Meme Biyopsi Nedir? Meme Biyopsi Nasıl Yapılır?

Meme biyopsisi, memedeki şüpheli odakların tanısında standart yaklaşım olup çoğunlukla lokal anestezi altında iğne yöntemleriyle yapılır. İİAB hücresel örnekleme ve kist drenajında, tru-cut doku silindiriyle histolojik tanıda, vakum biyopsisi ise özellikle mikrokalsifikasyonlar ve MR/MG ile saptanan odaklarda yüksek örnekleme verimiyle kullanılır. Görüntüleme eşliğinde (US, stereotaksik mamografi, MR) üç boyutlu hedefleme doğruluğu artırır ve küçük benign lezyonlar bazen tamamen çıkarılabilir. İşlemler genellikle kısa sürer, aynı gün taburculuk mümkündür ve biyopsinin tümörü yaydığına dair kanıt yoktur. Komplikasyonlar nadirdir (minör kanama, enfeksiyon, çok nadiren plevral iritasyon); yeterli ve doğru örneklemeyle yanlış tanı olasılığı düşüktür. İyi huylu raporlanan olgularda 6 aylık görüntüleme izlemi, malign sonuçlarda ise uygun cerrahi planlama önerilir.

Meme Biyopsisi Nedir?

Meme biyopsisi, memede saptanan şüpheli bir alanın nedenini belirlemek için yapılan, çoğunlukla lokal anestezi altında uygulanan tanısal bir işlemdir. Güncel yaklaşımda tanı, öncelikle iğne biyopsileriyle konur; hasta genellikle aynı gün evine dönebilir. Bilimsel veriler, iğne biyopsisinin tümör hücrelerini çevre dokulara yaydığına dair bir risk göstermemektedir.

İğne Biyopsileri

El muayenesiyle hissedilemeyen odaklarda biyopsi, görüntüleme eşliğinde yapılır. Ultrasonografi, mamografi (stereotaksik yöntem) ve MR, lezyonu hedeflemede kullanılır. İşlem süresi yönteme göre değişmekle birlikte yaklaşık 15-40 dakika arasında tamamlanır ve patoloji sonucu lezyonun iyi huylu, atipik ya da kötü huylu olup olmadığını bildirir.

İğne biyopsileri nasıl uygulanır?

İşlem öncesi biyopsi bölgesi lokal anesteziyle uyuşturulur ve şüpheli alandan uygun kalınlıkta iğnelerle yeterli miktarda doku/hücre örneği alınır. Kanser saptanan olgularda cerrahi tedavi planlanır; görüntüleme bulguları şüpheli olanların ise önemli bir kısmında kanser çıkmayabilir. İyi huylu sonuçlar gereksiz ameliyat ve genel anesteziden kaçınmayı sağlar.

İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (İİAB)

İİAB ne zaman tercih edilir?

İİAB çoğunlukla ultrason eşliğinde, meme kistlerinin boşaltılmasında, koltukaltı lenf nodlarının değerlendirilmesinde ve çok küçük ya da derin yerleşimli lezyonlarda kullanılır.

İİAB uygulama adımları

Bölge lokal anesteziyle uyuşturulduktan sonra ince bir iğne şüpheli alana yerleştirilir ve enjektör yardımıyla hücresel örnek aspire edilir. Materyal, patolog tarafından cam üzerine yayılıp mikroskopta incelenir; yeterli değilse örnekleme aynı seansta tekrarlanabilir.

Tru-cut Biyopsi (Kesici İğne)

Tru-cut nasıl yapılır?

Daha kalın iğneler ve biyopsi tabancası kullanılarak lezyonun farklı bölgelerinden birkaç doku silindiri alınır. Örnekler çözelti içinde patolojiye gönderilir ve sonuçlar birkaç gün içinde raporlanır. Yöntem, özellikle ultrasonla saptanan kitlelerde yaygındır.

Vakum Biyopsisi

Vakum yardımlı biyopsi, mamografide görülen mikrokalsifikasyonlar ve bazı yalnızca MR’da izlenen odakların tanısında sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Küçük ve iyi huylu odaklar bazı durumlarda cerrahi olmadan tamamen çıkarılabilir.

Vakum biyopsisi nasıl uygulanır?

Hasta yüzükoyun, ortası açıklıklı stereotaksik masaya alınır; mamografiye benzer açılı görüntülerle şüpheli alanın üç boyutlu koordinatları belirlenir. Lokal anestezi sonrası kalın tek kullanımlık iğne yerleştirilir; hasta işlemi görmez ve çoğu zaman ağrı hissetmez. İşlem bitiminde kısa süre bası ve buz uygulaması yapılır, gün boyu dinlenme önerilir.

Sürekli vakum sağlayan cihaz ve tek kullanımlık kalın iğneler kullanılır.
İğne, bilgisayarın hesapladığı koordinatlara göre hedefe yönlendirilir.
Kısa sürede ardışık çok sayıda doku örneği alınabilir.
Doğru tanı olasılığı belirgin şekilde yüksektir (yaklaşık %97-99).
Olası kanama vakumla geri çekilerek azaltılabilir.
Hasta tarafından genellikle iyi tolere edilir.
Diğer yöntemlere göre maliyeti daha yüksektir.

MR Rehberliğinde Biyopsi

Meme MR’ı, ameliyat öncesi ek odak araştırması ve yüksek riskli kadınlarda taramada sık kullanılır; başka yöntemlerle gösterilemeyen lezyonların biyopsisi bu sayede mümkün olur ve gereksiz cerrahiler azalır.

MR rehberliğinde uygulama

Hasta yüzükoyun pozisyonda iken bilgisayar yardımıyla şüpheli odağın üç boyutlu hedeflemesi yapılır; iğne biyopsisi veya cerrahi öncesi işaretleme gerçekleştirilebilir.

İşlem Öncesi Hazırlık ve Sonrası

Biyopsi öncesi hazırlıklar

Kullandığınız tüm ilaçları doktorunuza bildirin; kan sulandırıcılar gerekli ise işlemden birkaç gün önce kesilebilir.
Gerek görüldüğünde kanama-pıhtılaşma testleri istenebilir.
Rahat kıyafet giyin; göğüs bölgesine deodorant, pudra veya krem sürmeyin.
Aç olmanız gerekmez; hafif tok olmak tercih edilir.
Patoloji sonuçları genellikle birkaç gün içinde hazır olur.

İşlem süresi ve iyileşme

İİAB ve tru-cut biyopsiler yaklaşık 15-20 dakika sürer ve çoğu hasta aynı gün normal aktivitelerine dönebilir. Vakum biyopsisi 30-40 dakika sürebilir; işlem günü dinlenmek, ağır kaldırmamak ve yorucu aktivitelerden kaçınmak önerilir. Özellikle vakum biyopsisinden sonra 5-7 gün sürebilen hassasiyet ve morarma görülebilir.

Olası Riskler ve Doğru Bilgi

Olası riskler

Kanama: Genellikle küçük morluk/sertlik şeklinde ve kendiliğinden düzelir.
Enfeksiyon: Steril koşullar ve tek kullanımlık iğneler nedeniyle çok nadirdir.
Yanlış tanı: Doğru bölgeden ve yeterli miktarda örnekle olasılık düşüktür; deneyimli ekip önemlidir.
Akciğer zarında tahriş/hasar: Çok derin lezyonlarda, ultrason eşliğinde nadiren görülebilir; çoğu zaman tedavisiz düzelir.
İyi huylu sonuçlarda 6 ay sonra görüntüleme ile izlem önerilir.

Vakum biyopsisinde şüpheli alan tamamen alınsa dahi kanser saptanırsa ek cerrahi gerekebilir; ameliyatta bölgeyi bulmayı kolaylaştırmak için klips bırakılabilir.

Yanlış ve doğru bilgiler

Yanlış: Meme kitlesinin kanser olup olmadığını anlamak için mutlaka genel anestezi ile ameliyat gerekir.

Doğru: Olguların çoğunda tanı, lokal anestezi altında yapılan iğne biyopsileriyle güvenle konabilir.