Testis Kanseri Nedir? Testis Kanseri Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Testis kanseri, tüm erkek kanserlerinin küçük bir kısmını oluştursa da özellikle 15-35 yaş aralığında en sık görülen organ kanserleri arasındadır. Olgular çoğunlukla germ hücrelerinden köken alır ve modern cerrahi ile sistemik tedaviler sayesinde yüksek kür oranlarına ulaşılabilir. En yaygın belirti ağrısız testis kitlesidir; eşlik eden bulgular arasında meme duyarlılığı/büyümesi, sırt-boyun ağrısı ve istemsiz kilo kaybı bulunabilir. Tanıda skrotal ultrason, tümör belirteçleri (AFP, beta-hCG, LDH) ve evreleme amaçlı BT kullanılır; kesin tanı ve ilk tedavi adımı inguinal orşiektomidir. Tedavi, evre ve histolojiye göre cerrahi, kemoterapi ve seçilmiş hastalarda radyoterapi ile retroperitoneal lenf nodu diseksiyonunu içerebilir. Erken başvuru ve uygun izlem, sağkalım ve yaşam kalitesini belirgin şekilde iyileştirir.
Testis Kanseri Nedir?
Testisler sperm üretimi ve testosteron salgılanmasından sorumlu iki organdır. Testis kanseri nadir bir hastalık olmakla birlikte, özellikle 15-35 yaş aralığındaki erkeklerde en sık görülen organ kanserlerinden biridir. Olguların çoğu germ hücrelerinden kaynaklanır ve erken tanı ile birlikte cerrahi ve sistemik tedaviler sayesinde yüksek oranda iyileşme sağlanabilir. Ailede testis kanseri öyküsü bulunan bireylerde risk artabilir; testiste gelişen yeni ve sert bir kitle fark edildiğinde zaman kaybetmeden üroloji uzmanına başvurmak önemlidir.
Belirtiler ve Risk Faktörleri
Agrisiz Kitle ve Diger Belirtiler
En sık bulgu, genellikle agrisiz seyreden testiste sert kitle veya asimetri fark edilmesidir. Bazi hastalarda donuk agri, skrotumda agirlik hissi ya da gerginlik olabilir. Asagidaki belirtiler de eslik edebilir:
- Memelerde buyume veya hassasiyet
- Sirt agrisi
- Boyunda agri ya da ele gelen kitle
- Istemsiz kilo kaybi ve halsizlik
Kriptorsidizm (Inmemis Testis)
Dogustan inmemis testisi olan bireylerde testis kanseri riski normal populasyona gore belirgin sekilde artar.
Testis Kanseri Oykusu
Bir testisinde kanser tanisi alan kisilerde, diger testiste ikinci bir kanser gelisme olasiligi daha yuksektir.
Genetik Faktorler
Bazi kalitsal durumlar (ornegin belirli cinsiyet gelisim bozukluklari veya kromozomal sendromlar) riski artirabilir.
Yas
Hastalik en cok ergenlik sonrasi ve 40 yasindan once gorulur; bununla birlikte 50-60 yas arasinda da ikinci bir risk zirvesi bildirilmistir.
Esrar KullanimI
Bazi calismalar, esrar kullanimi ile bazi testis kanseri turleri arasinda iliski olabilecegini onermektedir; kanitlar net degildir.
Aile Oykusu
Birinci derece akrabada testis kanseri bulunmasi bireysel riski artirabilir.
Erken Teshis
Rutin toplumsal tarama onerilmemektedir. Bunun yerine, kisilerin kendi kendine aralikli muayene yapmasi ve testiste yeni kitle/sertlik fark ettiginde hekime basvurmasi tavsiye edilir.
Tani Yontemleri
Skrotal Ultrason
Testiste ele gelen kitlenin iceriden mi yoksa cevre dokulardan mi kaynaklandigini gostermeye yardimci, ilk basvuru goruntuleme yontemidir.
Kan Testleri
Tumor belirtecleri olan AFP, beta-hCG ve LDH duzeyleri tanida ve tedavi yanitinin izlenmesinde kullanilir. Bu belirtecler yuksek degilse bile kanser olasiligi dislanamaz.
Bilgisayarli Tomografi
Tespit edilen kanserin yayilimini (evrelemesini) degerlendirmek icin gogus ve karin BT cekimleri kullanilabilir.
Testis kanseri suphesi mevcutsa kesin tani icin testisin kasik uzerinden cikarilmasi gerekir (inguinal orsiektomi); bu islem ayni zamanda tedavinin ilk adimidir.
Tedavi Yontemleri
Cerrahi Tedavi
Standart girisim inguinal orsiektomidir. Evre ve risk durumuna gore secilmis olgularda retroperitoneal lenf nodu diseksiyonu uygulanabilir.
Kemoterapi
Testis disina yayilan hucreleri yok etmek veya ameliyat sonrasi tekrar riskini azaltmak icin kemoterapi verilebilir.
Radyasyon Tedavisi
Ozellikle belli tiplerde ve uygun evrelerde, cerrahi veya kemoterapi ile birlikte ya da alternatif olarak radyoterapi dusunulebilir.
Medikal Teknolojiler
Kurumlardaki olanaklara gore MR Linac ve Trilogy gibi gelismis radyoterapi sistemleri tedavi planlamasi ve uygulamasinda kullanilabilir.
Tibbi Birimler
- Kanser (Onkoloji)
- Onkolojik Cerrahi
- Radyasyon Onkolojisi
- Tibbi Onkoloji
- Uroloji
- Urolojik Onkoloji