Sintigrafi Nedir? Nasıl Uygulanır?

Sintigrafi, düşük dozda radyofarmasötiklerin hedef organlarda tutulumu sayesinde işlevsel bilgi sağlayan nükleer tıp görüntüleme yöntemidir. Gama kamera ile elde edilen sinyaller; kanlanma, metabolik aktivite ve organ fonksiyonlarını değerlendirerek yapısal görüntülemeye tamamlayıcı veri sunar. Kalp, böbrek, tiroid, kemik ve karaciğer başta olmak üzere birçok sistemin tanı, evreleme ve tedavi yanıtı izleminde kullanılır. İşlem çoğunlukla ağrısızdır; toplam süre protokole ve gerekli bekleme zamanlarına bağlıdır. Radyasyon dozu düşüktür ve uygun hidrasyon, maddenin atılımını hızlandırır. Maliyet; tetkik türü, kullanılan radyofarmasötik ve kurumun olanaklarına göre değişir; SGK kapsamı endikasyona ve kuruma bağlıdır.

Sintigrafi Nedir?

Sintigrafi, nükleer tıp alanında organ ve dokuların işlevini görünür kılan bir görüntüleme yöntemidir. Düşük dozda bir radyofarmasötik genellikle damar yoluyla uygulanır; madde hedef organlarda toplanır ve gama kamera tarafından algılanan sinyallerle görüntüler oluşturulur.

Bu yaklaşım, röntgen ya da MR gibi yalnızca yapı odaklı yöntemlerden farklı olarak kan akışı, metabolizma ve hücresel etkinlik hakkında bilgi verir. Bu sayede kalp, böbrek, tiroid, kemik ve karaciğer gibi kritik organlarda hastalıkların erken saptanması ve tedavi planlaması desteklenir.

Sintigrafi Neden Yapılır?

Sintigrafi, organların fonksiyonel durumunu ayrıntılı biçimde değerlendirmek ve yapısal görüntülemede normal görünen ancak işlevsel olarak bozulmuş durumları ortaya çıkarmak için kullanılır. Ayrıca tedaviye yanıtın izlenmesinde ve hastalık ilerleyişinin değerlendirilmesinde de etkilidir.

Kalp damar hastalıklarında iskemi ve canlılığın değerlendirilmesi
Böbrek kanlanması, ayrık fonksiyon ve drenajın analizi
Tiroid bezinin çalışma durumu ve nodül işlevselliğinin belirlenmesi
Kemik metastazı, enfeksiyon ve stres kırığı şüphesinin araştırılması
Karaciğer-dalak fonksiyonunun ve dağılımının incelenmesi

İşlem sonrası bol sıvı almak, radyofarmasötiğin vücuttan atılımını hızlandırmaya yardımcı olur.

Sintigrafi Nasıl Çekilir?

İşlem öncesinde uygunluk değerlendirmesi yapılır ve seçilen radyofarmasötik damar yoluyla enjekte edilir. Maddenin hedef dokuda yeterli tutulum sağlaması için kısa bir bekleme süresi olabilir. Ardından hasta gama kameraya uygun şekilde pozisyonlanır ve çekim boyunca mümkün olduğunca hareketsiz kalması istenir.

Görüntüler tek seans ya da farklı zaman noktalarında alınabilir. Gerektiğinde SPECT veya SPECT/BT ile üç boyutlu ve anatomik korelasyon destekli değerlendirme yapılır. Çekim genellikle ağrısızdır; toplam süre protokole göre 30–60 dakika ve ek bekleme sürelerini içerebilir.

İşlemden sonra yeterli sıvı alımı önerilir. Sağlık profesyonelinizin önerisi doğrultusunda, birkaç saat boyunca bebekler ve hamile kişilerle yakın teması sınırlamanız istenebilir. Bulgular genellikle kısa sürede raporlanır.

Sintigrafi Türleri Nelerdir?

Kemik Sintigrafisi Nedir, Nasıl Yapılır?

Kemik sintigrafisi; tümör, metastaz, enfeksiyon, stres kırığı ve metabolik kemik hastalıklarının saptanmasında kullanılır. Damar yoluyla verilen radyofarmasötik kemik dokusunda tutulur; üç fazlı protokoller klinik yanıta göre tercih edilebilir.

Böbrek Sintigrafisi Nedir, Nasıl Yapılır?

Dinamik böbrek sintigrafisi böbrek kanlanması, ayrık fonksiyon ve idrar akımını değerlendirir. Diüretiğe yanıtla drenajın test edildiği protokoller uygulanabilir ve işlem genellikle 30–60 dakika sürer.

Tiroid Sintigrafisi Nedir, Nasıl Yapılır?

Tiroid sintigrafisi, bezin çalışma durumunu ve nodüllerin işlevselliğini gösterir. Genellikle teknesyum-99m perteknetat veya iyot izotopları kullanılır; “sıcak” ve “soğuk” nodül ayrımı klinik yönetimi destekler.

Kalp Sintigrafisi Nedir, Nasıl Yapılır?

Miyokard perfüzyon sintigrafisi istirahatte ve/veya stres altında kalp kasına giden kan akışını değerlendirir. Koroner arter hastalığının tanısı, risk sınıflaması ve infarkt sonrası canlılık analizi için yaygın şekilde kullanılır.

Karaciğer Sintigrafisi Nedir, Nasıl Yapılır?

Karaciğer-dalak sintigrafisi organ hacmi, dağılım ve fonksiyonun incelenmesini sağlar. Klinik soruya göre hepatobilier sintigrafi ile safra yolları ve kese fonksiyonu da değerlendirilebilir.

Sintigrafi Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Çekim sonrası bol su tüketmek ve sık idrara çıkmak radyofarmasötiğin atılımını hızlandırır. Enjeksiyon yerinde kısa süreli kızarıklık veya hassasiyet oluşabilir; olağandışı belirtiler gelişirse sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Gün boyu sıvı alımını artırın ve tuvalete gitmeyi ertelemeyin.
Doktorunuzun önerdiyse, birkaç saat bebekler ve hamilelerle yakın teması sınırlayın.
Kullandığınız ilaçlarda değişiklik gerekip gerekmediğini hekiminize sorun.
Sonuç raporunuz hazır olduğunda kontrol randevunuzu planlayın.

Sintigrafi Fiyatları ve SGK Kapsamı

Maliyet; tetkik türü, kullanılan radyofarmasötik, SPECT/BT gereksinimi ve kurumun koşullarına göre değişir. SGK kapsamı endikasyon, kurum anlaşmaları ve gerekli belgelerle ilişkilidir; işlem öncesinde merkezinizle doğrulama yapmanız önerilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Sintigrafi acı verir mi? İşlem genellikle ağrısızdır; damar yolu açılırken kısa süreli iğne batması hissedilebilir.
Süt/çikolata neden istenebilir? Bazı protokollerde ekstra-kardiyak tutulumun azaltılması ve görüntü kalitesini artırmak amacıyla yağlı gıda önerilebilir; yalnızca hekim talimatı ile uygulanır.
Çekim süresi ne kadar? Çoğu tetkik 30–60 dakikadır; radyofarmasötiğin tutulum süresine bağlı ek beklemeler olabilir.
Sintigrafi güvenli midir? Kullanılan radyasyon dozu düşüktür. Hamilelik veya emzirme söz konusuysa işlem öncesi mutlaka hekime bilgi verilmelidir.
Radyasyon ne kadar sürede atılır? Çoğu radyofarmasötik saatler–günler içinde vücuttan uzaklaştırılır; bol sıvı alımı süreci destekler ve hekim önerilerine uyulmalıdır.