Üveit Nedir? Üveit Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Üveit, uvea ve ilişkili dokuların iltihabıdır ve anterior, intermediyer, posterior ve panuveit olarak sınıflanır. Klinik tablo kızarıklık, ağrı, fotofobi, bulanık görme ve uçuşan cisimlerle seyreder; tanı biyomikroskopi ve yardımcı görüntüleme/laboratuvar testleri ile konur. Etiyoloji travma ve cerrahi gibi lokal nedenlerin yanı sıra otoimmün hastalıklar ve toksoplazma, herpes virüsleri, tüberküloz gibi enfeksiyonları kapsar. Tedavi nedene yöneliktir; topikal/sistemik kortikosteroidler, sikloplejikler, uygun antimikrobiyaller ve seçilmiş olgularda immünmodülatörler kullanılır, cerrahi (vitrektomi) nadiren gereklidir. Nüks eğilimi nedeniyle düzenli takip şarttır ve sistemik belirtiler eşlik ettiğinde multidisipliner yaklaşım önerilir.

Üveit Nedir?

Üveit, gözün orta tabakası olan uveanın (iris, siliyer cisim ve koroid) iltihabıdır. Retina ve göz içi jelinin (vitreus) etkilenmesi de bu kapsamda değerlendirilir. Hastalık tek ya da iki gözü tutabilir; kızarıklık, ağrı, ışığa hassasiyet, uçuşan cisimler ve bulanık görme gibi şikayetler hızla ortaya çıkabilir. Erken tanı ve tedavi, kalıcı görme kaybını önlemek için kritiktir.

Üveit Çeşitleri

Anterior üveit (iritis/iridosiklit): İris ve/veya siliyer cismin iltihabıdır. Genellikle ani başlayan ağrı ve kızarıklık yapar.
İntermediyer (orta) üveit: Siliyer cisim ve çevresinin tutulumu ön plandadır. Uçuşan cisimler ve bulanık görme sık görülür.
Posterior üveit: Koroid, retina veya koroid-retina birleşiminde iltihap olur; görme keskinliğinde azalma ve görme alanında lekeler görülebilir.
Diffüz üveit (panuveit): Uveanın tüm bölgeleri etkilenir.

Üveit Tanısı

Tanı, ayrıntılı göz muayenesi ve genişletilmiş pupille fundus değerlendirmesi ile konur. Gerekli durumlarda göz ultrasonu, optik koherens tomografi (OCT), MR ve kan testleri gibi ek incelemeler istenir. Altta yatan nedenin saptanması için romatoloji, iç hastalıkları, nöroloji ve enfeksiyon hastalıkları uzmanlarıyla iş birliği yapılabilir.

Üveit Belirtileri

Üveit, gözün farklı bölgelerini tutabildiği için belirtiler değişkenlik gösterir. Ön segment tutulumunda ağrı, kızarıklık ve ışığa bakmakta zorlanma; arka segment tutulumunda görme azalması ve uçuşmalar ön plandadır.

Kırmızı ve hassas göz
Göz ağrısı
Bulanık görme
Işığa hassasiyet (fotofobi)
Göz yaşarması
Görme alanında lekeler ve uçuşan cisimler

Ani gelişen ağrıya eşlik eden hızlı görme bulanıklığı acil değerlendirme gerektirir.

Üveit Nedenleri

Üveit çok çeşitli nedenlerle gelişebilir. Daha önce üveit geçirmiş olmak, göz travması, göz ameliyatı ve nadiren lenfoma gibi kanserler risk oluşturabilir. Ayrıca otoimmün hastalıklar ve enfeksiyonlar sık nedenler arasındadır.

Daha önce üveit atağı geçirmiş olmak
Göze çarpma ve yaralanmalar
Göz ameliyatı sonrası durumlar
Lenfoma gibi bazı kanserler (nadir)

Bağışıklık Sistemi Hastalıkları (Otoimmün hastalıklar)

Bağışıklık sisteminin düzensiz çalışması göz dokularında iltihabı tetikleyebilir. Üveitle ilişkili olabilen hastalıklardan bazıları:

Ankilozan spondilit
Behçet hastalığı
Psöriyatik artrit ve sedef hastalığı
Romatoid artrit
Juvenil idiyopatik artrit
Sarkoidoz
Multipl skleroz (MS)
İnflamatuvar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit)
Reaktif artrit

Enfeksiyonlar

Göz dışındaki enfeksiyonlar kan yoluyla göze ulaşıp üveite neden olabilir:

Toksoplazma
Herpes simpleks virüsü (HSV)
Varisella zoster virüsü (VZV)
Sitomegalovirüs (CMV)
Tüberküloz
Kabakulak
Batı Nil virüsü
Lyme hastalığı (Borrelia bakterisi)
HIV ve sifiliz (nadir)

Üveit Tedavisi

Tedavi altta yatan nedene göre kişiselleştirilir. Anterior üveitte sıklıkla kortikosteroid ve gerekirse sikloplejik damlalar kullanılır; daha ağır veya arka segment tutulumlarında perioküler/intravitreal ya da sistemik steroidlere ihtiyaç duyulabilir. Enfeksiyöz olgularda uygun antimikrobiyal (antibiyotik, antiviral veya antiparaziter) tedavi şarttır.

Otoimmün kökenli ve sık nükseden durumlarda immünmodülatör ilaçlar (ör. metotreksat, azatiyoprin veya biyolojik ajanlar) değerlendirilebilir. Komplikasyon gelişen seçilmiş olgularda cerrahi (ör. vitrektomi) uygulanabilir.

Tedavi sonrası hastalar en az 3 ayda bir kontrol edilmelidir; hastalık tekrarlayabileceğinden takip aksatılmamalıdır. Ağızda aft, cilt döküntüleri veya romatizmal yakınmalar gibi yeni sistemik belirtiler ortaya çıkarsa göz doktoruna bilgi verilmelidir.

Üveit Hastalığı Başka Hastalıkların Belirtisi Olabilir mi?

Üveit bazen vücuttaki sistemik bir hastalığın ilk bulgusu olabilir. Bu nedenle üveit tanısı konduğunda, altta yatan bir otoimmün ya da enfeksiyöz nedenin araştırılması ve ilgili branşlarla ortak takip önerilir.