Smear Testi Nedir? Smear Testi Neden Yapılır?
Pap smear, servikal sitolojinin değerlendirilmesi yoluyla rahim ağzı kanseri ve kanser öncesi lezyonların erken saptanmasını sağlayan bir tarama testidir. Güncel kılavuzlar, 21-65 yaş arası bireylerde üç yılda bir Pap smear veya 30 yaş ve üzeri için beş yılda bir HPV-DNA ile birlikte tarama ya da primer HPV taramasını önermektedir. İmmünsüpresyon, önceki CIN2+ öyküsü veya HIV gibi risk faktörleri tarama aralıklarının kısaltılmasını gerektirebilir. Test öncesi 48 saat cinsel ilişki ve vajinal ürünlerden kaçınmak, adet döneminde test yaptırmamak örnek kalitesini artırır. Sıvı bazlı ya da konvansiyonel yöntemle alınan örnekler laboratuvarda incelenir; anormal sitoloji saptandığında HPV testi, kolposkopi ve gerekirse biyopsi ile ileri değerlendirme yapılır.
Pap Smear (Smear) Testi Nedir?
Smear (Pap smear) testi, serviks yani rahim ağzından alınan hücre örneklerinin mikroskobik incelemesine dayanır. Amaç; servikal kanser ve kanser öncesi hücresel değişiklikleri erken evrede saptayarak tedavi şansını artırmaktır. Test, insan papilloma virüsü (HPV) ile ilişkili riskleri değerlendirmek için HPV-DNA testiyle birleştirilebilir ya da bazı kişilerde primer HPV taraması uygulanabilir.
Düzenli tarama, semptomlar ortaya çıkmadan olası sorunları ortaya çıkararak üreme sağlığının korunmasına katkı sağlar.
Kimler Pap Smear Testi Yaptırmalı?
Genel olarak cinsel açıdan aktif bireyler ve 21-65 yaş arası kadınlar pap smear ile taranmalıdır. Tarama programı; yaş, tıbbi öykü ve risk faktörlerine göre kişiselleştirilir.
- İmmünsüpresyon (HIV, organ nakli, kemoterapi, kronik kortikosteroid kullanımı)
- Önceden saptanmış CIN2+ ya da anormal sitoloji öyküsü
- HPV ile ilişkili yüksek riskli davranışlar
Pap Smear Tarama Sıklığı
Güncel öneriler aşağıdaki seçenekleri içerir:
- 21-65 yaş arası: Her 3 yılda bir Pap smear.
- 30 yaş ve üzeri: Her 5 yılda bir Pap smear + HPV-DNA birlikte tarama (cotesting) veya her 5 yılda bir primer HPV testi.
Yüksek riskli bireylerde tarama aralığı klinisyence daha sıklaştırılabilir.
Tarama Ne Zaman Sonlandırılır?
- 65 yaş ve üzeri: Son 10 yılda yeterli sayıda negatif tarama sonucu varsa tarama sonlandırılabilir.
- Toplam histerektomi (serviks çıkarılmış) sonrası: Endikasyon iyi huylu ise genellikle tarama durdurulur; CIN2+ veya kanser öyküsü varsa tarama sürdürülebilir.
Pap Smear Testi Öncesi Hazırlık
- Testten önceki 48 saat boyunca cinsel ilişkiden kaçının.
- Vajinal duş, tampon, spermisit ve vajinal ilaç/kremleri kullanmayın.
- Adet kanamasının olmadığı bir zamana randevu planlayın.
Bu önlemler, alınan örneğin kalitesini ve testin doğruluğunu artırır.
Pap Smear Testi Nasıl Uygulanır?
Muayene odasında birkaç dakika süren kısa bir işlemdir. Spekulum ile vajina duvarları nazikçe ayrılır ve serviks görülür. Yumuşak bir fırça ve spatula yardımıyla servikal hücreler toplanır; işlem genellikle ağrısızdır, hafif baskı hissi olabilir.
Örnek, sıvı bazlı bir ortama ya da lam üzerine alınır ve laboratuvarda incelenir. İşlem sonrasında günlük yaşama kısıtlama olmaksızın devam edilebilir.
Pap Smear Testi Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
Normal sonuç, yalnızca sağlıklı servikal hücrelerin görüldüğünü ifade eder. Anormal sonuç kanseri kesin olarak göstermez; ileri değerlendirme gerekliliğine işaret edebilir.
Anormal Sitoloji Kategorileri
- ASC-US (Önemi belirsiz atipik skuamöz hücreler)
- LSIL/HSIL (Düşük/Yüksek dereceli skuamöz intraepitelyal lezyon)
- AGC (Atipik glandüler hücreler)
- Skuamöz hücreli kanser veya adenokarsinom hücreleri bulgusu
HPV-DNA testi, özellikle sıvı bazlı örneklerde, yüksek riskli HPV varlığını belirlemede kullanılır ve yönetimi yönlendirir.
Anormal Sonuçta İleri Değerlendirme
Yüksek riskli HPV pozitifliği veya yüksek dereceli sitoloji saptandığında kolposkopi ile serviks ayrıntılı incelenir; şüpheli alanlardan biyopsi alınabilir. Sonuçlara göre takip, medikal tedavi veya girişimsel işlemler planlanır.