Üretra Kanseri Nedir? Belirtiler, Nedenleri ve Tedavisi
Üretra kanseri, üretranın iç yüzeyindeki epitel hücrelerinden kaynaklanan nadir fakat agresif seyirli bir malignitedir. Klinik olarak idrarda kan, dizüri, idrar akışında zayıflama ve üretradan akıntı gibi nonspesifik alt üriner sistem semptomlarıyla ortaya çıkabilir. Risk faktörleri arasında kronik enfeksiyon ve inflamasyon, HPV, sigara, kimyasal maruziyet, pelvik radyoterapi ve tekrarlayan üretral travmalar bulunur. Tanı; üretroskopi/sistoskopi, idrar sitolojisi, kesine biyopsi ve BT-MR-PET gibi görüntüleme yöntemleriyle konur ve evreleme yapılır. Tedavi; cerrahi rezeksiyon, radyoterapi, kemoterapi ve seçilmiş olgularda immünoterapinin kombinasyonlarını içeren, evreye ve tümör tipine göre kişiselleştirilmiş bir yaklaşıma dayanır.
Üretra Kanseri Nedir?
Üretra kanseri, idrarı mesaneden vücut dışına taşıyan üretranın iç yüzeyindeki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla gelişen nadir bir kanser türüdür. Kadın ve erkek üretrasının anatomik farklılıkları, hastalığın başlangıç bölgesi ve yayılım yolunu etkileyebilir. Klinik belirtiler çoğu zaman diğer alt üriner sistem hastalıklarını taklit ettiği için tanı gecikebilir; bu nedenle farkındalık ve erken başvuru önemlidir.
Üretra Kanseri Nasıl Ortaya Çıkar?
Hastalık genellikle üretranın epitel hücrelerinden başlar. Anormal hücre çoğalmasıyla oluşan kitle, zamanla çevre kas dokusuna, komşu yapılara ve lenf düğümlerine yayılabilir. Bazı olgularda uzak organ tutulumuna ilerleyerek daha karmaşık bir klinik tabloya neden olur.
Üretra Kanseri Belirtileri
Semptomlar sinsi başlayabilir ve cinsiyete göre değişkenlik gösterebilir. Aşağıdaki yakınmalar sık görülür:
- İdrar yaparken ağrı veya yanma
- İdrarda kan (hematüri)
- İdrar akışında zayıflama, kesik kesik gelme
- Sık idrara çıkma ve acil idrara gitme ihtiyacı
- İdrar yapmada güçlük veya yapamama
- Üretradan akıntı
- Kasık/üretra çevresinde şişlik veya kitle
- Pelvik veya alt karın ağrısı
- Kasık lenf düğümlerinde büyüme, genel halsizlik
Üretra Kanseri Türleri
Üretra kanseri farklı histolojik alt tiplerle seyreder. Hücre kökeni ve davranış özellikleri tedavi yaklaşımını etkiler:
- Ürotelyal (Transizyonel) karsinom: En sık tip olup mesane kanserleriyle ilişkili olabilir.
- Skuamöz hücreli karsinom: Çoğunlukla kronik inflamasyon/enfeksiyon zemininde gelişir.
- Adenokarsinom: Üretra mukozasındaki bez hücrelerinden köken alır, daha nadirdir.
- Nadir tipler: Melanom, sarkom gibi daha seyrek görülen maligniteler üretrada ortaya çıkabilir.
Üretra Kanseri Nedenleri
Hastalık riskini artıran etkenler çok bileşenli olabilir. En sık ilişkilendirilen faktörler şunlardır:
- Kronik enfeksiyon ve uzun süreli inflamasyon
- İnsan papilloma virüsü (HPV) ve diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
- Sigara kullanımı ve kimyasal-irritan maddelere maruziyet
- Pelvik bölgeye daha önce uygulanan radyoterapi
- Tekrarlayan üretral travmalar veya girişimler
- Bireysel/genetik yatkınlık
Üretra Kanseri Tanısı ve Uygulanan Testler
Tanı, klinik değerlendirme ile endoskopik ve görüntüleme yöntemlerinin birlikte kullanılmasıyla konur; kesinleştirme için biyopsi gereklidir.
- Tıbbi öykü ve fizik muayene: Kasık ve üretra çevresinde kitle/şişlik, lenf düğümleri değerlendirir.
- İdrar tahlili ve idrar sitolojisi: Kan, enfeksiyon bulguları ve atipik hücrelerin saptanması.
- Üretroskopi/Sistoskopi: Üretra ve mesane içinin doğrudan görüntülenmesi, lezyonların tespiti.
- Görüntüleme: Ultrason, BT ve MR ile lokal yayılım ve evreleme; seçilmiş olgularda PET.
- Retrograd üretrografi: Üretra yapısal bozuklukları ve dolum kusurlarının değerlendirilmesi.
- Biyopsi ve patoloji: Kesin tanı ve tümör alt tipinin belirlenmesi.
- Lenf düğümü değerlendirmesi: Görüntüleme veya gerekirse biyopsi ile yayılımın saptanması.
Üretra Kanseri Tedavisi
Tedavi, tümörün evresi, boyutu, yerleşimi ve hastanın genel durumuna göre kişiselleştirilir. Multidisipliner ekip yaklaşımı (üroloji, medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi) önerilir.
- Cerrahi: Parsiyel veya total üretra rezeksiyonu, gerekli olgularda lenfadenektomi; seçilmiş hastalarda lazer cerrahisi.
- Radyoterapi: Lokal kontrol veya cerrahiye alternatif/tamamlayıcı yaklaşım olarak.
- Kemoterapi: Evreye göre neoadjuvan/adjuvan ya da metastatik hastalıkta sistemik tedavi.
- İmmünoterapi: Uygun moleküler/klinik profilde ek seçenek olarak.
- Destekleyici bakım: Ağrı kontrolü, semptom yönetimi ve yakın izlem.