Sinüs Cerrahisi Nedir? Yöntemleri ve İyileşme Süreci

Sinüs cerrahisi, ilaç tedavisine dirençli kronik sinüzit, burun polipleri ve anatomik tıkanıklıkların neden olduğu drenaj bozukluğunu düzeltmek için uygulanan, çoğunlukla endoskopik tekniklere dayanan bir tedavidir. Fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi (FESS/ESC) en yaygın yöntem olup, balon sinüsoplasti uygun olgularda daha az invaziv bir alternatiftir. Ameliyat öncesinde endoskopik değerlendirme ve bilgisayarlı tomografi başta olmak üzere görüntüleme ile ayrıntılı planlama yapılır. Cerrahi; kanama, enfeksiyon, sineşi, nadiren BOS kaçağı ve orbital komplikasyonlar gibi riskler taşır. İyileşme süreci genellikle 2–6 hafta sürer; düzenli nazal irrigasyon, travmadan kaçınma ve kontrol muayeneleri sonuçları iyileştirir. Uygun hasta seçimi ve ameliyat sonrası bakım, semptom kontrolünü ve yaşam kalitesindeki kalıcı iyileşmeyi destekler.

Sinüs Cerrahisi Nedir?

Sinüs cerrahisi; kronik sinüzit, sürekli tıkanıklık, polipler ve yapısal darlıklar gibi durumlarda sinüslerin doğal drenajını yeniden kurmak için burun içinden yapılan girişimlerin genel adıdır. En sık başvurulan teknik, endoskopik sinüs cerrahisidir (FESS/ESC). Bu yöntemde endoskop ve özel aletlerle tıkalı kanallar genişletilir, iltihaplı ya da tıkayıcı dokular çıkarılır ve hava-akım ile drenaj düzenlenir.

Sinüs Cerrahisi Neden Uygulanır?

İlaç tedavisine rağmen devam eden semptomlar, sık yineleyen enfeksiyonlar ve anatomik darlıklar cerrahi gerektirebilir. Amaç ağrı ve basıncı azaltmak, nefes almayı kolaylaştırmak ve enfeksiyon riskini düşürmektir.

İnatçı veya tekrarlayan kronik sinüzit
Burun polipleri ve polipozis
Anatomik darlıklar (dar ostiumlar, kompleksi varyasyonları, eşlik eden septum deviasyonu)
Mantar sinüziti ve dirençli enfeksiyonlar
Yaşam kalitesini düşüren basınç, koku kaybı ve tıkanıklık
Sinüslerde kitle/ tümör şüphesi
Göz ya da kafa içi yayılım riski taşıyan enfeksiyonlar

Kronik Sinüzit ve Tedavi

Kronik sinüzitte semptomlar 12 haftadan uzun sürer ve çoğu hastada ilaç, nazal irrigasyon ve steroidlere rağmen düzelme sınırlıdır. Bu durumda endoskopik cerrahi ile kanallar açılarak inflamatuvar dokular çıkarılır.

Sinüs Tıkanıklıkları ve Nedenleri

Alerjiler, polipler, yapısal varyasyonlar ve kronik enfeksiyonlar ostiumları daraltarak mukus birikimine ve basınca yol açar. Tıkanıklığın nedeni ve yaygınlığına göre cerrahi planlanır.

Burun Polipleri ve Sinüs Problemleri

Polipler iyi huylu oluşumlardır; büyük ya da çok sayıda olduklarında koku kaybı ve tıkanıklık yapar. İlaçlara yanıtsız olgularda endoskopik olarak çıkarılır.

Sinüs Enfeksiyonlarının Cerrahi Tedavisi

Tedaviye dirençli veya komplikasyon riski taşıyan enfeksiyonlarda sinüs boşlukları açılıp havalanma ve drenaj sağlanarak nüksler azaltılır.

Sinüs Cerrahisi Türleri Nelerdir?

Seçilecek teknik; hastalığın yaygınlığına, anatomik özelliklere ve önceki tedavi yanıtına göre belirlenir.

Fonksiyonel Endoskopik Sinüs Cerrahisi (FESS/ESC)
Balon sinüsoplasti
Açık sinüs cerrahisi
Caldwell-Luc operasyonu (seçilmiş olgular)
Navigasyon destekli cerrahi
Mikrodebrider destekli cerrahi

Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESC/FESS)

Burun içinden endoskopla yapılan minimal invaziv tekniktir; hedef, anatomiyi koruyarak doğal drenaj yollarını açmaktır. İyileşme genellikle hızlıdır.

Balon Sinüsoplasti

İnce kateterle ilgili sinüs ostiumunda balon şişirilerek dar alanlar genişletilir; dokular kesilmez. Uygun, sınırlı hastalıkta düşük travma ve hızlı toparlanma sağlar.

Açık Sinüs Cerrahisi

Karmaşık anatomi, büyük kitleler veya ileri hastalıkta tercih edilebilir. İyileşme daha uzun olabilir; seçilmiş endikasyonlarda etkilidir.

Sinüs Tümörlerinde Cerrahi Müdahale

Benign ya da malign lezyonlarda, yerleşim ve yaygınlığa göre endoskopik veya açık yaklaşım seçilir. Gerekirse onkolojik tedavilerle tamamlanır.

Sinüs Cerrahisi Öncesi Hazırlık

Başarılı ve güvenli bir ameliyat için ayrıntılı değerlendirme ve riskleri azaltan önlemler gereklidir.

Yapılan Testler

Endoskopik muayene, bilgisayarlı tomografi (BT) ve seçilmiş olgularda MRG planlamada temel araçlardır. Kan testleri ve gerektiğinde alerji/solunum fonksiyon testleri eklenebilir.

Ameliyat Öncesi Önlemler

Kan sulandırıcılar hekim önerisine göre kesilir; sigara/alkol bırakılır; ameliyat öncesi açlık ve ilaç düzeni talimatlarına uyulur.

Antikoagülan/antiinflamatuvarların zamanında kesilmesi
Sigara bırakma ve burun hijyeninin optimize edilmesi
Kronik hastalık ve ilaç bilgisinin eksiksiz paylaşımı

Anestezi Türleri

Çoğu girişim genel anestezi ile yapılır; sınırlı işlemler lokal anesteziyle uygulanabilir. Anestezi seçimi hastanın durumu ve cerrahinin kapsamına göre belirlenir.

Sinüs Cerrahisi Nasıl Yapılır?

İşlem, burun içinden endoskop ve özel aletlerle tıkalı yolların açılması ve patolojik dokuların temizlenmesi esasına dayanır.

Operasyonun Adımları

Ön değerlendirme ve görüntüleme ile planlama
Anestezi ve ameliyata hazırlık
Endoskopik giriş ve ostiumların genişletilmesi
Polip/inflamatuvar dokuların çıkarılması
Kanama kontrolü ve gerekirse silikon stent yerleştirilmesi

Ameliyat Süresi ve Kullanılan Teknikler

Endoskopik girişimler genellikle 1–2 saat sürer; açık cerrahi daha uzun olabilir. Balon sinüsoplasti seçilmiş olgularda daha kısa ve daha az travmatiktir.

Olası Riskler ve Ortaya Çıkabilecek Sorunlar

Kanama, enfeksiyon
Yara iyileşmesinde yapışıklık (sineşi)
Nadiren BOS kaçağı, orbital komplikasyonlar
Anesteziye bağlı sorunlar
Nüks ve ek tedavi gereksinimi

Sinüs Cerrahisi Sonrası İyileşme

İlk günlerde burun tıkanıklığı, hafif kanlı akıntı ve basınç normaldir. Düzenli tuzlu su yıkamaları ve travmadan kaçınma iyileşmeyi hızlandırır.

Ameliyat Sonrası İlk Günler

Başın yüksekte tutulması, buruna darbeden kaçınma
Düzenli nazal irrigasyon ve reçetelenen ilaçların kullanımı
Hafif aktiviteler; dinlenmeye öncelik

Tam İyileşme Süresi ve Beklentiler

Genellikle 2–6 haftada düzelme sağlanır. Endoskopik cerrahi sonrası toparlanma daha hızlıdır; koku ve nefes kalitesi kademeli olarak artar.

Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

İlk haftalarda burun sümkürmekten ve ağır kaldırmaktan kaçınma
Sigara/alkolden uzak durma
Kontrol muayenelerine zamanında gitme

Ağrı ve Şişlik Yönetimi

Hekimin önerdiği analjeziklerin düzenli kullanımı
İlk 24 saatte soğuk uygulamalar
Şikayetlerde artışta hekime başvurma

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Sinüs Ameliyatı Acı Verir mi?

Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılır; işlem sırasında ağrı hissedilmez. Sonrasında hafif ağrı ve basınç şikayetleri beklenir ve ilaçlarla kontrol edilebilir.

Sinüs Cerrahisi Sonrası Nefes Almada İyileşme Olur mu?

Evet. Drenaj ve hava akımı düzeldiği için tıkanıklık azalır, nefes alma ve koku duyusu kademeli olarak iyileşir.

Sinüs Ameliyatı Sonrası Enfeksiyon Riski Var mı?

Risk düşüktür; düzenli nazal bakım ve hekimin reçete ettiği ilaçlar bu riski daha da azaltır.

Sinüs Cerrahisi Kalıcı Çözüm Sağlar mı?

Çoğu hastada semptomlarda kalıcı düzelme elde edilir; ancak alerji ve inflamasyonun devam ettiği olgularda nüks görülebilir. Düzenli takip önemlidir.

Ameliyat Sonrası Normal Hayata Ne Zaman Dönerim?

Hastalar genellikle 1–2 gün içinde günlük aktivitelere döner; yoğun egzersiz ve ağır işlere dönüş çoğunlukla 1–2 haftayı bulur.