Mohs Cerrahisi Nedir? Mohs Cerrahisi Nasıl Yapılır?

Mohs mikrografik cerrahi, cilt kanserlerinin tedavisinde tümörün katmanlar halinde çıkarılıp her katmanın anında mikroskop altında değerlendirilmesine dayanan, doku koruyucu ve yüksek kür oranlı bir yöntemdir. Özellikle yüz ve burun-dudak-göz kapağı gibi estetik ve fonksiyonel açıdan kritik bölgelerde, nüks eden veya agresif alt tipli tümörlerde tercih edilir. En sık bazal ve skuamöz hücreli karsinomlarda uygulanır; seçilmiş melanoma in situ (lentigo maligna) ve bazı nadir dermal tümörlerde, uygun boyamalar ve uzmanlıkla kullanılabilir. İşlem çoğunlukla lokal anestezi ile aynı gün tamamlanır; yara bakımı, enfeksiyon belirtilerinin izlenmesi ve uygun kapatma tekniği kozmetik-sonuç odaklıdır. Mohs cerrahisi, tüm cerrahi sınırların kapsamlı değerlendirilmesi sayesinde düşük nüks oranları sağlar; yine de düzenli dermatolojik takip ve fotokorunma önerilir.

Mohs Cerrahisi Nedir?

Mohs mikrografik cerrahi, cilt kanserinde tümörü katmanlar halinde çıkarıp her katmanı aynı gün mikroskop altında inceleyerek kanser hücrelerinin tamamen temizlendiğinden emin olunmasını sağlayan, doku koruyucu bir yöntemdir. Bu teknik, sağlıklı dokuyu mümkün olduğunca korurken kanserli hücrelerin tamamını saptamaya odaklanır ve özellikle yüz, burun, dudak, kulak ve göz kapağı gibi kritik bölgelerde tercih edilir.

Mohs Cerrahisi Nasıl Yapılır?

İşlem genellikle lokal anestezi ile ayaktan uygulanır ve birkaç aşamada tamamlanabilir.

Hazırlık ve anestezi: Lezyon haritalanır, bölge lokal anestezi ile uyuşturulur.
İlk doku çıkarımı: Tümörün görünen kısmı ve ince bir kenar dokusu alınır.
Haritalama ve mikroskobik inceleme: Doku, yatay düzlemde hazırlanır, kenar ve taban yüzde yüze yakın kapsamda incelenir.
Gerekirse yeni aşama: Kanser hücresi görülen alana yönelik bir sonraki katman hedeflenerek çıkarılır; temizlenene kadar tekrarlanır.
Yara onarımı: Defekt; primer kapatma, lokal flep, deri grefti veya ikinci niyet iyileşmesi ile kapatılır.

Bu yaklaşım, yüksek tedavi başarısı ve iyi kozmetik sonuçlarla birlikte sağlıklı doku kaybını en aza indirir.

Mohs Cerrahisi Kimler İçin Uygundur?

Yüzün H bölgesi (burun, dudak, kulak, periorbital bölge) gibi estetik ve fonksiyonel açıdan kritik alanlarda yerleşen tümörler
Tekrarlayan (nüks) tümörler
Agresif histolojik alt tip veya perinöral invazyon şüphesi
Sınırları belirsiz, büyük çaplı ya da hızlı büyüyen lezyonlar
İmmünsüpresyon (ör. organ nakli sonrası) veya önceki radyoterapi alanı
Skar dokusu üzerinde gelişen lezyonlar ya da fonksiyonu riske atan yerleşimler

Mohs Cerrahisi Hangi Hastalıkların Tedavisinde Kullanılır?

Bazal hücreli karsinom (BHK)
Skuamöz hücreli karsinom (SHK)
Seçilmiş melanoma in situ (özellikle lentigo maligna; uygun immünohistokimyasal boyalar ve deneyimli ekip ile)
Dermatofibrosarkoma protuberans (DFSP) ve bazı nadir kutanöz tümörler (seçilmiş olgular)

Endikasyon kararı; tümör tipi, yerleşim, boyut, hastanın ek hastalıkları ve kozmetik-fonksiyonel beklentiler birlikte değerlendirilerek verilir.

Mohs Cerrahisi Sonrası İyileşme Süreci

Hastaların çoğu aynı gün evine döner. İyileşme; lezyonun konumu, defektin büyüklüğü ve kapatma tekniğine göre değişir.

Yara bakımı: Bölgeyi temiz ve kuru tutma, önerilen pansuman değişimleri ve merhem kullanımı.
Ağrı kontrolü: Gerekirse basit analjezikler; şiddetli ağrıda hekime başvuru.
Aktivite: İlk günlerde ağır egzersiz ve eğilmekten kaçınma; cerrahın önerilerine uyum.
Enfeksiyon belirtileri: Artan kızarıklık, şişlik, akıntı veya ateşte sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Dikişlerin alınması: Yüzde genellikle 5–7 gün; gövde/ekstremitede 10–14 gün.
Güneşten korunma: Geniş spektrumlu güneş koruyucu, şapka ve gölgede kalma alışkanlıkları önerilir.

Mohs Cerrahisi Sonrası Nüks Riski

Mohs cerrahisi, cerrahi sınırların kapsamlı incelenmesi sayesinde düşük nüks oranlarıyla ilişkilidir. Ancak yaşam boyu yeni cilt kanseri gelişme riski devam eder.

İlk 1–2 yıl 3–6 ayda bir, sonrasında yıllık dermatolojik kontroller
Aylık kendi kendine cilt muayenesi
Düzenli fotokorunma ve risk faktörlerinin yönetimi (ör. immünsüpresyon)

Mohs Cerrahisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İşlem ne kadar sürer?

Süre; tümörün boyutu, yerleşimi ve gereken aşama sayısına bağlıdır. Çoğu hastada birkaç saat içinde tamamlanır.

Ağrılı mıdır?

İşlem lokal anestezi altında yapıldığı için ağrı genellikle minimaldir; işlem sonrası hafif sızlama birkaç gün sürebilir.

İz kalır mı?

Her cerrahi işlemde olduğu gibi iz kaçınılmazdır; ancak Mohs’ta sağlıklı doku maksimum korunur ve kozmetik sonuçlar sıklıkla daha elverişlidir.

Doku onarımı nasıl yapılır?

Kapatma; primer dikiş, lokal flep, deri grefti ya da ikinci niyet iyileşmesi ile, yerleşim ve defekt büyüklüğüne göre belirlenir.

Mohs ile standart eksizyon arasındaki fark nedir?

Standart eksizyonda sınırlar örnekleme ile incelenirken, Mohs’ta tüm sınırlar yatay düzlemde kapsamlı biçimde değerlendirilir; bu da nüks riskini azaltabilir.

Takip ve güneşten korunma neden önemli?

Düzenli dermatolojik kontrol ve etkili fotokorunma, yeni lezyonların ve olası nükslerin erken saptanmasına yardımcı olur.