Tiroid Kanseri Nedir? Tiroid Kanseri Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Tiroid kanseri; papiller, foliküler, medüller ve anaplastik alt tiplere ayrılır ve en sık papiller tip görülür. Tanıda ultrason eşliğinde ince iğne aspirasyon biyopsisi altın standarttır; TSH, tiroglobulin ve kalsitonin gibi biyobelirteçler değerlendirmeyi destekler. Tedavinin temelini cerrahi oluşturur; diferansiye tiplerde radyoaktif iyot ve TSH supresyonu nüks riskini azaltır, medüller ve anaplastik tiplerde ise RAI etkisiz olabilir ve sistemik tedaviler ön plana çıkar. Evreleme ve histopatoloji tedavi seçimini belirlerken, düzenli takip ve biyokimyasal izlem uzun dönem sonuçlar için kritiktir. Erken teşhis, sağkalımı belirgin şekilde iyileştirir. Yönetim, hastaya ve tümör biyolojisine özgü kişiselleştirilmiş bir yaklaşımla yapılmalıdır.

Tiroid Kanseri Nedir?

Tiroid kanseri, tiroid bezindeki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Tiroid bezi metabolizma, enerji kullanımı ve vücut ısısının düzenlenmesinde görevli hormonlar üretir. Kanser, erken dönemde sessiz seyredebilir; ilerledikçe çevre dokulara ve lenf düğümlerine yayılım gösterebilir.

En sık belirti boyunda ağrısız, gittikçe büyüyen bir kitle, ses kısıklığı, yutma güçlüğü ve nefes darlığıdır. Çoğu olguda erken tanı ve uygun tedavi ile sağkalım oranları yüksektir.

Tiroid Kanseri Türleri Nelerdir?

Tiroid kanseri, hücre kökeni ve davranış özelliklerine göre dört ana grupta incelenir. Tedavi planı ve seyir, bu alt tiplere göre değişiklik gösterir.

Papiller tiroid kanseri
Foliküler tiroid kanseri
Medüller tiroid kanseri
Anaplastik tiroid kanseri

Papiller Tiroid Kanseri

En sık görülen tiptir ve genellikle yavaş seyreder. Sıklıkla boyundaki lenf düğümlerine yayılım gösterebilir, buna rağmen tedaviye iyi yanıt verir ve prognoz olumludur.

Foliküler Tiroid Kanseri

Daha seyrektir ve çoğu zaman kan yoluyla akciğer ve kemiklere metastaz yapabilir. Uygun cerrahi ve radyoaktif iyot ile başarılı sonuçlar alınabilir.

Medüller Tiroid Kanseri

Tiroidin C hücrelerinden köken alır, kalsitonin salgısıyla ilişkilidir. Ailesel formları olabilir. Radyoaktif iyot tedavisine yanıt vermez; cerrahi ve hedefe yönelik tedaviler öne çıkar.

Anaplastik Tiroid Kanseri

Nadir ancak çok agresif seyirlidir. Hızlı büyüme, komşu yapılara yayılım ve solunum/yutma güçlüğü ile prezente olabilir. Çok disiplinli ve hızlı yaklaşım gerektirir.

Tiroid Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Erken dönemde semptomsuz olabilir. Aşağıdaki bulgular varlığında değerlendirme önerilir:

Boyunda ağrısız ve giderek büyüyen kitle
Ses kısıklığı veya ses tonu değişikliği
Yutkunma veya nefes almada güçlük
Boyun ön kısmında rahatsızlık veya ağrı
Boyun lenf düğümlerinde büyüme
Açıklanamayan kalıcı öksürük
İstemsiz kilo kaybı, halsizlik

Tiroid Kanseri 1. Evre Belirtileri

Çoğunlukla belirti vermez; küçük nodüller tesadüfen saptanabilir.

Hafif boyun şişliği veya küçük nodül
Nadiren yutma esnasında hafif rahatsızlık

Tiroid Kanseri 2. Evre Belirtileri

Belirtiler hafif düzeyde belirginleşebilir.

Boyunda kitle hissi
Yutkunmada hafif zorlanma
Nadiren ses değişikliği

Tiroid Kanseri 3. Evre Belirtileri

Daha belirgin şikayetler ortaya çıkar, lenf düğümü tutulumu görülebilir.

Büyüyen nodül veya belirgin şişlik
Ses kısıklığı
Yutma güçlüğü, hafif nefes darlığı
Boyun lenf düğümlerinde büyüme

Tiroid Kanseri 4. Evre Belirtileri

Çevre dokulara veya uzak organlara yayılım söz konusu olabilir.

Şiddetli boyun ağrısı ve hızla büyüyen kitle
Belirgin nefes darlığı ve kalıcı ses kısıklığı
İleri yutma güçlüğü
Genel durumda bozulma, kilo kaybı
Kemik ağrıları veya solunum problemleri (metastaz varlığında)

Tiroid Kanserinin Evreleri Nelerdir?

Evreleme, tümörün boyutu, tiroid dışına çıkıp çıkmadığı, lenf düğümü ve uzak metastaz varlığına göre yapılır ve tedavi planlamasında belirleyicidir.

Evre 1

Tümör çoğunlukla 2 cm veya daha küçüktür ve tiroit içinde sınırlıdır. Tedaviyle kür olasılığı yüksektir.

Evre 2

Tümör 2–4 cm arasındadır ve genellikle bez içinde sınırlıdır. Cerrahi ile başarılı sonuçlar elde edilir.

Evre 3

Tümör 4 cm’den büyük olabilir veya tiroit kapsülünü aşmaya/lenf düğümlerine yayılmaya başlamıştır. Tedavi çok modlu yaklaşımlar gerektirebilir.

Evre 4

Çevre dokulara ileri yayılım veya uzak metastaz mevcuttur. Amaç, yaşam süresi ve kalitesini artırmaya yönelik kişiselleştirilmiş tedavidir.

Tiroid Kanseri Tanısı ve Uygulanan Testler

Tanı, klinik değerlendirme, laboratuvar ve görüntüleme yöntemlerinin birlikte kullanılmasıyla konur.

Fiziksel Muayene ve Kan Testleri

Boynun dikkatli muayenesiyle nodül veya büyüme araştırılır. TSH, serbest T4/T3 değerlendirilir; diferansiye tiplerde tiroglobulin, medüller tipte kalsitonin takipte yardımcıdır.

Tiroid Ultrasonu ve Sintigrafi

Ultrason, nodüllerin boyut, yapı ve şüpheli özelliklerini gösterir. Gerekli durumlarda sintigrafi nodül fonksiyonunu (sıcak/soğuk) ayırt etmeye yardımcı olabilir.

İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi

Ultrason eşliğinde şüpheli nodüllerden hücre örneği alınarak sitolojik tanı konur; bu yöntem tanıda altın standart kabul edilir.

Tiroid Kanseri Tedavi Seçenekleri

Tedavi; kanser tipi, evre, hastanın yaşı ve genel durumu göz önünde bulundurularak kişiselleştirilir. Çoğu olguda ilk basamak cerrahidir.

Cerrahi (lobektomi veya total tiroidektomi)
Radyoaktif iyot (RAI) tedavisi (diferansiye tiplerde)
Hormon replasmanı ve TSH supresyonu
Radyoterapi
Kemoterapi ve hedefe yönelik tedaviler
Seçilmiş olgularda immünoterapi

Cerrahi Müdahale

Tümör yayılımına göre tiroidin bir lobu veya tamamı çıkarılır; lenf düğümü diseksiyonu gerekebilir. Ameliyat sonrası ömür boyu tiroid hormonu kullanımı genellikle gereklidir.

Radyoaktif İyot Tedavisi

Diferansiye (papiller/foliküler) tiplerde ameliyat sonrası kalmış mikroskopik hastalığı ortadan kaldırmak ve nüks riskini azaltmak için uygulanır. Medüller ve anaplastik tiplerde etkili değildir.

Hormon Replasman Tedavisi

Levotiroksin ile eksik hormon yerine konur ve TSH supresyonu sağlanarak nüks riski azaltılabilir. Doz ayarı düzenli kan testleriyle yapılır.

Radyoterapi ve Kemoterapi

Lokal ileri hastalıkta, cerrahi sonrası tamamlayıcı veya palyatif amaçla kullanılabilir. Agresif veya metastatik olgularda sistemik tedavilerle kombine edilebilir.

İmmünoterapi ve Hedefe Yönelik Tedaviler

Tirozin kinaz inhibitörleri gibi hedefe yönelik ajanlar ve seçilmiş hastalarda immünoterapi, standart tedavilere dirençli veya ileri evre vakalarda seçenek oluşturur.

Tiroid Kanseri Sonrası Takip ve Yaşam Kalitesi

Takipte fizik muayene, boyun ultrasonu, tiroglobulin/kalsitonin izlemi ve gerektiğinde görüntüleme yöntemleri kullanılır. Kalsiyum düzeylerinin izlenmesi, ses telleri ve yutma fonksiyonunun değerlendirilmesi önemlidir. Uygun hormon replasmanı, yorgunluk ve kilo değişikliklerini azaltır; düzenli egzersiz, yeterli uyku ve dengeli beslenme yaşam kalitesini destekler.

Tiroid Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Çocukluk çağında boyun bölgesine radyasyon maruziyeti
Ailesel öykü ve kalıtsal sendromlar (ör. RET mutasyonları, MEN2)
İyot eksikliği (özellikle foliküler tip için)
Kadın cinsiyet ve bazı yaş grupları
Tiroid nodülleri ve kronik tiroid hastalıkları

Sıkça Sorulan Sorular

Tiroid kanseri bulaşıcı mıdır? Hayır, bulaşıcı değildir.
Hamilelikte tiroid kanseri yönetilebilir mi? Evet; tanı ve tedavi, gebelik haftasına göre dikkatle planlanır.
Ameliyat sonrası ömür boyu ilaç gerekir mi? Çoğu hastada tiroid hormonu replasmanı ömür boyu sürer.
Radyoaktif iyot sonrası nelere dikkat etmeli? Kısa süreli izolasyon ve radyasyon güvenliği önlemleri önerilir.
Nüks riski nedir? Tipe, evreye ve tedaviye bağlıdır; düzenli takip riski azaltır ve erken saptamayı sağlar.