüksiyonu yapılabilir. Rekonstrüksiyon; implantlar veya hastanın kendi dokuları kullanılarak planlanır ve zamanlaması hastanın tıbbi durumu ile tercihine göre belirlenir.

Mastektominin Riskleri Nelerdir?

Ameliyat sonrasında memede şişlik, ağrı ve berrak sıvı birikimi (seroma) görülebilir. Enfeksiyon, kanama, yara dokusuna bağlı sertlik ve lenf düğümü çıkarımına bağlı kolda şişme (lenfödem) diğer olası sorunlardır. Rahatsızlık veren seromalar gerektiğinde boşaltılabilir.

Memede şişme ve ağrı
Seroma (sıvı birikimi)
Kesi yerinde yara sertliği
Yara enfeksiyonu veya kanama
Lenfödem (lenf düğümü çıkarımına bağlı kolda şişme)

Mastektomi Sonrası İyileşme Süreci

İlk birkaç gün orta şiddette ağrı beklenir ve ilaçlarla kontrol edilebilir. Yaraların kapanması genellikle 2-3 haftayı bulur; kol ve omuz hareket açıklığının korunması için uygun zamanda başlanacak egzersizler önerilir. Doktor onayı gelene kadar ağır kaldırma ve zorlu ev işleri gibi aktivitelerden kaçınılmalıdır.

Mastektomi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Mastektomi ameliyatından sonra ağrı olur mu?

Genellikle orta şiddette ağrı beklenir; çoğu kişide 3-5 gün içinde belirgin şekilde azalır ve ilaçlarla yönetilebilir.

Mastektomi ne kadar sürer?

Basit/total mastektomi yaklaşık 2 saat, çift taraflı mastektomi yaklaşık 4 saat sürebilir. Lenf düğümü çıkarımı ve eş zamanlı rekonstrüksiyon süreyi uzatabilir.

Drenler kaç gün kalır?

Bazı olgularda yerleştirilen drenler, biriken sıvıyı boşaltmak için 10-14 gün kadar tutulabilir; süre bireysel iyileşmeye göre değişir.