Noninvaziv Kanserler Nedir?
Noninvaziv (in situ) meme kanserleri, duktal (DCIS) ve lobüler (LCIS) alt tiplerden oluşur ve komşu dokulara yayılım göstermeden sınırlı kalır. Tarama mamografisinin yaygınlaşması, bu lezyonların saptanma oranlarını belirgin şekilde artırmıştır. LCIS, her iki memede gelecekte invaziv kanser gelişimi riskini 8–10 kat yükseltir ve izlemin yanı sıra kemoprevensiyon ya da seçilmiş hastalarda profilaktik cerrahi düşünülebilir. DCIS çoğunlukla mamografide pleomorfik mikrokalsifikasyonla saptanır; tek odaklı hastalıkta geniş cerrahi sınır ve adjuvan radyoterapi ile iyi sonuçlar alınır, yaygın tutulumda mastektomi tercih edilebilir. Saf DCIS’te aksiller tutulum nadirdir (%1–3) ancak yüksek riskli alt tiplerde bekçi lenf düğümü biyopsisi yapılabilir. İn situ ve invaziv formlar köken olarak benzer olsa da yayılım potansiyeli ve tedavi stratejileri bakımından ayrışır.
Noninvaziv Kanserler Nedir?
Noninvaziv (in situ) meme kanserleri, kanser hücrelerinin oluştuğu kanal veya lobül yapılarının dışına çıkmadığı, erken evre lezyonlardır. Başlıca iki alt tip bulunur: duktal karsinoma in situ (DKIS/DCIS) ve lobüler karsinoma in situ (LKIS/LCIS).
Görülme Sıklığı ve Taramanın Etkisi
Tarama mamografilerinin yaygınlaşmasıyla 1980’lerden bu yana noninvaziv lezyonların saptanma oranları belirgin artmıştır. Meme biyopsilerinde görülme oranı yaklaşık %1,4’ten %10 düzeyine, tüm meme kanserleri içindeki oranı ise %5’ten %15’e yükselmiştir.
Klasik Lobüler Karsinoma In Situ (LKIS)
LKIS, her iki memede de gelecekte invaziv kanser gelişme riskini 8–10 kat artıran önemli bir göstergedir. Yönetim, bireysel risk profiline göre planlanır.
- Yakın klinik ve görüntüleme ile izlem
- Uygun hastalarda risk azaltıcı (kemopreventif) ilaç seçenekleri
- Seçilmiş olgularda her iki memeye yönelik koruyucu cerrahi (basit mastektomi) ve eş zamanlı rekonstrüktif girişimler
In Situ Duktal Kanserler (DCIS/DKIS)
Belirti ve Tanı
DCIS çoğu zaman fizik muayenede belirti vermez. En sık bulgu, mamografide saptanan düzensiz, pleomorfik mikrokalsifikasyonlardır. Bazı hastalarda tek kanaldan kanlı ya da şeffaf memebaşı akıntısı görülebilir.
Tedavi ve İzlem
- Kitle oluşturmadığı durumlarda lezyon, tel veya radyoaktif işaretleme ile hedeflenerek cerrahi olarak çıkarılır.
- Tek odaklı hastalıkta yeterli cerrahi sınır sağlanır ve kalan meme dokusuna radyoterapi uygulanırsa, klinik gidiş genellikle olumludur.
- Yaygın tutulum söz konusuysa basit mastektomi tercih edilebilir; tam iyileşme oranları yüksektir.
- Saf DCIS’te aksiller lenf düğümü tutulumu nadirdir (%1–3). Ancak yüksek derece gibi olumsuz özelliklerde bekçi (sentinel) lenf düğümü biyopsisi planlanabilir.
İnvaziv Kanserlerle Farklar
Duktal ve lobüler kökenli kanserler, in situ evrede iken yayılım göstermez; invaziv forma geçtiğinde çevre dokulara ve lenfatiklere yayılma potansiyeli kazanır. Bu farklılık, tedavi stratejileri ve prognoz üzerinde belirleyicidir.