Mide Kanaması Belirtileri Nelerdir? Mide Kanaması Neden Olur?

Mide Kanaması Nedir?

Mide kanaması, üst gastrointestinal sistemdeki (yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı) doku hasarı sonucu kanın sindirim kanalına sızmasıyla oluşur. Toplumda sık görülür ve 60 yaş üzeri ile çoklu ilaç kullanan bireylerde risk artar. Kanamalar ani ve kısa süreli (akut) olabileceği gibi, sinsi ve yineleyici şekilde (kronik) de seyredebilir.

Zamanında tanı ve tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlar ve yaşamı tehdit eden durumlar gelişebilir. Nedene yönelik tedavi ile iyileşme mümkündür; ancak nüks riski bulunduğundan takip önemlidir.

Mide Kanması Neden Olur?

Mide kanamasının başlıca nedenleri şunlardır:

• Peptik ülser ve gastrit (çoğu zaman H. pylori enfeksiyonu veya NSAİİ kullanımıyla ilişkili)
• Özofagus varisleri (karaciğer sirozuna bağlı)
• Mallory–Weiss yırtıkları (şiddetli kusma/öksürük sonrası)
• Üst GİS tümörleri
• Antikoagülanlar ve trombosit işlevini bozan ilaçlar
• Üst GİS mukozasını zedeleyen travma ve yakın zamanda yapılan girişimler/cerrahi

Alkol, sigara, yoğun baharat, asitli–gazlı içecekler ve düzensiz beslenme mukozayı irrite ederek semptomları alevlendirebilir; altta yatan hastalık varsa kanama riskini artırabilir.

Mide Kanaması Nasıl Olur?

Mide veya yemek borusu-mide bileşkesinde gelişen ülserasyon ve erozyonlar damarsal yapılara ulaştığında kanama başlar. Mide asidi, mekanik travma ve pıhtılaşmayı bozan ilaçlar kanamanın şiddetini artırabilir. Varis kanamalarında portal basıncın yükselmesi zayıflamış damarlarda yırtılmaya yol açar.

Mide Kanaması Kaç Gün Sürer?

Süre; neden, kanama şiddeti ve tedaviye yanıta göre değişir. Hafif kanamalar kısa sürede durabilirken, ağır kanamalar hastanede izlem ve endoskopik/ilaç tedavisi gerektirebilir. Nedene yönelik kalıcı tedavi (ör. H. pylori eradikasyonu, varis band ligasyonu) nüksü azaltır.

Mide Kanaması Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler kanamanın hızına ve kayıp miktarına göre değişir. Yaygın bulgular şunlardır:

• Kahve telvesi görünümünde ya da taze kırmızı kanlı kusma (hematemez)
• Katranımsı siyah dışkı (melena); hızlı kanamalarda kırmızı dışkılama görülebilir
• Üst karın bölgesinde yanma veya ağrı, hazımsızlık
• Baş dönmesi, halsizlik, çarpıntı, nefes darlığı
• Bayılma, tansiyon düşüklüğü, soğuk terleme
• İştahsızlık ve yorgunluk

Mide Kanaması Nasıl Anlaşılır?

Kusmukta kan veya kahverengi pıhtı parçaları, siyah-katranımsı dışkı, hızla gelişen baş dönmesi ve bayılma alarm bulgularıdır. Bu belirtilerden biri varsa acil tıbbi değerlendirme gerekir.

Mide Kanaması Teşhisi Nasıl Konulur?

Tanı; ilaç kullanımı (NSAİİ, antikoagülan), alkol, eşlik eden hastalıklar ve önceki ülser öyküsünü içeren ayrıntılı anamnez ve fizik muayene ile başlar. Laboratuvar testleri (hemoglobin/hematokrit, pıhtılaşma parametreleri, böbrek fonksiyonları) yapılır. Altın standart yöntem üst gastrointestinal endoskopidir; hem kanama odağını gösterir hem de tedavi olanağı sunar. Gerekli hallerde BT anjiyografi veya kateter anjiyografi başvurulan ek yöntemlerdir.

Mide Kanamasında İlk Yardım

Kişiye yiyecek–içecek veya ağrı kesici vermeyin; sırtüstü yatırıp mümkünse bacaklarını hafifçe yükseltin ve acil yardım çağırın. Klinik ekibin talimatı olmadan herhangi bir ilaç uygulanmamalıdır.

Mide Kanaması Tedavisi

İlk basamak; damar yolu açılması, intravenöz sıvı/kan ürünleri ile dolaşımın desteklenmesi ve proton pompa inhibitörü başlanmasıdır. Endoskopide adrenalin enjeksiyonu, termal koagülasyon veya hemoklip ile hemostaz sağlanabilir. Varis kanamalarında band ligasyonu ve vazokonstriktör tedaviler (ör. oktreotid/terlipressin) kullanılır. H. pylori pozitifliğinde eradikasyon tedavisi yapılır. Kontrol edilemeyen kanamalarda girişimsel radyoloji (embolizasyon) veya cerrahi gerekebilir.

Mide Kanaması Sonrası Beslenme

Stabilizasyon sonrası mideyi irrite eden alkol, sigara, aşırı baharat, kafeinli ve gazlı içeceklerden uzak durulması önerilir. Dengeli, demir ve protein yönünden zengin bir beslenme planı iyileşmeye katkı sağlar. Hekim önermedikçe NSAİİ kullanılmamalı; gerekli ilaçlar mide koruyucu ile ve tarif edildiği şekilde alınmalıdır.

Mide Kanaması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Mide Kanaması Öldürür Mü?

Evet, şiddetli ve tedavi edilmemiş kanamalar yaşamı tehdit edebilir. Erken başvuru ve uygun tedaviyle risk belirgin biçimde azalır.

Hangi Mide Kanaması Belirtileri Acildir?

Kanlı/kahve telvesi kusma, siyah dışkı, şiddetli baş dönmesi-bayılma, hızlı nabız ve tansiyon düşüklüğü acil değerlendirme gerektirir.

Mide Kanaması Nereden Gelir?

Çoğu olgu üst GİS kaynaklıdır: mide veya onikiparmak bağırsağı ülserleri, yemek borusu varisleri ya da mide–özofagus bileşkesindeki yırtıklar.

Mide Kanaması Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Olgunun nedenine ve yaygınlığına göre değişir; çoğu hastada endoskopik tedavi yeterli olurken, cerrahi gereken seçili durumlarda işlem süresi birkaç saate uzayabilir.

Mide Kanaması Geçirdiğinizi Nasıl Anlarsınız?

Kanlı/kahverengi kusma, katranımsı siyah dışkı, ani halsizlik ve bayılma hissi en güçlü uyarıcı bulgulardır; bu durumda acile başvurulmalıdır.

Mide Kanaması Olduğunda Ne Yapmalı?

Acil yardım çağırın, yatar pozisyonda dinlenin, bir şey yiyip içmeyin ve sağlık ekibinin yönlendirmelerini izleyin.