Sperm Testi Nedir? Sperm Testi Nasıl Yapılır?

Spermiogram, erkek infertilitesini değerlendirmede sperm sayısı, motilite ve morfolojiyi ölçen temel testtir ve tüp bebek öncesi taramada yaygın kullanılır. Örnek, klinikte steril kapta verilmelidir; 3–7 günlük cinsel perhiz önerilir ve evde toplama genellikle tercih edilmez. Test sonuçları 24 saat ile 1 hafta içinde raporlanır; volüm, konsantrasyon, toplam hücre sayısı, motilite, morfoloji, pH, canlılık ve lökosit için kabul gören alt sınırlar bulunur. Rapor terimleri arasında normospermi, oligospermi, astenospermi, teratospermi, oligoastenoteratospermi ve azospermi yer alır. Ejakülatta sperm bulunmaması obstrüksiyon veya üretim bozukluğunu düşündürebilir; bazı olgularda mikro TESE ile sperm elde edilebilir. IMSI, spermleri çok yüksek büyütmede inceleyerek seçimi iyileştirir ve döllenme/gebelik oranlarında artış sağlayabilir.

Sperm (Semen) Testi – Spermiogram Nedir?

Spermiogram, erkek üreme sağlığını değerlendirmek için semen örneğinde sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisini inceleyen bir laboratuvar testidir. Tüp bebek planlamadan önce ve infertilite araştırmalarında sıkça istenir.

Üretim ve değerlendirme

Sperm testislerde üretilir, epididimde olgunlaşır ve meninin besleyici sıvısında ejakülasyonla dışarı atılır; süreç sinir sistemi ve hormonların uyumunu gerektirir. İlk test normal ise sonuçların doğruluğu için genellikle ikinci bir test talep edilir. İki normal sonuç çoğunlukla kısırlık açısından olumsuzluk olmadığını gösterir. Semende sperm yokluğu (azospermi) kanal tıkanıklığı veya üretim kusuruna işaret edebilir ve buna yönelik ileri inceleme/tedaviler planlanabilir.

Sperm Testi Nasıl Yapılır?

Örnek, hastane ya da tüp bebek merkezinde, steril bir kap içine ve özel ayrılmış odada verilir. Meninin sıvılaşması sonrası laboratuvarda sayım, hareket ve şekil analizi yapılır. Örneğin merkezde verilmesi, laboratuvara hızlı ve uygun koşullarda ulaşmasını sağlar; bu nedenle evde toplama genellikle önerilmez.

Örnek alma ve perhiz

Örnek vermeden önce 3–7 gün cinsel perhiz önerilir.
3 günden kısa perhiz sperm sayısını azaltabilir; 7 günden uzun perhiz hareketlilikte düşüşe yol açabilir.
Ejakülasyonla örnek veremeyen olgularda mikro TESE ile testisten sperm elde edilebilir.

Sperm Testi Sonuçları

Numune verildikten sonra sonuçlar çoğu merkezde 24 saat ile 1 hafta içinde hazır olur. Yaygın olarak kabul edilen alt sınırlar aşağıdadır:

Volüm: > 1,5 ml
Konsantrasyon: > 15 milyon/ml
Toplam hücre: > 39 milyon
Motilite (hareketlilik): yaklaşık %45
Morfoloji (normal şekil): en az %4
pH: 7,2 – 8
Canlılık: yaklaşık %75
Beyaz kan hücresi: ml’de 1 milyondan az

Sperm analizi ile ilgili terimler

Normospermi: Sperm sayısı, hareketliliği ve şeklinin normal olması.
Oligospermi: Sperm sayısının düşük olması.
Astenospermi: Sperm hareketliliğinin düşük olması.
Teratospermi: Normal morfolojili sperm oranının düşük olması.
Oligoastenoteratospermi: Sayı, hareketlilik ve morfolojinin birlikte bozuk olması.
Azospermi: Semende hiç sperm hücresi bulunmaması.

Sperm Seçiminde IMSI

IMSI (Intracytoplasmic Morphologically Selected Sperm Injection), özel mikroskoplarla spermleri 6000–8000 kat büyütmede inceleyerek hücre içi ayrıntıları ve vakuol gibi bozuklukları saptamaya olanak sağlar. Böylece daha iyi morfolojiye sahip spermler seçilerek mikroenjeksiyon uygulanabilir; bu yaklaşım döllenme ve gebelik oranlarını artırma, erken dönem düşük riskini azaltma potansiyeli taşır.