Sistoskopi Nedir? Sistoskopi Kullanım Alanları

Sistoskopi, üretra ve mesaneyi değerlendirmek için esnek veya rijit sistoskopla yapılan minimal invaziv bir endoskopik işlemdir. Hem tanısal (hematüri, rekürren enfeksiyon, tümör, taş, darlık) hem de tedavi edici amaçlarla (biyopsi, taş çıkarma, darlık genişletme, intravezikal uygulamalar) uygulanır. Genellikle lokal anestezik jel ile tolere edilir; gerektiğinde spinal ya da genel anestezi tercih edilebilir. İşlem süresi çoğunlukla 10–30 dakikadır ve çoğu hasta aynı gün taburcu edilir. Erken dönemde hafif yanma, sıkışma hissi ve mikroskopik/makroskopik hematüri görülebilir; ciddi komplikasyonlar nadirdir ancak ateş, şiddetli ağrı veya idrar yapamama gelişirse tıbbi değerlendirme gerekir.

Sistoskopi Nedir?

Sistoskopi, üretra ve mesaneyi doğrudan görüntülemek için kullanılan ince ve ışıklı bir tüp yardımıyla yapılan endoskopik bir işlemdir. Tanı amacıyla hematüri, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, taş ve tümör şüphesi gibi durumlarda; tedavi amacıyla ise biyopsi alma, taş veya yabancı cisim çıkarma ve darlık genişletme gibi girişimlerde uygulanır. İşlem, vakaya göre lokal, spinal veya genel anestezi altında, çoğunlukla ayaktan gerçekleştirilir.

Sistoskopi Neden Kullanılır?

Sistoskopi, mesane ve alt idrar yollarını etkileyen birçok belirti ve hastalığın hem tanısında hem de yönetiminde yer alır.

İdrarda kan (hematüri) nedeninin araştırılması
Mesane tümörlerinin/kanserinin tanı ve takibi
Tekrarlayan veya kronik idrar yolu enfeksiyonlarının değerlendirilmesi
Mesane taşlarının saptanması ve uygun olgularda çıkarılması
Yapısal anormalliklerin ve mesane boşaltım problemlerinin incelenmesi
Üretra darlığı ve tıkanıklıklarının tanı ve tedavisi
İdrar kaçırma ve sıkışma gibi işeme şikayetlerinin değerlendirilmesi
Mesane boynu/üretra cerrahileri sonrası iyileşmenin izlenmesi
İntravezikal tedaviler (örneğin mesaneye botoks enjeksiyonu)

Sistoskopi Nasıl Yapılır?

Hasta genellikle litotomi pozisyonuna alınır. Üretra çevresi antiseptik ile temizlenir ve lokal anestezik jel uygulanır. Esnek veya rijit sistoskop, üretradan mesaneye nazikçe ilerletilir. Mesane, görüntü netliği için serumla hafifçe doldurulur ve mesane boynu, trigon, üreter ağızları dahil tüm alanlar ayrıntılı incelenir. Gerekli görüldüğünde biyopsi, taş çıkarma veya darlık genişletme gibi işlemler aynı seansta yapılabilir. Ortalama işlem süresi 10–30 dakikadır ve çoğu hasta aynı gün evine döner.

Kadınlarda Sistoskopi

Kadınlarda üretranın daha kısa olması nedeniyle işlem çoğu zaman daha kısa sürer ve daha konforlu olabilir. Endikasyonlar arasında enfeksiyon, hematüri, taş, tümör şüphesi ve mesane boşaltım bozukluklarının değerlendirilmesi yer alır.

Erkeklerde Sistoskopi

Erkeklerde üretranın uzun ve kıvrımlı yapısı, özellikle rijit sistoskop kullanıldığında rahatsızlığı artırabilir ve işlem süresini uzatabilir. Prostat kaynaklı tıkanıklıklar, üretra darlıkları, taş ve hematüri araştırması sık başvuru nedenleridir.

Sistoskopi Acı Verir Mi?

Esnek sistoskop ve lokal anestezik jel ile yapılan işlemlerde çoğu hasta yalnızca hafif basınç veya yanma hisseder. Hasta konforu için bazı durumlarda sedasyon, spinal ya da genel anestezi tercih edilebilir. İşlem sonrası 1–3 gün sürebilen hafif yanma, sık idrara çıkma ve az miktarda kanama görülebilir. Bol sıvı tüketmek ve hekimin önerdiği ilaçları kullanmak yakınmaları azaltmaya yardımcıdır.

Sistoskopi Sonrası Ne Olur?

İşlemden sonra geçici yanma, sık idrara çıkma ve idrarda hafif kan görülebilir; bu bulgular genellikle kısa sürede düzelir. Mesaneye verilen sıvı nedeniyle başlangıçta daha sık idrara çıkma ihtiyacı normaldir. Çoğu kişi aynı gün günlük aktivitelerine dönebilir.

Olası Riskler ve Alarm Belirtileri

Nadir: idrar yolu enfeksiyonu, üretra/mesane mukozasında tahriş veya yaralanma, yoğun kanama, geçici idrar yapamama
Hemen başvurma gerektiren durumlar: 38°C üzerinde ateş, şiddetli veya geçmeyen ağrı, pıhtılı yoğun kanama, idrar yapamama