Tremor (Titreme Hastalığı) Nedir? Tremor Belirtileri ve Tedavisi

Tremor, farklı etiyolojilerle ilişkili olabilen istemsiz ritmik hareketlerdir ve istirahat, postural ve hareket tremoru olarak sınıflandırılır. En sık görülen tip esansiyel tremordur; genellikle geç yaşta başlar, çoğu kez tek elde ortaya çıkar ve zamanla baş, ses ve alt ekstremitelere yayılabilir; aile öyküsü sık olup genetik yatkınlık düşünülür. Parkinson hastalığı, serebellar hastalıklar, ortostatik tremor, periferik nöropati ve alkol yoksunluğu gibi durumlar tremor ile ilişkili diğer klinik başlıklardır. Tanı, ayrıntılı nörolojik muayene ve uygun testlerle konur; şiddet ve işlevsel kısıtlılık değerlendirilir. Tedavide semptomatik farmakoterapi ilk basamaktır; yanıtsız olgularda derin beyin stimülasyonu gibi cerrahi yöntemler ve yaşam tarzı müdahaleleri düşünülür.

Tremor (Titreme) nedir?

Tremor, kasların ritmik ve istemsiz kasılmalarıyla ortaya çıkan titreme belirtisidir. Parkinson hastalığı, beyin ve beyincik hastalıkları, periferik nöropati, alkol yoksunluğu ve bazı ilaçların yan etkileri tremora yol açabilir.

Tremor temel olarak üç grupta sınıflandırılır:

İstirahat tremoru
Postural (duruş) tremoru
Hareket (aksiyon) tremoru

Esansiyel tremor

Esansiyel tremor, günlük pratikte en sık görülen hareket bozukluğudur. Çoğunlukla 60 yaşından sonra başlar ve cinsiyet farkı gözetmez. Genellikle tek elde başlar; hastalık ilerledikçe baş sallanması, seste titreme ve bacaklarda titreme eklenebilir. Yemek yeme, fincan tutma veya yazı yazma gibi ince motor becerileri zorlaştırabilir.

Nedeni kesin değildir ancak aile öyküsü sıktır ve genetik yatkınlık düşünülür. Esansiyel tremor başka bir hastalığa bağlı olmadan ortaya çıkar ve birçok toplumda Parkinson hastalığından daha yaygın görülür.

Diğer tremor çeşitleri

Fizyolojik tremor

Stres, anksiyete, kafeinli içecekler, aşırı yorgunluk veya kan şekeri düşüklüğü gibi durumlarda ellerde geçici titremeler görülebilir; altta patolojik bir neden olmadan ortaya çıkar ve tetikleyici ortadan kalktığında azalır.

Patolojik tremor

Beyin ya da beyincik hastalıkları, kalıtsal hareket bozuklukları (örneğin esansiyel tremor) veya Parkinson hastalığı gibi durumlarda ortaya çıkan titremelerdir. Ayrıca ortostatik tremor, periferik nöropati ve alkol yoksunluğunda da görülebilir.

Parkinson tremoru

Genellikle tek taraflı başlar ve çoğunlukla istirahatte belirgindir. Gün içinde şiddeti dalgalanabilir, uykuda kaybolma eğilimindedir ve stresle artar. Tipik olarak işaret ve başparmağın para sayma hareketine benzer bir titreme görülür.

Serebellar tremor

Beyinciği etkileyen damarsal, tümöral, dejeneratif veya kalıtsal hastalıklarda görülür. Hedefe yönelik, istemli hareket sırasında artar; örneğin bir düğmeye basmaya çalışırken titreme belirginleşir.

Ortostatik tremor

Ayağa kalktıktan kısa süre sonra bacaklarda hızlı titreme gelişir, kişi ayakta durdukça sürer ve düşme riskini artırabilir. Oturma veya bir yere yaslanma ile belirgin olarak azalır.

Tanı ve değerlendirme

Tanı, nöroloji hekimi tarafından öykü, fizik muayene ve gerekirse destekleyici testlerle konur. Tremorun tipi, şiddeti ve günlük yaşama etkisi sistematik olarak değerlendirilir; aile öyküsü ve tetikleyiciler sorgulanır.

Tedavi

Esansiyel tremor tedavisi

İlk basamak tedavi, belirtileri azaltmaya yönelik ilaçlardır. Yetersiz yanıt veya ilaçlara tolerans sorunlarında cerrahi seçenekler değerlendirilebilir. Uygun adaylarda derin beyin stimülasyonu (beyin pili), beynin hedef bölgelerine yerleştirilen elektrotlarla titremeyi belirgin azaltabilir.

Titreme hastalığından korunma ve yaşam tarzı

Tremorunuz varsa yaşam tarzı düzenlemeleri titremeyi azaltmaya yardımcı olabilir.
Kafein, alkol ve sigaradan kaçının.
Stresi azaltın; tetikleyici ortamlardan uzak durmaya çalışın.
Nefes egzersizleri, yoga ve gevşeme tekniklerini düzenli uygulayın.
Titremeyi artırabileceğini düşündüğünüz ilaçlar konusunda mutlaka hekiminize danışın.