Meme Kanserinde İşaretleme
Meme kanserinde işaretleme, görüntüleme ile saptanan ancak palpasyonla belirlenemeyen lezyonların cerrahi eksizyonunu kolaylaştırmak için kullanılan bir lokalizasyon sürecidir. Radyoloji biriminde mamografi, ultrason veya MR rehberliğinde ve lokal anestezi altında, tel ile işaretleme veya ROLL teknikleri uygulanır. Tel ile işaretlemede çengel uçlu tel lezyon içinde sabitlenirken, ROLL tekniğinde düşük doz radyoaktif madde enjekte edilir ve intraoperatif gamma prob ile hedef alan saptanır. Çıkarılan dokunun spesimen grafisi ile doğrulanması, hedef lezyonun ve gerekli sınırların eksize edildiğini teyit eder. ROLL’un ameliyattan bir gün önce uygulanabilmesi, daha konservatif eksizyona ve daha iyi kozmetik sonuçlara katkı sağlayabilir. Her iki yaklaşım da doğru lezyon lokalizasyonu, sağlıklı doku korunumu ve operasyon süresinin etkin yönetimine hizmet eder.
Meme kanserinde işaretleme: genel bakış
Görüntüleme ile saptanan ancak elle hissedilemeyen meme lezyonlarının cerrahi olarak güvenle çıkarılabilmesi için ameliyattan önce işaretleme yapılır. Bu sayede cerrah hedef alanı kolayca bulur, gereksiz sağlam doku çıkarımı azalır ve kozmetik sonuçlar iyileşir.
Nedir?
İşaretleme, cerrahın ameliyat sırasında lezyonun yerini tam olarak belirlemesini sağlayan, radyoloji eşliğinde gerçekleştirilen bir lokalizasyon işlemidir.
Neden gerekir?
Palpabl olmayan şüpheli odakların eksizyonunda doğru alanın bulunması, daha az doku çıkarımı ve daha iyi estetik sonuçlar için gereklidir.
Görüntüleme ve uygulama ortamı
İşlem, radyoloji bölümünde mamografi, ultrason veya MR rehberliğinde ve çoğunlukla lokal anestezi altında yapılır. Uygun yöntem, lezyonun özellikleri ve yerleşimine göre belirlenir.
İşaretleme teknikleri
Tel ile işaretleme
Ameliyatla aynı gün uygulanan bu yöntemde çengel uçlu tel, görüntüleme rehberliğinde lezyon içine yerleştirilir ve dışarıda kalan kısmı bantla sabitlenir.
- Zamanlama: Ameliyat günü uygulanır.
- Adımlar: Tel taşıyan iğne ile hedefe ulaşma, iğnenin geri çekilmesi, telin sabitlenmesi, görüntü ile konum doğrulaması.
- Pratik notlar: Telin çekilmemesi ve kolun aşırı hareket ettirilmemesi önerilir.
ROLL (Radionuclide-guided Occult Lesion Localization)
Bu teknikte lezyon içine düşük doz radyoaktif madde ve ardından kontrast madde enjekte edilir; ameliyatta gamma prob, en yüksek sinyal alınan noktayı işaret ederek cerraha rehberlik eder.
- Zamanlama: Ameliyattan bir gün önce veya aynı gün uygulanabilir.
- Adımlar: Lokal anestezi, radyoaktif madde enjeksiyonu, kontrast verilmesi, görüntü ile konum doğrulaması, intraoperatif gamma prob ile hedefleme.
- Avantajlar: Daha konservatif eksizyon, gereksiz sağlam doku çıkarımının azalması ve daha iyi kozmetik sonuçlar.
Ameliyatta doğrulama ve kalite kontrolü
Spesimen grafisi
Eksize edilen doku radyolojiye gönderilerek filmi çekilir ve hedef lezyonun çıkarıldığı doğrulanır. Bulgular cerraha iletilir ve gerekirse ek doku çıkarımı planlanır.
Güvenlik, hazırlık ve bakım
Olası avantajlar
- Doğru lezyon lokalizasyonu ve daha kısa operasyon süresi.
- Sağlam dokunun korunması ve kozmetik sonuçların iyileşmesi.
Dikkat edilmesi gerekenler
- Tel ile işaretleme sonrası telin yanlışlıkla çekilmemesine dikkat edilmelidir.
- İşlem öncesi ve sonrası talimatlar, uygulayan ekip tarafından kişiye özel olarak verilir.