Sinovit Nedir? Belirtileri, Tanısı ve Tedavi Yöntemleri

Sinovit, sinovyal zarın inflamasyonu ile karakterize olup ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına neden olur. Etiyolojisi travma, otoimmün hastalıklar, enfeksiyonlar ve kristal birikimlerini kapsar; klinik yaklaşım altta yatan nedeni ayırt etmeyi hedefler. Tanıda fizik muayene, akut faz reaktanları (ESR, CRP), otoantikor testleri (RF, anti-CCP), görüntüleme (USG, MRI) ve eklem sıvısı analizi (hücre sayımı, kristal analizi, Gram boyama ve kültür) birlikte kullanılır. Tedavi; NSAİİ, analjezikler, eklem istirahati ve fizik tedavinin yanı sıra endikasyona göre eklem içi kortikosteroid, DMARD’lar veya antibiyotik ve drenajı içerebilir. Seçilmiş inatçı olgularda artroskopik sinovektomi değerlendirilebilir. Erken tanı ve hedefe yönelik tedavi eklem hasarını azaltır ve fonksiyonel sonuçları iyileştirir.

Sinovit Nedir?

Sinovit, eklemlerin içini kaplayan sinovyal zarın iltihaplanmasıdır. Bu iltihaplanma eklemde ağrı, şişlik, ısı artışı ve hareket kısıtlılığına neden olur. Sinovyal zar, eklem yüzeylerinin sürtünmesini azaltan sinovyal sıvıyı üretir; bu zar iltihaplandığında sıvı birikimi artabilir ve belirtiler şiddetlenebilir.

Sinovit Belirtileri

En sık bulgular eklem ağrısı ve şişliktir; eklem çevresinde sıcaklık artışı ve kızarıklık görülebilir. Hareket ettirme ile ağrı artabilir, sabah tutukluğu ve hareket açıklığında azalma eşlik edebilir. Bazı olgularda eklemde dolgunluk hissi ve efüzyon (sıvı birikimi) vardır.

Sinovit Nedenleri

Sinovit; travmalar, tekrarlayan mikrotravmalar, romatoid artrit ve diğer otoimmün hastalıklar, bakteriyel/viral enfeksiyonlar ile gut ve psödogut gibi kristal birikimlerine bağlı gelişebilir. Nedenin doğru belirlenmesi tedavi planının isabeti için kritik önemdedir.

Sinovit Türleri

Sinovit farklı klinik alt tiplere ayrılır ve her biri özgül yaklaşım gerektirir.

Akut Sinovit

Ani başlayan, kısa süreli inflamasyondur; sıklıkla enfeksiyon veya travma tetikler. Şiddetli ağrı ve belirgin şişlik görülebilir.

Kronik Sinovit

Uzun süreli, tekrarlayan iltihaplanmadır; çoğunlukla romatoid artrit veya lupus gibi otoimmün süreçlerle ilişkilidir.

Travmatik Sinovit

Spor yaralanmaları, menisküs/bağ problemleri veya tekrarlayan zorlanmalar sonrası gelişebilir.

Enfeksiyöz (Septik) Sinovit

Bakteriyel, nadiren viral ya da mantar kaynaklıdır; hızlı eklem harabiyetine yol açabileceğinden acil tanı ve tedavi gerektirir.

Romatoid Sinovit

Romatoid artritin bir parçası olarak sinovyal zar kalınlaşır ve kalıcı inflamasyon oluşur.

Kristal Artrit Sinoviti

Gut (ürat kristalleri) ve psödogut (kalsiyum pirofosfat) gibi kristal birikimleri eklemde ani, ağrılı ataklara neden olur.

Sinovitin Tanısı ve Uygulanan Testler

Fizik Muayene

Hekim eklemde ağrı, şişlik, ısı artışı ve hareket açıklığını değerlendirir; olası travma ve sistemik hastalık öyküsü sorgulanır.

Laboratuvar Testleri

Tam kan sayımı, ESR ve CRP gibi akut faz reaktanları; otoimmün şüphede RF ve anti-CCP istenebilir.

Görüntüleme

Ultrason efüzyon ve sinovyal kalınlaşmayı gösterir; MRI yumuşak doku ve eşlik eden patolojileri ayrıntılı değerlendirir; röntgen kemik ve eklem aralığı hakkında bilgi verir.

Eklem Sıvısı Analizi

Artrosentez ile alınan sıvıda hücre sayımı, kristal analizi, Gram boyama ve kültür yapılarak enfeksiyon ve kristal artrit ayırıcı tanısı yapılır.

Sinovit Tedavisi

İlaç Tedavisi

NSAİİ ve analjezikler ağrı ve inflamasyonu azaltır. Uygun olgularda eklem içi kortikosteroid enjeksiyonu düşünülebilir. Otoimmün kökenli hastalarda hastalık düzenleyici ilaçlar (ör. DMARD’lar) planlanır. Enfeksiyöz sinovitte uygun antibiyotik tedavisi ve drenaj esastır.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Ödem kontrolü, eklem hareket açıklığını koruyan egzersizler ve çevre kasları güçlendirme programları uygulanır.

Girişimsel ve Cerrahi Yöntemler

Eklem aspirasyonu efüzyonu azaltabilir. Yineleyen veya dirençli vakalarda artroskopik sinovektomi gibi cerrahi seçenekler değerlendirilebilir.

Sinovit Nasıl Önlenir?

Risk azaltımı için aşağıdaki öneriler uygulanabilir:

Düzenli, eklem dostu egzersizler (ör. yüzme, bisiklet)
Sağlıklı beslenme ve ideal kilonun korunması
Spor ve iş sırasında doğru teknik ve koruyucu ekipman kullanımı
Eklem yaralanmalarından kaçınma ve uygun rehabilitasyon
Romatolojik ve metabolik hastalıkların düzenli kontrolü
Enfeksiyonlardan korunma ve gerekli durumlarda erken tedavi